محمدرضا بلوردی/ نگاه حاکمان جدید عربستان سعودی به مسائل منطقهای و رویکرد آنها در دامن زدن به رقابت با جمهوری اسلامی ایران و تلاشی که برای به اصطلاح محدودسازی و منزوی کردن رقیب انجام میدهند، سبب شده است تا این کشور نقشی اساسی در بیثباتسازی منطقه داشته باشد. در همین راستا این کشور در آغاز از تروریستهای فعال در سوریه حمایت کرد، سپس تجاوز به یمن را شروع کرد و در ادامه هم اقداماتی چون محاصره قطر و اعمال محدودیت علیه جنبش حماس را در پیش گرفت. به تازگی هم در تلاش است تا قضیه فلسطین را به نفع صهیونیستها حلوفصل کند.
در ابتدای ماه جاری میلادی اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه، محمدبنسلمان، ولیعهد عربستان، معاملهای با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین انجام داده است، با این مضمون که شهر «ابو دیس» در حومه قدس به پایتختی فلسطین برگزیده شود و قدس هم به صهیونیستها واگذار شود. تنها چند روز پس از انتشار اخباری در این زمینه بود که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا هم اعلام کرد، قدس را به پایتختی اسرائیل به رسمیت میشناسد.
در همین راستا، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، نیز اعلام کرد که اقدام اخیر ترامپ بخشی از برنامهای است که هدف نهایی آن پایان دادن به آرمان فلسطینیان است. او با اشارهای غیر مستقیم به سیاستهای سعودیها گفت: «متأسفانه برخی از روشنفکران و نخبگان سیاسی منطقه با مطرح کردن صلح منطقهای، روند عادیسازی روابط با دشمن صهیونیستی را دامن میزنند.»
روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز هم با اشاره به طرح عربستان نوشت: «محمدبنسلمان طرحی را ارائه کرده است که در آن از اسرائیل جانبداری شده است و هیچ رهبر فلسطینی نمیتواند آن را بپذیرد.» چرا که در طرح ولیعهد سعودی، فلسطینیان تسلط محدودی بر اراضی خود دارند و شهرکهای اسرائیلی مستقر در کرانه باختری هم به حال خود باقی میمانند و قدس شرقی هم دیگر به فلسطینیان تعلق ندارد، همچنان که از حق بازگشت آوارگان فلسطینی نیز سخنی به میان نیامده است. تنها مبالغی با نام غرامت به تشکیلات خودگردان داده میشود و در مقابل حفظ شهرکهای اسرائیلی در کرانه باختری مناطقی از سینا به نوار غزه اضافه خواهد شد.
در کنار مسئله فلسطین ملاحظه میشود که یکی از کشورهایی که سعودیها روی آن تمرکز کردهاند، لبنان است؛ کشوری که بخشی از محور مقاومت است و سعودیها در تلاش هستند تا با برهم زدن اوضاع سیاسی آن و تضعیف مقاومت اسلامی لبنان، جای پای خود را محکم کنند؛ موضوعی که در بحث وادار کردن سعد حریری به استعفا از نخستوزیری لبنان کاملاً آشکار شد و حریری بلافاصله پس از بازگشت به لبنان از استعفای خود عقبنشینی کرد. در همین زمینه روزنامه نیویورکتایمز تحقیقی در زمینه اعمال فشار سعودیها در لبنان انجام داده و از نگرانی محافل لبنانی نسبت به برنامه بلندمدت عربستان برای بیثباتسازی اردوگاههای آوارگان فلسطینی مستقر در لبنان پرده برداشته است.
براساس آنچه مسئولان لبنانی و دیپلماتهای غربی اعلام کردهاند، در ماجرای سعد حریری و زمانی که نخستوزیر لبنان در ریاض تحت اقامت اجباری قرار داشت، عربستان سعودی در تلاش بود تا گروههایی شبهنظامی را علیه حزبالله و در مناطقی مثل اردوگاههای آوارگان فلسطینی ایجاد کند.
پایان سخن اینکه، مواضع عربستان در تقابل با مقاومت اسلامی در لبنان و در جریان ماجرای حریری و تأکیدی که این کشور بر مباحثی مثل خلع سلاح حزبالله و خارج کردن آن از دولت داشت، نشاندهنده اهدافی است که دقیقاً در راستای اهداف رژیم صهیونیستی میباشد و در مقابل سیاستها و اقدامات عربستان در لبنان این رژیم هم اعلام کرد که از مواضع عربستان در قبال لبنان حمایت میکند و وزارت خارجه آن هم از سفارتخانههای خود در کشورهای مختلف درخواست کرد که از روندی که سعودیها علیه حزبالله و ایران در پیش گرفتهاند، حمایت کنند.