تاریخ انتشار : ۲۸ آذر ۱۳۹۶ - ۱۲:۴۱  ، 
کد خبر : ۳۰۷۵۳۵

حج ابراهیمی، در اندیشه امام خمینی

اشاره: با فرارسیدن عید قربان، ایام برگزاری مناسک حج توسط زائرین خانه خدا به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود. امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه برای این ایام ارزش فوق‌ا لعاده‌ای قائل بودند و در تبیین موضوع حج، «حج ابراهیمی» را در مقابل حج جاهلی یا حج آمریکایی مطرح می‌کردند. در اندیشه امام خمینی، حج تنها حرکات و اعمال و لفظ‌ها نیست و با کلام و لفظ و حرکت خشک انسان به خدا نمی‌رسد. حج کانون معارف الهی است که از آن محتوای سیاست اسلامی را در تمام زوایای زندگی باید جستجو کرد و سیر و سلوک معنوی و عرفانی و طی منازل روحانی و ابعاد مختلف عبادی، سیاسی و اجتماعی را پیگیری نمود. آنچه مطالعه می‌فرمائید، گزیده‌ای از پیام عمیق حضرت امام خمینی در خصوص «حج ابراهیمی» و تذکرات و توصیه‌هایی است که آن فقیه آینده‌نگر در این باره پیام تاریخی خویش خطاب به مسلمانان ایران وجهان و خصوصاً زائران بیت‌الله الحرام در شهریورماه سال 1362 صادر فرمودند.

(روزنامه جمهوري اسلامي ـ 1396/06/11 ـ شماره 10960 ـ صفحه 10)

فرا رسیدن عید بزرگ اسلامی قربان را به همه مسلمین تبریک عرض می‌کنم. عیدی که انسانهای آگاه را به یاد قربانگاه ابراهیمی می‌اندازد؛ قربانگاهی که درس فداکاری و جهاد را در راه خدای بزرگ به فرزندان آدم و اصفیا و اولیای خدا می‌دهد. عمق جنبه‌های توحیدی و سیاسی این عمل را جز انبیای عظام و اولیای کرام - علیهم الصلوه و السلام - و خاصّه عبادالله کس دیگری نمی‌تواند ادراک کند. این پدرِ توحید و بت شکنِ جهان به ما و همه انسانها آموخت که قربانی در راه خدا، پیش از آنکه جنبه توحیدی و عبادی داشته باشد، جنبه‌های سیاسی و ارزشهای اجتماعی دارد. به ما و همه آموخت که عزیزترین ثمره حیات خود را در راه خدا بدهید و عید بگیرید. خود و عزیزان خود را فدا کنید، و دین خدا را و عدل الهی را برپا نمایید. به همه ما، ذریه آدم، فهماند که «مکّه» و «منی‌» قربانگاه عاشقان است. و اینجا محل نشر توحید و نفی شرک؛ که دلبستگی به جان و عزیزان نیز شرک است. به فرزندان آدم درس آموزنده جهاد در راه حق را داد که از این مکان عظیم نیز فداکاری و از خودگذشتن را به جهانیان ابلاغ کنید. به جهانیان بگویید در راه حق و اقامه عدل الهی و کوتاه کردن دست مشرکان زمان باید سر از پا نشناخت، و از هر چیزی حتی مثل اسماعیل ذبیح الله، گذشت. که حق جاودانه شود. این بت شکن و فرزند عزیزش، بت شکن دیگر، سید انبیا، محمد مصطفی - صلی‌الله علیه و آله و سلم - به بشریت آموختند که بتها هرچه هست باید شکسته شود؛ و کعبه، که‌ام القُری است، و آنچه از آن بسط پیدا کرده تا آخرین نقطه زمین، تا آخرین روز جهان، باید از لوث بتها تطهیر شود: بت هرچه باشد، چه هیاکل، چه خورشید، چه ماه، و چه حیوان، و انسان. و چه بتی بدتر و خطرناکتر از طاغوتهای در طول تاریخ از زمان آدم صفی الله، تا ابراهیم خلیل الله، تا محمد حبیب‌الله - صلی‌الله علیهم و آلهم اجمعین - تا آخر الزمان که بت شکن آخر از کعبه ندای توحید سر دهد. مگر ابرقدرتهای زمان ما بتهای بزرگی نیستند که جهانیان را به اطاعت و کرنش و پرستش خود می‌خوانند، و با زور و زر و تزویر خود را به آنان تحمیل می‌نمایند؟ کعبه معظّمه یکتا مرکز شکستن این بتهاست. ابراهیم خلیل، در اول زمان، و حبیب خدا و فرزند عزیزش مهدی موعود - روحی فداه - در آخر زمان، از کعبه ندای توحید سردادند و می‌دهند.

