شروط ۵ گانه کردستان برای حل بحران

(روزنامه بهار - 1396/07/23 - شماره 295 - صفحه 11)

وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان عراق برای حل مشکلات مالی و نفتی میان اربیل و بغداد پنج شرط را مطرح کرد.

وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان عراق در بیانیه‌ای که در صفحه رسمی خود در فیس‌بوک منتشر کرد، اعلام کرد: برای حل مشکلات مالی و نفتی میان بغداد و اربیل پنج شرط داریم که از قرار زیر است:

شرط اول، پرداخت حقوق بخش‌های خدماتی دولت اقلیم، نیروهای پیشمرگ، پلیس، نیروهای آسایش و بازنشستگان از سوی دولت فدرال، که ماهانه ۹۱۵ میلیارد دینار عراقی می‌شود.

شرط دوم، اختصاص ۱۷ درصد از تولیدات نفتی عراق به اقلیم کردستان برای مصارف داخلی و نیروگاه‌های برق.

شرط سوم، اختصاص ۱۷ درصد از بودجه عمرانی علاوه بر بودجه مربوط به حقوق.

شرط چهارم، ارائه تضمین‌هایی از سوی دولت عراق برای فراهم کردن نیازهای مالی شرکت‌های بین المللی که براساس قراردادهای منعقده، در بخش نفت اقلیم سرمایه گذاری می‌کنند.

شرط پنجم، این که دولت مرکزی می‌تواند ۱۷ درصد از کل تولیدات نفتی عراق را به اقلیم کردستان دهد که در این صورت اقلیم اجرای بندهای دیگر مربوط به مبالغ حقوق و بودجه را برعهده می‌گیرد.

در همین حال یک روزنامه لبنانی نزدیک به حزب اله فاش کرد، بغداد شرطی جدید و سخت برای اقلیم کردستان مبنی بر عقب‌نشینی نیروهای پیشمرگ از منطقه‌ای که خط آبی خوانده می‌شود، تعیین کرده و همچنین بغداد نامه اطمینانی را برای آیت اله سیستانی، مرجع عالی قدر شیعه درباره تحولات کرکوک ارسال کرده است.

روزنامه الاخبار به نقل از یک منبع دولت عراق نوشت، بغداد پیش از آغاز هر گونه گفت‌وگویی با اربیل سقف خواسته‌هایش را بالا برد، تا چند روز پیش تنها شرط بغداد لغو نتایج همه‌پرسی جهت شروع گفت‌وگو بود اما شرط جدید و سختی را برای اربیل تعیین کرد مبنی بر اینکه نیروهای پیشمرگ تا منطقه خط آبی که سازمان ملل آن را در دوره پل برمر، حاکم مدنی آمریکایی ترسیم کرد، عقب نشینی کنند.این منبع دولت عراق با اشاره به اینکه این شرط رسما اعلام نشده و بغداد آن را به اربیل ابلاغ کرده است، تاکید کرد: بغداد قصد ندارد وارد هیچ گونه درگیری مسلحانه‌ای با اربیل شود.

وی افزود:‌ طرف‌های غیر جدایی طلب در عراق (منظور حزب جلال طالبانی، رئیس‌جمهور فقید عراق) مشخصا از موضع‌گیری‌های خود عقب نشینی کرده‌اند اما طرف‌های جدایی طلب (حزب بارزانی) همچنان بر مواضع خود اصرار دارند.روزنامه الاخبار در ادامه فاش کرد، نامه اطمینان‌بخش بغداد برای آیت اله سیستانی در خصوص تحولات کرکوک به دست او رسیده است، در این نامه تاکید شده که بغداد برای مقابله مسلحانه و یا حمله به کردها تلاش نمی‌کند و تنها می‌خواهد کنترل میدان‌های نفتی و نهادهای دولتی را در اختیار بگیرد.برای اولین بار از زمان آغاز بحران، اربیل در درخواستی فوری از آیت‌اله سیستانی مداخله ایشان را خواستار شد.نیچروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق خواستار مداخله این مرجع عالیقدر شیعه و جامعه جهانی برای ممانعت از هر گونه جنگ احتمالی شد.

