حقوق ‌بشر در منگنه منافع دولت‌ها و فشارهای سیاسی

* با وجود رعایت حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی ایران شاهدیم که غرب، کشورمان را متهم به نقض آن می‌کند. دلیل چیست؟

** دو مشکل در حوزه حقوق بشر برای جمهوری اسلامی ایران چالش ایجاد می‌کند؛ مساله اول این‌که امروز مبانی، اعلامیه‌ها و کنوانسیون‌های حقوق بشری که در حقوق بین‌الملل تصویب می‌شود عمدتا جنبه‌های غیردینی دارد. مساله بعدی در حوزه حکم قصاص است، در احکام دینی و سیاسی‌ اسلام مساله‌ای به نام قصاص وجود دارد که ما این حکم را اجرا می‌کنیم، چون حکم دینی و شرعی محسوب می‌شود، اما در اعلامیه حقوق بشر ممکن است این حکم نقض حقوق بشر تعریف شده باشد، چون مبانی شکل‌گیری اعلامیه‌‌ها و کنوانسیون‌ها غیردینی است. مشکل دیگر این است که نگاه غرب و آمریکا نسبت به حقوق بشر نگاهی ابزاری است و هر کشوری که در حوزه سیاسی و منافع، با آنان چالش دارد، به او فشار می‌آورند و می‌گویند شما ناقض حقوق بشر هستید.

غرب متحدانی در خاورمیانه، مثل رژیم صهیوینستی دارد که به هیچ اصول انسانی و دموکراتیک پایبند نیست و حتی فعالیت‌ غیرصلح‌آمیز اتمی دارد و ترور و حمله نظامی به جان مردم بیگناه را انجام می‌دهد، اما هیچ وقت در فهرست ناقضین حقوق بشر، یا فهرست کشورهایی که شورای امنیت برایش قطعنامه صادر می‌کند قرار نمی‌گیرد، چراکه غرب مدافع این کشورهای جعلی است. لذا نگاه ابزاری و استاندارد دوگانه غرب در بحث حقوق بشر برای ایران چالش ایجاد می‌کند، چون ما منافع غرب در منطقه را به خطر انداختیم و نمی‌گذاریم نقشه‌هایشان در منطقه دنبال شود و به عنوان کشوری مستقل، سیاست خاص خود و منافع خاص کشور را دنبال می‌کنیم و برای دفاع از منافع و پیاده کردن آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی تلاش می‌کنیم. غرب با جمهوری اسلامی ایران چالش سیاسی دارد و تلاش می‌کند این چالش سیاسی را با فشارهایی مانند بحث حقوق بشر که می‌تواند در افکار عمومی جهان اثر منفی بگذارد اعمال کند تا بتواند به اهدافی که در منطقه دارد، دست پیدا کند.

* غرب برای اعمال فشار، از ابزار تحریم نیز استفاده می‌کند چقدر تحریم‌های کشور به دلیل مسائل حقوق بشری است؟

** غربی‌ها نیاز دارند ما را تضعیف و زمین‌گیر کنند و فرقی نمی‌کند بهانه چه باشد؛ ممکن است بهانه یک روز دستاورد‌های هسته‌ای، یک روز نقض حقوق بشر و روز دیگر فعالیت‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران باشد. غربی‌ها هم‌اکنون احساس می‌کنند که ایران به لحاظ اقتصادی در شرایطی است که خود را از تنگنای تحریم‌های بین‌المللی همچون برجام از خطر نجات داده و در تلاش برای زمینه ایجاد سرمایه‌گذاری خارجی است. به عنوان مثال شاهدیم که بعد از هفت تا هشت سال برای اولین بار سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه نفت و گاز باعث شده که برداشت کشور از حوزه‌های مشترک نفتی با کشور قطر بیشتر شود، درحالی که در چند سال گذشته سالانه میلیون‌ها دلار قطری‌ها اضافه برداشت از حوزه‌های مشترک داشتند که سعودی‌ها یا کویتی‌ها و غرب حاضر به پذیرش آن نیستند.