خداوند تعالی به ابراهیم فرمود: وَ اَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یاتُوکَ رِجَالاً وَ عَلَی کُلِّ ضَامِرٍ یاتِینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ (1). و فرمود: وطَهِّرْ بَیتِی لِلطَّائِفِینَ وَ الْقَائِمِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ (2) و این تطهیر از همه ارجاس (3) است، که بالاترین آنها شرک است که در صدر آیه کریمه است. و در سوره توبه می‌خوانیم: وَ اَذَانٌ مِنَ‌الله وَ رَسوُلِهِ الَی النّاسِ یومَ الحَجِّ الاَکبَرِ اَنَّ‌الله بَرئٌ مِنَ المُشرِکینَ وَ رَسُولُهُ. (4) و مهدی منتظر، در لسان ادیان و به اتفاق مسلمین، از کعبه ندا سر می‌دهد و بشریت را به توحید می‌خواند. همه فریادها را از کعبه و مکّه سر می‌دهند؛ و ما باید از آنها تبعیت کنیم و ندای توحید کلمه و کلمه توحید را از آن مکان مقدس سردهیم؛ و با فریادها و دعوتها و تظلمها و افشاگریها و اجتماعات زنده و کوبنده در مجمع مسلمین در مکّه مکرّمه بتها را بشکنیم؛ و شیاطین را، که در راس آنها شیطان بزرگ است، در عَقَبات «رَمی» کنیم و طرد نماییم؛ تا حج خلیل‌الله و حبیب‌الله و ولی الله، مهدی عزیز، را به جا آورده باشیم؛ و الّا در حق ما گفته می‌شود: مَا اَکثَرَ الضَجِیجَ وَ اَقَلَّ الحَجِیجَ (5).

امید است حجاج محترم بیت‌الله الحرام، از هر فرقه هستند و اهل هر مذهب می‌باشند، در مواقف و مشاعر محترمه، دست جمعی برای پیروزی اسلام بر کفر جهانی دعا کنند؛ و برای بیداری مسلمانان و حکومتهای آنان فریاد کنند و دعای بلیغ نمایند. شاید به برکت دعا در محیط وحی و محل کسرِ اصنامِ (6) جاهلیت، خداوند تبارک و تعالی بر مسلمین تفضل کند و مجد و عظمت صدر اسلام را به آنان برگرداند و دست اجانب و جهانخواران را از بلاد آنان کوتاه فرماید و ابر رحمت و غفران خود را بر سر عموم مسلمین بباراند. اِنَّه عَفُوّاً غَفُوراً.

