واکنش ایران به برجام‌ستیزی آمریکا

مقامات آمریکایی که در ماه‌های گذشته از اجماع سازی بین‌المللی برای فشار بر ایران نتیجه‌ای به دست نیاوردند، حال راه دیگری را با هدف زیر پا گذاشتن بی هزینه توافق هسته‌ای در پیش گرفته‌اند که مواضع اخیر نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل را می‌توان در این راستا ارزیابی کرد. هیلی روز چهارشنبه اول شهریور با سفر به وین و دیدار با یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلاش کرد تا مدیریت این نهاد نظارتی را به رفتار سختگیرانه در قبال ایران وادار کند. نماینده آمریکا در سازمان ملل در دیدار با آمانو اظهار کرد که «ما از آژانس می‌خواهیم که همه توان خود را به کار بگیرد و هر زاویه ممکنی را دنبال کند تا واقعیت پایبندی ایران به توافق هسته‌ای مشخص شود.»

وی چند روز پس از این دیدار در گفت وگو با رسانه‌ها مدعی شد ایران تاریخچه آشکاری از ناراستی درباره برنامه‌ اتمی دارد. مطالبه نماینده آمریکا در حالی مطرح شده و انتشار یافته که در فضای پسابرجام همکاری‌های مطلوبی بین ایران و آژانس برقرار بوده است. همچنین یوکیا آمانو در گزارش‌های مختلف خود از پایبندی ایران به تعهدات برجامی سخن به میان آورده است؛ موضوعی که تاکنون باعث ناکامی جمهوریخواهان در نادیده گرفتن این توافق تاریخی شده است. نماینده آمریکا در حالی تهران را به اقدامات پنهانی متهم ساخته و مدعی برنامه مخفیانه هسته‌ای ایران شده که پرونده ادعاهایی از این دست دو سال پیش بسته شد و اکنون طرف‌های برجام به جز آمریکا تثبیت آن را دنبال می‌کنند. تا قبل از توافق هسته‌ای بین ایران و 1+5، بازرسان آژانس دست کم دو بار از تاسیسات نظامی پارچین بازدید کردند و در صورت مشاهده فعالیت‌های مشکوک در این تاسیسات، هرگز توافقی بین دو طرف شکل نمی‌گرفت.

سفر نیکی هیلی به وین و دیدارش با یوکیا آمانو واکنش گسترده ای را در دستگاه دیپلماسی کشورمان به همراه داشته است. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران طی نامه ای به یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سفر نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین را دارای تبعات منفی دانست. در این نامه ظریف تاکید کرده است برنامه ریزی، تبلیغات و پیام این سفر، پیامدهای منفی بر اجرای برجام خواهد داشت.

سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز گذشته گفت: در چارچوب تعهدات پیشین، همکاری‌های خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیگیری می‌کنیم و قطعا از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران عبور نخواهیم کرد. بهرام قاسمی با تاکید بر این که تسلیم زیاده‌خواهی دولت‌های خاص نخواهیم شد، افزود: آژانس نیز با توجه به استقلالی که دارد و صیانتی که از جایگاه بین‌المللی خود باید داشته باشد، بعید است که به خواسته‌های غیرمنطقی و غیرواقع بینانه که دیگران ممکن است بر آنان تحمیل کنند، تن دهد. نماینده آمریکا پس از دیدار با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشستی خبری، مذاکراتش را با آمانو موفقیت‌آمیز دانست و مدعی شد: برجام هیچ تمایزی میان بازدید از سایت‌های نظامی و غیرنظامی ایران قائل نشده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما تأکید کرد: هیچ‌گونه اجازه‌ای را به دیگران برای ورود به حوزه‌های منع شده در تفاهمات برجام نمی‌دهیم و بازرسی‌های آژانس قطعاً در چارچوب سیاست‌های داخلی خودمان انجام خواهد شد. بهرام قاسمی با تأکید بر دفاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از استقلال و جایگاه این نهاد بین‌المللی در برابر خواسته‌های غیرمنطقی و غیرواقع بینانه آمریکا گفت: مطمئن هستیم که آنان نمی‌توانند خواسته‌هایشان را تحمیل کنند گرچه هشدارهای لازم را به آژانس داده و توصیه‌های لازم را کرده ایم و در آینده هم این رویه را ادامه خواهیم داد. وی همچنین درباره اظهارات نماینده آمریکا در سازمان ملل مبنی بر موفقیت آمیز بودن مذاکراتش با آمانو درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران گفت: ما اصطلاحی در وزارت خارجه داریم که می‌گوییم هیچ سفر ناموفقی نداریم او هم می‌تواند ادعا کند که سفر موفقی داشته است اما مسلماً چارچوب‌های حاکم بر برجام مشخص است که بر آن تفاهم کرده‌ایم و با تأیید سازمان ملل با صدور قطعنامه‌ای از آن حمایت شده است.

قاسمی افزود: چارچوب‌های کار با آژانس تغییرناپذیر است و ما بهترین همکاری‌ها را با این نهاد داشته‌ایم و آژانس نیز در بیانیه‌های متعدد مؤکداً اعلام کرده است که ایران پایبندی کاملی به برجام داشته و بهترین همکاری‌ها را با این نهاده کرده است. وی گفت: با توجه به مجموعه شرایط حاکم بر منطقه و جهان، آمریکا علاقه‌مند است با اتخاذ روش‌های قدیمی و بی حاصل، ایران را به سمت و سویی هدایت و ادعا کند که کشورمان با آژانس همکاری نداشته و برجام را نقض کرده است اما خوشبختانه با درایت و هوشمندی نظام، این بهانه و ابزار از دست آنان گرفته شده است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی تأکید کرد: به همین علت می‌بینیم وقتی با روش‌های قبلی نتوانستند به اهدافشان برسند از روش‌های دیگری استفاده می‌کنند و نماینده شان در سازمان ملل را به وین فرستادند تا بر مدیرکل آژانس تأثیر بگذارد اما با ویژگی‌هایی که ما از آژانس می‌شناسیم و کاری که این نهاد به عنوان کار حرفه ای و تخصصی باید انجام دهد و از جایگاه بین‌المللی‌اش دفاع کند این فشارها و تلاش‌ها مذبوحانه خواهد بود و نمی‌توانند بر آژانس تأثیر بگذارند.