غرب یا کشور‌های متخاصم، افزایش قدرت اقتصادی و افزایش نفوذ سیاسی کشور را با منافع خود در چالش و تضاد می‌بینند و به همین دلیل با استفاده ابزاری از مباحث مختلف، بهانه فعالیت اتمی غیرصلح‌آمیز یا حقوق بشر یا فعالیت‌های موشکی درصدد سنگ‌اندازی در مقابل جمهوری اسلامی ایران است. اگر ایران تمامی بهانه‌هایی را که هم‌اکنون به واسطه آن محکوم شده است را نیز تامین کند، باز شاهد خواهیم بود بهانه جدیدی تا زمانی که منافعشان با ما و منطقه هماهنگ نباشد، تراشیده می‌شود و این نگاه ابزاری و استاندارد دوگانه غرب، بخصوص ایالات متحده آمریکا ادامه خواهد داشت.

* آمریکا یکی از ناقضین اصلی حقوق بشر است، چرا مجامع بین‌المللی نسبت به رفتار این کشور اعتراضی ندارند؟

** آمریکا کشوری است که در سیاست خارجی خود ابزارهایی را در اختیار دارد و این ابزارها قدرت اتمی، قدرت بالای اقتصادی و قدرت نظامی کلاسیک در جهان است که از طریق پایگاه‌های نظامی و رژیم‌های متحد خود آن‌را اعمال می‌کند.

یکی دیگر از ابزارهایی که آمریکا در افکار عمومی جهان، علیه مخالفان خود استفاده می‌کند، ابزارحقوق بشری است که بخشی از قدرت این کشور محسوب می‌شود، آمریکا هم‌اکنون در سرکوب حکومت‌های مستقل در جهان و در اشغال برخی سرزمین‌ها در دفاع از رژیم صهیونیستی که از زمان تشکیل خود تا الان که ناقض حقوق بشر بوده نقش دارد. ایالات متحده مدافع ناقضین حقوق بشر و حامی برخی حکومت‌های دیکتاتور در جهان است، اما با نگاه ابزاری به حقوق بشر، از حقوق بشر دفاع می‌کند و با نگاه ابزاری و استاندارد دوگانه و سوءاستفاده از ابزارهایی که در افکار عمومی جهان اثرگذار است، بحث نقض حقوق بشر در مورد کشورها را مطرح می‌کنند.

آمریکا با این ترفند میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری که کشورها می‌توانند در ایران انجام دهند را از بین می‌برد، چون بسیاری از شرکت‌های غربی جرات سرمایه‌گذاری با چنین شرایطی را پیدا نمی‌کنند وحتی خیلی از دولت‌ها نمی‌توانند روابط گرمی با کشور برقرار کنند، چون می‌دانند که در افکار عمومی کشورشان تحت فشار قرار می‌گیرد و به آنها گفته خواهد شد با یک کشور ناقض حقوق بشر قرارداد بسته‌اید و سرمایه‌گذاری کرده‌اید. لذا هدف عمده غرب این است که به ما فشار اقتصادی وارد کند و ما را در انزوا قرار دهد تا ما را تسلیم کرده و بتواند جمهوری اسلامی ایران را با خود همراه کند.

* چه راهکارهایی می‌تواند در مقابله با چنین ترفندهایی داشت؟

** ما باید بین دو دسته از مسائل حقوق بشری تفکیک قائل شویم؛ بخشی از حقوق بشر مربوط می‌شود به شورای حقوق بشر، کنوانسیون‌های بین‌المللی و قراردادهای بین‌المللی است. لذا باید تلاش کنیم چالش‌های خود را در این حوزه کاهش دهیم و در جایی که بازنگری در قوانین و کارهای حقوقی می‌تواند به ما کمک کند، پروژه‌هایمان را مدیریت کنیم، اما در بخشی که مربوط به چالش‌ها و فشارهای سیاسی غرب در مورد مسائل حقوق بشری است، باید مقابل غرب بایستیم و اجازه ندهیم در مسائل داخلی کشور دخالتی شکل بگیرد.

http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2945914085428704875

ش.د9601911