اینک تذکر بعض مطالب برای زائران بیت‌الله الحرام و عموم مسلمین لازم است، گرچه کراراً عرض شده است:

*از جمله مسائلی که به مسلمانان و مستضعفان جهان اجازه هیچ گونه فعالیت برای خروج از قید و بند استعمارگران را نمی‌دهد و آنان را به حال رکود و عقب افتادگی نگاه می‌دارد، تبلیغات همه جانبه‌ای است که غربزدگان و شرقزدگان، یا به امر ابرقدرتها، یا با کوتاه نظری خود، در سراسر کشورهای اسلامی و استضعافی به راه انداخته‌اند و می‌اندازند. و آن است که علم و تمدن و پیشرفت مختص به دو جناح امپریالیزم و کمونیسم است؛ و آنان، خصوصاً غربیها و اخیراً امریکاییها، نژاد برتر هستند، و دیگران نژادپست و ناقص هستند؛ و ترقی آنان در اثر والا نژادی آنان است؛ و عقب افتادگی اینان در اثر نقص نژادی است! و به تعبیر دیگر، آنان انسانهای تکامل یافته هستند؛ و اینان در حال تکامل، که پس از میلیون‌ها سال به تکامل نسبی می‌رسند. پس، کوشش برای پیشرفت بیفایده است. و آزادگان یا باید وابسته به سرمایه‌داری غرب باشند، و یا کمونیسم شرق. و به بیان دیگر، ما از خود هیچ نداریم، و باید همه چیز را از ابرقدرتهای غرب یا شرق بگیریم: علم را، تمدن را، قانون را، و پیشرفت را! و شما امروزِ سیاه ما را می‌بینید که در اثر این تفکر که بر ما تحمیل کرده‌اند هرچیز، اگرچه ممتاز باشد و از خودی باشد، به همین جرم مشتری‌اش کم است... این باور در حالی است که بعض دانشمندان و نویسندگان غیر مسلمان با شواهد زنده ثابت نموده‌اند که تمدن و علم از اسلام به اروپا رفته و مسلمانان در این امور پیشقدم بوده‌اند. باید گفت که دانشگاه‌های ما به دست یک مشت غربزده خود باخته، یا مزدور، اداره می‌شد. و دانشمندان متعهد در اقلیت بودند، و قدرت را از آنان سلب کرده بودند. و آن دسته اکثریتِ غربزده جوانان را عاشق غرب می‌کردند و فوج فوج به خارج می‌فرستادند. و در خارج دست استعمار کار خود را می‌کرد، و جوانان را در حدی که مطلوب استعمارگران بود نگه می‌داشتند؛ و با افکار غربی و غیراسلامی و غیر ملی به کشور بازمیگرداندند. و این فاجعه قرن اخیر برای ممالک اسلامی و اشتباه آنها بود. و حدیث مفصل را از این مجمل باید خواند.

*از جمله چیزهایی که مانع دفاع مسلمین از کشورهایشان است، تبلیغات دامنه‌دار برای هرچه بزرگتر جلوه دادن قدرتهای خارجی است. در سابق از انگلیس، به دست به اصطلاح روشنفکران و تحصیلکردگان غربزده، یک غول ساخته شده بود و به دولت‌های بی‌اطلاع و ملتهای دربند تحمیل کرده بودند که اگر به یک فراش سفارتخانه انگلیس یک حرف درشت زده شود، ایران به باد فنا می‌رود! و پرچم سفارت بر سر خانه هر مجرمی که افراشته می‌شد از مجازات مصون می‌گشت. و اشاره سفیر انگلیس به دولت یا صدر اعظم، کافی بود برای اجرای اوامر و اطاعت بی‌چون و چرای او. و امروز از این دو قدرت، خصوصاً امریکا، در بلاد مسلمین همان غول را بسیار بزرگتر و شاخدارتر ساخته‌اند؛ و گمان می‌کنند اگر به یکی از این دو قطب گفته شود بالای چشمت ابروست، کشور از بین می‌رود! و با خیالهای خام و مقایسه عصر حاضر با عصرهای‌ گذشته و دامن زدن وابستگان غربزده به این نحو شایعه‌ها، مسلمین را از دفاع بحق خود مایوس نمودند. و جرم این خود باختگان ملی نما کمتر از مجرم اصلی نیست.

