تلخ ترین پیروزی مرکل!

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل/فخرالدین اسدی

انتخابات پارلمانی آلمان در میان هیاهوی تبلیغاتی و رسانه ای در غرب برگزار شد. اگرچه ائتلاف احزاب مسیحی، متشکل از دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی توانستند نسبت به رقبای خود آرای بیشتری را به دست آورند، اما کاهش آرای ائتلاف مرکل در مقایسه با دور قبلی انتخابات از یک سو و راهیابی حزب «جایگزینی برای آلمان» به پارلمان این کشور، تلخ ترین پیروزی را برای صدر اعظم آلمان  رقم زده است. فراتر از آن، نتایج انتخابات نشان می دهد که بار دیگر شاهد تشکیل دولت ائتلافی در آلمان خواهیم بود؛ دولتی که کارشناسان معتقدند نسبت به دولت فعلی آلمان، قدرت مانور کمتری خواهد داشت.

شکل گیری فضای چند قطبی در آلمان
ائتلاف احزاب مسیحی در انتخابات سراسری آلمان توانست 33 درصد آرا را به خود اختصاص دهد و به عنوان قدرتمندترین جریان سیاسی، به پارلمان این کشور راه یابد. حزب سوسیال دموکرات به عنوان اصلی ترین رقیب ائتلاف احزاب مسیحی، تنها قادر به کسب حدود 20 درصد آرای عمومی شد. این نتیجه، برای افرادی مانند اشتاین مایر، زیگمار گابریل، اشتاین بروک و فراتر از آن، مارتین شولتز، یک شکست بزرگ محسوب می شود. حزب افراطی جایگزینی برای آلمان هم با کسب 12.6 درصد آراء برای اولین بار به پارلمان آلمان راه یافت.
حزب لیبرال دموکرات آلمان بعد از شکست در دور قبلی انتخابات پارلمانی و عبور نکردن از مانع 5 درصدی برای ورود به پارلمان، این بار با کسب 10.7 درصد آراء دوباره به پارلمان راه یافت. حزب چپ هم 9.2 درصد آراء و سبزها نیز 8.9 درصد آراء شهروندان را در این دور انتخابات کسب کردند. به این ترتیب، شاهد شکل گیری یک فضای چند قطبی در معادلات سیاسی آلمان هستیم. هم اکنون 6 حزب یعنی دموکرات مسیحی، سوسیال دموکرات، سوسیال مسیحی، حزب سبز، جایگزینی برای آلمان و حزب چپ توانسته اند به پارلمان این کشور راه پیدا کنند. بنابراین جدال میان احزاب و گروههای آلمانی طی 4 سال پیش رو، به نقطه اوج خود خواهد رسید. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در تازه ترین موضع گیری خود اعلام کرده است که مسئولیت ایجاد فضای چند قطبی فعلی در آلمان را بر عهده خواهد گرفت. با این حال، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که مدیریت این فضا از عهده مرکل و همراهانش خارج است.

رایزنی های مرکل برای شکل گیری دولت ائتلافی
صدر اعظم آلمان رایزنی های خود را برای شکل دهی دولت ائتلافی آغاز کرده است. مارتین شولتز، نامزد صدر اعظمی حزب سوسیال دموکرات، که حزب متبوعش شکست سختی را در انتخابات پذیرفته، صراحتا اعلام کرده است که تن به ائتلاف با حزب دموکرات مسیحی و مرکل نخواهد داد. با این حال، صدر اعظم آلمان اعلام کرد که با حزب سوسیال دموکرات بر سر تشکیل دولت ائتلافی وارد مذاکره خواهد شد. در صورتی که دولت ائتلافی آلمان، بار دیگر توسط دموکرات مسیحی ها و سوسیال دموکرات ها شکل گیرد، شاهد استمرار روند چهار ساله قبلی در حوزه سیاست داخلی و خارجی آلمان خواهیم بود. در طول سال های گذشته، اختلافات زیادی میان دو حزب بزرگ آلمان بر سر مسائلی مانند نحوه مواجهه با بحران پناهجویان و افزایش بودجه نظامی آلمان وجود داشت.
 در جریان رقابت های انتخاباتی، ماتین شولتز اعلام کرده بود که حزب سوسیال دموکرات تنها به یک شرط تن به ائتلاف با دموکرات مسیحی ها خواهد داد. این شرط، عقب نشینی مرکل از اختصاص 2 درصد تولید ناخالص داخلی آلمان به مسائل نظامی بوده است. لازم به ذکر است که دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، از زمان حضور خود در کاخ سفید، کشورهای عضو ناتو را در خصوص اختصاص 2 درصد تولید ناخالص داخلی آنها به مسائل نظامی تحت فشار قرار داده است. این موضوع، با موافقت نسبی مرکل و همراهانش همراه شده است. با این حال، حزب سوسیال دموکرات معتقد است که مرکل نباید در قبال فشارهای ترامپ در این خصوص عقب نشینی کند. مرکل هم اکنون به خوبی می داند که برای جلب رضایت سوسیال دموکرات ها برای ائتلاف ، باید از تصمیم خود مبنی بر افزایش بودجه نظامی آلمان صرف نظر کند.