تاکنون سابقه نداشته رهبران کرد از آیت‌اله سیستانی درخواستی کرده باشند حتی در شدیدترین بحران‌ها و تنش‌ها اما درخواست اخیر بارزانی حکایت از اختلافات عمیق او با عمویش مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق دارد.با عقب‌نشینی نیروهای پیشمرگ از مناطقی در جنوب کرکوک به نظر می‌رسد تلاش‌های غیرنظامی بغداد برای باز پس گرفتن چاه‌های نفت کرکوک نتیجه داشته در حالی که زمینه برای احتمال‌های تنش هم وجود دارد.

از سوی دیگر رئیس سازمان اصلاعاتی و امنیتی اقلیم کردستان عراق می‌گوید موضع آمریکا و اکثر جامعه بین‌المللی در مخالفت با رفراندوم اخیر استقلال کردهای عراق ناامید کننده بود.مسرور بارزانی افزود: کردهای کردستان عراق حضور گسترده‌ای در رفراندوم استقلال از عراق داشتند و امید داشتند که این، حکمی برای آغاز مذاکرات جدایی در اختیار آنها قرار دهد. اما نخست‌وزیر عراق با محکوم کردن رفراندوم آن را مغایر قانون اساسی خواند و یک دادگاه فدرال عراق هم دستور بازداشت مقام‌های کمیسیون انتخاباتی اقلیم کردستان که بر رفراندوم نظارت داشتند، صادر کرد.ترکیه و ایران هم که به عنوان همسایگان عراق از تحریک احساسات جدایی‌طلبی اقلیت‌های کرد نگران هستند، به بستن مرزها و اعمال تحریم‌هایی بر سر صادرات نفت تهدید کردند.

بارزانی، گفت: موضع آمریکا، بغداد را در محاصره منطقه کردستان تقویت کرد. ما انتظار داشتیم جامعه بین‌المللی از جمله آمریکا حداقل از مذاکرات صلح میان منطقه کردستان و عراق حمایت کند.بارزانی با اشاره به سخنان حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق که گفته بود نتیجه این رفراندوم هر چه که باشد مردود است، گفت: پس از این سخنان دولت کردستان تصمیم گرفت رفراندوم را به رغم تمامی مخالفت‌های عراق، دولت‌های منطقه و جامعه بین‌المللی اجرا کند. ما از موضع مخالف جامعه بین‌المللی و همچنین آمریکا در برابر این رفراندوم ناامید شدیم. ما انتظار مخالفت نداشتیم. لااقل اگر حمایتی نبود می توانستند بی تفاوت و خنثی بمانند یا حداقل بغداد و اربیل را برای مذاکره و حل صلح آمیز این مشکل ترغیب کنند. اما اینطور نشد. در واقع این مخالفت بغداد را برای انجام اقدامات بعدی جری‌تر کرد و حتی کشورهای همسایه را تشویق به تحریم و مانع‌تراشی در برابر کردستان و مجازات دسته‌جمعی مردم کردستان کرد.

آنچه دولت عراق انجام می‌دهد، شرم‌آور است

رهبر جریان صدر عراق درخواست‌ها برای برکناری رئیس‌جمهور این کشور را در این برهه زمانی نادرست دانست و گفت: آنچه دولت عراق در مورد مساله وحدت ملی عراق انجام می‌دهد، شرم‌آور است.

مقتدی صدر، در پاسخ به سئوالی درباره همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق گفت: درخواست برخی برای برکناری فؤاد معصوم، رئیس‌جمهور کشور از سمتش و اعطای این سمت به شخص دیگری (نوری مالکی) که خودش دلیل اصلی اختلافات و مشکلات طایفه‌ای بوده و اهتمام بیشتر به این مساله، به جای موضوع همه‌پرسی اقلیم کردستان یک فشار سیاسی است.مقتدی صدر در ادامه از کردها خواست از همه پرسی و نتایج آن دست برداشته و به بندهای قانون اساسی کشور پایبند و معترف باشند و خودشان و عراق را به فتنه‌ای که راه خروج ندارد، نیندازند.مقتدی صدر در تاریخ ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ تاکید کرد که ایده برگزاری همه‌پرسی به منزله بهانه‌ای برای اتحاد دولت مرکزی و کل مردم و دولت عراق است و همزمان از بغداد خواست کنترل گذرگاه‌های هوایی و زمینی را به دست گرفته و از مرزها حفاظت کرده و نیروهای امنیتی را به حالت آماده‌باش درآورد.