*امروز چاره چیست و برای شکستن این بتها چه تکلیفی متوجه مسلمانان جهان و مستضعفان می‌باشد؟ یک چاره که اساس چاره‌هاست و ریشه این گرفتاریها را قطع می‌کند و فساد را از بن می‌سوزاند، وحدت مسلمانان، بلکه تمامی مستضعفان و دربند کشیده شدگان جهان، است. و این وحدت، که اسلام شریف و قرآن کریم بر آن پافشاری کرده‌اند، با دعوت و تبلیغ دامنه‌دار باید به وجود آید. و مرکز این دعوت و تبلیغ مکّه معظّمه در زمان اجتماع مسلمین برای فریضه حج است، که ابراهیم خلیل‌الله و محمد حبیب‌الله شروع، و در آخر الزمان حضرت بقیه‌الله - ارواحنا لمقدمه الفدا - تعقیب می‌کند.

به ابراهیم خلیل‌الله خطاب می‌شود که مردم را به حج بخوان تا برای «شهود منافع» خود از همه اقطار بیایند. این منافع جامعه است: منافع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی بیایند و ببینند تو که بر آنان پیغمبری عزیزترین ثمره حیات خود را در راه خدا تقدیم کردی، و همه ذریه آدم باید به تو تاسی کنند. ببینند که بتها را شکستی و آنچه جز خداوند بود به دور افکندی، شمس باشد یا قمر، هیاکل، حیوانات یا انسانها؛ و گفتی و از روی حقیقت گفتی: وَجَّهتُ وَجهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمَوَاتِ وَالارْضَ حَنیفاً مُسلِماً وَ مَا اَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ (7) و همه باید به پدر توحید و پدر پیامبران عظیم الشان تاسی کنند. و در سوره توبه که امر شد در مجمع عمومی در مکّه خوانده شود، می‌خوانیم: و اذان من‌الله و رسوله الی النّاس یوم الحجّ الاکبر ان‌الله بری ء من المشرکین و رسوله. (8) فریاد برائت از مشرکان در مراسم حج. و این یک فریاد سیاسی - عبادی است که رسول الله، صلی‌الله علیه و آله و سلم، به آن امر فرمود. حال باید به آن آخوند مزدور که فریاد مرگ بر امریکا و اسرائیل و شوروی را خلاف اسلام می‌داند گفت تاسی به رسول خدا و متابعت از امر خداوند تعالی خلاف مراسم حج است؟ آیا تو و امثال تو آخوند امریکایی فعل رسول‌الله - صلی‌الله علیه و آله و سلم - و امر خداوند را تخطئه می‌کنید، و تاسی به آن بزرگوار و اطاعت فرمان حق تعالی را بر خلاف می‌دانید و مراسم حج را از برائت از کفار تنزیه می‌کنید، و اوامر خدا و رسول را برای منافع دنیایی خود به طاق نسیان می‌سپارید، و برائت و نفرین را نسبت به دشمنان اسلام و محاربان با مسلمانان و ستمگران بر مسلمین کفر می‌دانید؟ ما امیدواریم که دولت سعودی به وسوسه این آخوندهای از خدا بی‌خبر گوش فرا ندهد؛ و مسلمین را، همانطور که وعده نموده است، در مراسم حج و برائت از کفار و مشرکان آزاد گذارد، و در این عمل الهی با آنان، خصوصاً زائران ایرانی و فلسطینی و لبنانی و افغانی که مورد تجاوز کفار قرار گرفته‌اند، هماهنگ شود؛ تا دشمن مشترک همه مظلومان را با ندای واحد به عالمیان معرفی کنند.