قاسمی گفت: با این حال با خردمندی مسئولان و پیش‌بینی‌هایی که داشتیم قبل از سفر نماینده آمریکا به وین، وزیر امور خارجه و رییس سازمان انرژی اتمی در نامه‌هایی به آقای آمانو، وی را آگاه کردند و هشدارهای لازم را در خصوص فشارها و اقداماتی که ممکن است از جانب برخی آمریکایی‌ها اعمال شود اطلاع رسانی شد و این رصد و دقت ما همچنان ادامه خواهد داشت. وی افزود: ما کاملاً سعی می‌کنیم که از برجام صیانت شود زیرا به هر حال تفاهمی چند جانبه است که باید به آن متعهد باشیم و دیگران نیز باید تعهداتشان را به دقت اجرا کنند. قاسمی خطاب به اعضای اروپایی 1+5 تأکید کرد: لازم است که آنان با این نوع سیاست‌های یک جانبه‌گرایانه و تک‌روانه آمریکا مقابله کنند و اجازه ندهند که یک کشور بخواهد یک سویه در مسیر تضعیف برجام گام بردارد.

وی گفت: جهانِ امروز، جهان متفاوتی است که حتی با 5 سال و 10 سال پیش متفاوت است، پیش از این شاید یک کشور می‌توانست سیاست‌های خود را در برخی مناطق جهان دیکته کند اما امروز اکنون دورانی که شاهد سیاست‌های کلاسیک رایج در قرون گذشته بودیم سپری شده است و مردم جهان در هر نقطه از عالم با توجه به اقتضائات عصر ارتباطات از دولت‌هایشان درباره نحوه هزینه کرد مالیات‌ها سؤال می‌کنند که آیا در داخل کشورشان صرف شده است یا آن را صرف تسلیحات، کشتار دیگران و هرج و مرج کرده اند. سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: اکنون دیگر به نحوی نیست که یک کشور با حق یک رأی در سازمان ملل متحد بخواهد اقتدارگرایی و یک جانبه گرایی داشته باشد و سیاست‌های معمولاً غلط خود را دیکته کند و در نهایت کشورها دیگر نیازی به برادر بزرگتر ندارند و خودشان تصمیم می‌گیرند.

قاسمی افزود: در یک سال گذشته در منطقه خودمان، اروپا و دیگر مناطق جهان به خوبی می‌بینیم که مردم جهان با نقد سیاست دولت‌هایشان، طبق عملکرد دولت‌ها به آنان رأی می‌دهند یا نمی‌دهند. وی بار دیگر تأکید کرد: بر این اساس تلاش‌های نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در سفر به وین و تقلایی که برای تخریب ذهنیت آژانس به عمل آورد یا خواهد آورد نابجا و هزینه بی‌جاست که می‌پردازند و جمهوری اسلامی ایران با خردمندی تمام، سیاست‌هایش را در قبال برجام ادامه خواهد داد و قطعاً در نقض آن پیش قدم نخواهد شد و سعی می‌کند که از آن صیانت کند. قاسمی بار دیگر خطاب به دولت‌های اروپایی هشدار داد: اروپایی‌ها بیش از گذشته و با جدیت بیشتر در مقابل زیاده خواهی دولت آمریکا، بایستند زیرا اگر در این توافق چند جانبه بین‌المللی نتوانند در مقابل این زیاده خواهی‌ها ایستادگی کنند شاید فردا برای آنان هم دیر باشد و آنان هم باید بهای بیشتری پرداخت کنند.

در همین راستا همچنین عباس عرا‌قچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه درباره اظهارات اخیر نماینده آمریکا در سازمان ملل و ملاقاتش با یوکی آمانو بیان داشت: شنیدن صحبت‌های این چنینی از نماینده آمریکا در سازمان ملل وا‌قعا عجیب است، چرا که به آسانی اعتبار گزارش‌های آژانس را زیر سوال می برد. معاون حقوقی وزارت امور خارجه به اعتبار گزارش‌های آژانس اشاره کرد و گفت: سفیر آمریکا در سازمان ملل اعتبار گزارش‌های آژانس را در مورد ایران منوط به میزان دسترسی‌ها در کشورمان می‌داند که این امر د‌خالتی مستقیم و آشکار در کار آژانس و تلاشی برای فشار آوردن به آن است؛ مضاف بر اینکه اصل استقلال آژانس را زیر سوال می‌برد.

وی گفت: من فکر می‌کنم ادعاهای مطرح شده به صورت کامل عملکرد آژانس را در سطوح بین‌المللی و نسبت به تمام کشورها زیر سوال می‌برد، اینکه گزارش‌ها را در صورتی معتبر می‌دانند که فلان کار صورت گرفته باشد قطعا زیر سوال بردن فعالیتهای آژانس است؛ مضاف براینکه پیش از سفر به وین هم مدعی این امر شده بودند که هدفشان فشار به آژانس است که این موضوع هم به طور کامل با اصل استقلال،‌بی‌طرفی و حرفه‌ای گری آژانس در تناقض است.

http://www.mardomsalari.net/4400/page/15/20715

ش.د9602593