نگرانی از درگیری میان بغداد و اربیل در کرکوک

وزیر دفاع آمریکا از بالاگرفتن بحران میان بغداد و اربیل درباره کرکوک و تبدیل آن به درگیری‌های مسلحانه میان دو طرف ابراز نگرانی کرد. جیمز ماتیس،اعلام کرد که کشورش از نزدیک تنش میان مسئولان عراقی و کردها درباره کرکوک را زیر نظر دارد و برای عدم تشدید این تنش‌ها تلاش می‌کند.وی گفت: ما به خاطر عدم تشدید اختلافات تلاش می‌کنیم و وزیر خارجه آمریکا رهبری این تلاش‌ها را برعهده دارد. نیروهای ما تلاش می‌کنند تا جلوی احتمال وقوع هرگونه درگیری را بگیرند.ماتیس درباره پیامش به مقامات عراقی و کردها گفت: همچنان همگان بر شکست داعش متمرکز هستند و ما نمی‌توانیم اکنون با هم بجنگیم و نمی‌خواهیم این وضعیت به درگیری بینجامد.

اظهارات وزیر دفاع آمریکا درحالی ایراد شده که پلیس فدرال عراق در مقرهایی در جنوب کرکوک که پیشمرگ‌ها کنترل آن را برعهده داشتند، مستقر است.

جبار حسن از فرماندهان عراقی گفت: نیروهای پلیس فدرال پرچم‌های اقلیم کردستان عراق را پایین کشیده و پرچم عراق را برافراشتند.وی افزود: نیروهای ارتش عراق در چارچوب طرح استقرار در مناطق تحت سیطره پیشمرگ‌ها در خارج از مرزهای اقلیم کردستان عراق وارد این منطقه شدند.

شاهدان عینی و منابعی در حشد شعبی اعلام کردند که نیروهای حشد و پلیس فدرال توانستند کنترل منطقه بشیر از توابع شهر تازه در جنوب کرکوک را بعد از عقب نشینی پیشمرگ‌ها در دست بگیرند.یکی از فرماندهان در لشکر نهم زرهی ارتش عراق اعلام کرد که نیروهای واکنش سریع نیز مشغول پیشروی هستند و نیروهای پیشمرگ‌ها در این مناطق نیستند.در مقابل کوسرت رسول، معاون رئیس اقلیم کردستان عراق اعلام کرد که ده‌ها هزار سرباز پیشمرگ در کرکوک مستقر هستند و ۶۰۰۰ سرباز دیگر نیز از پنجشنبه شب برای مقابله با تهدید نیروهای عراقی به این منطقه رسیده‌اند.

جعفر الشیخ مصطفی، فرمانده پیشمرگ‌ها در کرکوک اعلام کرد: نیروهای ما از مقرهایی که پلیس فدرال در آنجا مستقر شده بودند عقب نشینی کردند به این دلیل که ما برای جنگ با داعش وارد آنجا شدیم. نیروهای ما به اطراف شهر کرکوک عقب نشینی کردند و در صورتی که ارتش عراق به آنجا حمله کند نیروهای ما از آنجا دفاع خواهند کرد.نیچروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق نیز از آیت‌اله العظمی سید علی سیستانی، مرجع عالیقدر شیعیان و تمامی طرف‌های عراقی، سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا و کشورهای عضو شورای امنیت خواسته بود برای دور کردن منطقه از یک جنگ جدید وارد مداخله شوند.در پی این بحران، افراد مسلح ناشناس به مقر شرکت مخابرات در استان بابل که تجار کرد مالک آن هستند، حمله کردند.فلاح الراضی، رئیس کمیته امنیتی در شورای استان بابل اعلام کرد که پنج فرد مسلح به مقر شرکت مخابرات کورک در شهر الحله حمله کردند اما این مقر از کارمندان خالی بوده است.وی افزود: همزمان یک بمب نیز در نزدیکی مقر شرکت منفجر شد که تلفات جانی و مالی به دنبال نداشت.

http://www.bahardaily.ir/fa/Main/Detail/11944/

ش.د9603133