*اگر ان شاء‌الله آن وحدت بین مسلمین و دولتهای کشورهای اسلامی که خداوند تعالی و رسول عظیم الشانش خواسته‌اند و امر به آن و اهتمام در آن فرموده‌اند حاصل شود، دولتهای کشورهای اسلامی با پشتیبانی ملتها می‌توانند یک ارتش مشترک دفاعی بیش از صد میلیونی تعلیم دیده ذخیره و یک ارتش ده‌ها میلیونی زیر پرچم داشته باشند، که بزرگترین قدرت را در جهان به دست آورند. و اکنون که این حاصل نیست، دولتهای اسلامی منطقه و حواشی آن می‌توانند یک ارتش ذخیره ده‌ها میلیونی و یک ارتش بیش از ده میلیونی تحت پرچم برای دفاع از کشورهای اسلامی داشته باشند، که این نیز فوق قدرتهاست. و امید است دولتهای منطقه، با قطع نظر از زبان و نژاد و مذهب، فقط تحت پرچم اسلام در این امر فکر کنند و طرح آن را بریزند؛ و از ننگ خضوع در برابر ابرقدرتها نجات یابند، و شیرینی استقلال و آزادی را بچشند. و برای به دست آوردن چنین قدرتی لازم است هر یک از دولت‌ها با تفاهم با ملت خود برای دفاع از کشورشان یک چنین طرح حیاتبخشی را در دست مطالعه قرار دهند؛ و از کشور اسلامی ایران در این امر که مدافع کشورهای خود و برادران اسلامی خویش است الهام بگیرند.

*مسلمانان، و خصوصاً مظلومان منطقه، بدانند که اسرائیل با تغییر و تبدیل مهره‌ها، که شاید برای اغفال رزمندگان فلسطینی و لبنانی باشد، هیچ گاه از مقصد شوم خود، که حکومت بر کشورهای مسلمین از نیل تا فرات است، منصرف نخواهد شد. و امریکا، که چنگ و دندان در منطقه نشان می‌دهد، از مهره‌ای چون اسرائیل، که مجری جنایت‌های آن در منطقه است، به‌طور کامل پشتیبانی می‌کند. و بازی‌های سیاسی اینان را نباید از نظر دور داشت. و کسانی که از اسرائیل حمایت می‌کنند باید بدانند که افعی گزنده را در حمایت خود قوی می‌کنند، که در صورت فرصت خدای نخواسته حرث و نسل منطقه را به هلاکت می‌کشاند. و باید به این افعی خزنده خطرناک مهلت ندهند. چنانچه صدام جنایتکار اگر فرصت پیدا کند، خطرش برای منطقه از اسرائیل کمتر نیست. و لازم است برای آرامش منطقه اکنون، که به یاری خداوند متعال قوای مسلح ایران ما ایدهم‌الله تعالی، این جرثومه فساد را تا لبه پرتگاه هلاکت رسانده‌اند و از سردار قادسیه یک موجود مفلوک ساخته‌اند، دولتهای منطقه از کمک به او دست بردارند، که صلاح دین و دنیای آنان است. و در صورتی که مهلت پیدا کند، بر هیچ یک از دولتهای خلیج فارس و دیگران رحم نخواهد کرد. شما دیدید اکنون که با شکست مفتضحانه روبرو است در یک سخنرانی گفت: «اعراب باید رهبری عراق را بپذیرند»! و شک نکنید که اگر قدرت پیدا کند، به مسئله رهبری اکتفا نخواهد کرد. و بوقهای تبلیغاتی دولتهایی که از ایران سیلی خورده‌اند، برای مصالح خودشان و دربند کشیدن هرچه بیشتر ملتها، شماها را از ایران‌ می‌ترسانند. ولی دولتها بدانند که ایران، به پیروی از تعالیم اسلامی، با تمامی آنها در صورتی که به موازین اسلامی گردن نهند با برادری و برابری رفتار می‌نماید. ولی هرگز به خود اجازه نمی‌دهد با کسی که نسبت به ما آن همه خسارات و جنایات وارد کرده است مسالمت کند. و ملت عزیز عراق در انتظار پیروزی ایران است تا از نیشهای این عقرب جرّاره نجات پیدا کند. و امید است که با یاری خداوند این انتظار به طول نیانجامد: اَلَیسَ الصُّبحُ بِقَریبٍ. (9)