تشکیل دولت ائتلافی متشکل از ائتلاف احزاب مسیحی و سوسیال دموکرات ها، آفتی دیگر نیز به دنبال خواهد داشت و آن، تبدیل شدن حزب «جایگزینی برای آلمان» به اصلی ترین حزب اپوزیسیون خواهد بود. نباید فراموش کرد که حزب جایگزینی برای آلمان، بیش از 12 درصد آرا را کسب کرده و به عنوان سومین حزب قدرتمند در آلمان راهی پارلمان این کشور شده است. بدیهی است که اگر دولت ائتلافی متشکل از سوسیال دموکرات ها و ائتلاف احزاب مسیحی در این خصوص ناکارآمد عمل کند، بر میزان هواداران حزب جایگزینی برای آلمان به صورت تصاعدی افزوده خواهد شد. در این صورت، شاهد جهش شدید آرای این حزب در انتخابات بعدی آلمان خواهیم بود. بی دلیل نیست که بسیاری از طرفداران حزب سوسیال دموکرات مخالف ائتلاف با حزب دموکرات مسیحی و حضور دوباره در قدرت هستند. در صورت عدم ائتلاف میان دو حزب اصلی و سنتی آلمان، حزب سوسیال دموکرات جایگاه خود را به عنوان قدرتمندترین حزب اپوزیسیون در آلمان حفظ خواهد کرد.
برخی دیگر از تحلیلگران آلمانی معتقدند که مرکل در نهایت ناچار است با دموکرات های آزاد (حزب لیبرال دموکرات) و حزب سبز جهت تشکیل دولت وارد مذاکره شود. این در حالیست که طرفداران حزب سبز نیز معمولا نسبت به حزب دموکرات مسیحی نگاهی سلبی داشته و سیاست های مرکل و حزب متبوعش را مغایر با اصول خود (از جمله دفاع از محیط زیست) می دانند. در دور قبلی رقابت های انتخاباتی در آلمان نیز مرکل جهت تشکیل دولت ائتلافی با حزب سبز وارد مذاکره شد اما در نهایت به نتیجه ای نرسید.

اصلی ترین پیام انتخابات پارلمانی آلمان
اصلی ترین پیام رقابت انتخاباتی اخیر در آلمان، افت محبوبیت احزاب سنتی و افزایش محبوبیت جریان راست افراطی در این کشور بود. طی 5 دهه اخیر ، سابقه نداشته است که جریان راست افراطی بتواند به پارلمان آلمان راه پیدا کند. هم اکنون حزب "جایگزینی برای آلمان" که حزبی ضد مسلمانان، ضد مهاجرت، ضد یورو و ضد اتحادیه اروپا است، توانسته است با رویکردی ملی گرایانه به پارلمان راه یابد و حدود 90 کرسی پارلمان را به خود اختصاص دهد. این موضوع، با استقال چهره های سرشناس جریان راست افراطی در اروپا همراه شده است. مارین لوپن رهبر جبهه ملی فرانسه، این پیروزی را به حزب "جایگزینی برای آلمان" تبریک گرفته است. لازم به ذکر است که هیچ یک از احزاب آلمانی خواستار ائتلاف با حزب "جایگزینی برای آلمان " نیستند. از سوی دیگر، سران حزب جایگزینی برای آلمان سعی دارند با اتخاذ مواضع مخالف نسبت به دولت ائتلافی (فارغ از اینکه دولت ائتلافی با محوریت چه احزابی شکل می گیرد)، بر میزان محبوبیت خود در ادوار بعدی انتخابات بیافزایند. طی سال های پیش رو، حزب جایگزینی برای آلمان، مواضع تندی را در خصوص مسائلی مانند بحران مهاجرت در آلمان و همچنین بر ضد اتحادیه اروپا و منطقه یورو اتخاذ خواهد کرد.

نتیجه گیری
هم اکنون تلخ ترین پیروزی مرکل در انتخابات سراسری آلمان رقم خورده است. سران حزب دموکرات مسیحی صراحتا اعلام کرده اند که از نتایج به دست آمده در انتخابات رضایت ندارند. بدون شک در سایه تشکیل دولت ائتلافی، قدرت مانور مرکل در معادلات سیاسی و اجرایی برلین تا حدود زیادی محدود خواهد شد. از سوی دیگر، حضور جریان راست افراطی در پارلمان آلمان، دردسرهای زیادی را برای صدر اعظم آلمان و همراهانش ایجاد خواهد کرد. آیا مرکل در چنین شرایطی خواهد توانست ضمن مدیریت بحران های سیاسی در آلمان، به مدیریت بحران های اقتصادی و سیاسی در اروپا، مطابق روال قبلی، بپردازد؟ پاسخ این سوال به احتمال خیلی زیاد مثبت نخواهد بود./