*حجاج محترم ایران و زائران حرمین شریفین بدانند که آنها از کشوری که برای اهداف اسلامی و بیرون راندن ستمگران از کشور عزیز خویش [قیام کرده است‌] به سوی خانه خدا و حرم شریف رسول‌الله - صلی‌الله علیه و آله و سلم - و قبور معظّم و فرزندان پیامبر - علیهم صلوات‌الله - می‌روند، تحت مراقبت برادران اسلامی سراسر جهان هستند؛ و خبرگزاریها و دروغپردازان بوقهای تبلیغاتی و دشمنان اسلام در کمین نشسته و مراقب اعمال و اقوال آنان هستند، و در صددند که از کاهی کوهی بسازند و سرتاسر جهان را از شایعه‌های خود پر نمایند. در این صورت جزیی انحراف و خطا و لغزش آنان علاوه بر آنکه در پیشگاه خداوند بزرگ و رسول عظیم الشانش می‌باشد، در حضور سایر زائران حرمین شریفین است، که به واسطه پیامد آن گناهی بزرگ و خطایی عظیم است؛ زیرا علاوه بر آنکه بعض اعمال و گفتارْ خلاف حرمت حرمین شریفین است، موجب وهن جمهوری اسلامی است؛ که خدای نخواسته این جمهوری اسلامی، که برای حکومت‌الله و برقراری احکام مقدس آسمانی قرآن و سنت تشکیل شده، به واسطه بعض اعمال و رفتار آنان به گونه‌ای دیگر معرفی شود؛ و عیب جویانی که مراقب خرده گیری و بهانه هستند بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی به شایعه پراکنی و مشوّه نمودن چهره نورانی اسلام و جمهوری اسلامی بپردازند؛ و گناه آن در نامه اعمال آنان که برای عبادت و فریضه حج رفته‌اند نوشته شود. لازم است مراقب باشند که اعمال بی‌رویه و گفتار باطل‌ تحقق پیدا نکند. و هرکس مراقب دوستان و نزدیکان خود باشد؛ و در برنامه‌های انسانی - اسلامی صحیح، که از طرف نماینده اینجانب، جناب حجت‌الاسلام آقای خوئینی‌ها، ترتیب داده می‌شود تبعیت کنند؛ و از آنها تخطی نکنند که موجب هرج و مرج و ناراحتی زائرین فراهم شود. (صحیفه امام، ج 18، صص 86 تا 98)

پي‌نوشت:

(1)- «و مردم را به حج فراخوان تا پیاده یا سوار بر شتران تکیده از راه‌های دور نزد تو آیند». سوره حج، آیه 27.

(2)- «و پاکیزه بدار خانه مرا برای طواف کنندگان و به نماز ایستادگان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان». سوره حج، آیه 26.

(3)- جمع رجس: پلیدی، گناه، وسوسه شیطان.

(4)- «و اعلانی است از خدا و رسولش به مردم در روز حج اکبر، که خدا و رسولش از مشرکان بیزارند». سوره توبه، آیه 3.

(5)- «ناله کنندگان چه بسیارند ولی حاجیان (واقعی) کم!». بحارالانوار، ج 27، ص 181.

(6)- شکستن بتها.

(7)ـ اشاره است به آیه 28 سوره حج: لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ...

(8)- همانا روی خود را یکتاپرست و تسلیم به سوی کسی متوجه ساخته‌ام که آسمانها و زمین را آفرید. و من از مشرکین نیستم. بخشی از آیه 79 سوره انعام‌

(9)- «آیا صبح (پیروزی) نزدیک نیست؟». سوره هود، آیه 81.

http://jomhourieslami.net/?newsid=146768

ش.د9603396

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات