جلالی‌زاده: جریان‌های سیاسی، تغییر کرده‌اند

(روزنامه ايران ـ 1396/08/30 ـ شماره 6648 ـ صفحه 10)

** آقای روحانی به لحاظ سابقه و پیشینه یکی از ظرفیت‌های اصولگرایان و وابسته به این گروه بود. بر این اساس، می‌توان ملاقات ایشان با اعضای جامعه روحانیت مبارز را از این منظر دید. اما نکته مهم‌تر این است که آقای روحانی امروز رئیس جمهوری همه جریان‌های سیاسی و قشرهای مردمی است. اتفاقاً ایشان نباید به عنوان رئیس جمهوری، خود را به یک گروه خاص مقید و محدود کند. همان طور که عموم مردم و آحاد جامعه انتظار دارند، نگاه رئیس جمهوری به آنها؛ فارغ از اینکه به وی رأی داده باشند یانه؛ یکسان باشد، جریان‌های سیاسی نیز انتظار مشابهی دارند و می‌خواهند نگاه رئیس جمهوری به آنها با نگاه به حامیان انتخاباتی خود برابر باشد. از طرفی دیدار رئیس جمهوری با اقشار مختلف جامعه و جریان‌های سیاسی و فکری متعدد، برای اداره کشور ضروری است؛ چرا که هر کدام از احزاب و گروه‌های سیاسی برای اداره کشور و تمشیت امور، دیدگاه‌ها و برنامه‌هایی دارند که چه بسا مفید فایده بوده و هم رئیس جمهوری و هم کشور را منتفع کند. بر این اساس دیدار آقای روحانی با شماری از اعضای جامعه روحانیت مبارز، یک ملاقات ساده، عاری از پیچیدگی بود و نباید آن را با تفاسیر و تعابیر از جمله «تغییر موضع» ایشان همراه کرد. اصلاح‌طلبان به عنوان اصلی‌ترین بازوی حمایتی روحانی هم در این باره تنگ‌نظری نکرده و نباید بکنند. باید اجازه دهیم باب گفت‌وگوی روحانی با جریان‌های مختلف از جمله اصولگرایان باز شود و باز بماند. نکته قابل تأمل این است که ما باید بین دیدگاه و گرایش شخصی آقای روحانی و جایگاه و وظیفه قانونی او به عنوان رئیس جمهوری تفکیک قائل شویم. در این میان مهم نیست شخص آقای روحانی چه دیدگاهی داشته یا به لحاظ فکری به کدام گرایش نزدیک‌تر است، بلکه به عنوان رئیس جمهوری باید به همه نگاه یکسان داشته باشد و هیچ اشکالی ندارد که از دیدگاه جریان‌های مختلف برای اداره کشور استفاده کند. ما به هیچ دلیلی نباید باب گفت‌وگو را ببندیم؛ یا ملاقات کنندگان را به کسانی که به ما رأی داده‌اند یا نداده‌اند تقسیم کنیم.

* اینکه آقای روحانی به عنوان رئیس جمهوری و جایگاه حقوقی‌شان ملتزم و مقید به نگاه برابر به همه مردم و صاحبان گرایش‌های مختلف سیاسی باشند، طبیعی، منطقی و به صلاح است و در آن حرفی نیست؛ اما آن سوی میز جامعه روحانیت مبارز بود که در انتخابات تمام تلاشش را برای شکست دادن آقای روحانی به کار برد. آیت‌الله موحدی کرمانی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز بعد از انتخابات با تقسیم‌بندی آرا به حلال و حرام همچنین ابراز امیدواری به تغییر نتیجه واکنش‌های متعددی برانگیخت و در این ملاقات نیز حضور نداشت. با این اوصاف چرا جامعه روحانیت مبارز بعد از 4 سال به دیدار روحانی رفت؟ آن گونه که آقای مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز روایت کرده‌ است،‌به محض طرح کردن موضوع با آقای روحانی، ایشان این درخواست را اجابت کرده است و چه بسا این تقاضا اگر در 4 سال گذشته مطرح می‌شد نیز با همین سرعت اجابت می‌شد...

** شاید جامعه روحانیت به این نتیجه رسیده باشد که فاصله گرفتن آقای روحانی از این تشکل به ضرر آنها است و اگر آنها به طرف روحانی نیایند، گرایش روحانی به اصلاح‌طلبان بیشتر می‌شود. به نظر می‌رسد جامعه روحانیت از این منظر دچار ترس و واهمه شده و تلاش می‌کنند آقای روحانی کمتر از کانون فکری و اندیشه اصولگرایی دور شود. بویژه که این دوری جامعه روحانیت مبارز که به هر حال قدرت و پایگاه سنتی دارند را از تحقق اهداف و برنامه‌هایشان دور می‌کند.

* سؤال اساسی‌تر در این میان این است که آیا امروز می‌شود براحتی 5-4 سال پیش از دوگانه اصلاح‌طلبی-اصولگرایی سخن گفت. به عبارت ساده‌تر آیا می‌شود همانند گذشته از اصلاح‌طلب و اصولگرا به معنای سنتی آن سخن گفت؟ آن هم در شرایطی که 4 سال است از ائتلاف اصلاح‌طلبان، اعتدالگرایان و اصولگرایان میانه‌رو می‌گذرد؟

** گذشت زمان و تجربه همیشه موجب تغییرات اساسی و کلی می‌شود. در سال‌های گذشته بسیاری از افراد که سابق بر این به نگرش و رویکرد افراطی و رادیکالی شناخته می‌شدند، یا به حاشیه رانده شدند یا در دیدگاه‌های خود تجدید نظر کرده و از اندیشه‌های افراطی خود دست کشیدند. عده‌ای هم در نوسان هستند و همه اینها سبب می‌شود ما شاهد تغییر دیدگاه‌ها، رویکرد‌ها و بعد تعاریف و واژه‌ها شویم. ما امروز شاهدیم هم اصلاح‌طلبان و هم اصولگرایان بر اساس تضارب آرا، اصطکاک‌ها، جبرها و ضرورت‌ها از مواضع تند وتیز خود دست کشیده و دچار اعتدال شدند. قطعاً این تغییرات، پیامدهای مثبتی دارد. چه هم اینکه اصولگرایان احساس کنند با دیدگاه و رفتار تند و افراطی نمی‌توانند کشور را اداره کنند و پذیرش مردمی ندارند و هم اینکه اصلاح‌طلبان درک کنند فضا در کشور ما چنان آماده و فراهم نیست که هر کاری بخواهند، انجام دهند گویای پذیرش واقعیت از سوی این دو جریان است که موجب می‌شود افراد و گروه‌های مختلف در افکار و دیدگاه‌های خود تغییرات اساسی ایجاد کنند.

ناصحی: ذات روحانی، اصولگرایی است

* بعداز دیدار اعضای مرکزی جامعه روحانیت مبارز با آقای روحانی، آقای تاجزاده گفت که روحانی باهوش‌تر از آن است که به سمت راست گردش کند. اما آشنا، مشاور رئیس جمهوری نوشت که بعید نیست راست به سمت روحانی گردش کند. دیدگاه شما چیست؟

** فقط یک جمله می‌توانم بگویم که آقای روحانی اگر یک قدم به سمت اصلاح‌طلبی بردارد، دو قدم هم به عقب برمی‌گردد. این اعتقاد من است و فکر می‌کنم ذات آقای روحانی اصولگرایی است. روحانی شخصیتی است که سال‌های طولانی در وادی اصولگرایی اظهار نظر و عمل کرده، بنابراین نمی‌تواند در یک فرصت کوتاه چرخش آنچنانی داشته باشد که در وادی اصلاح‌طلبی به معنای تمام قرار بگیرد.

* این فقط ناشی از آن چیزی است که ذات می‌خوانید یا نشانه‌های بیرونی هم دارید؟

** اصلاح‌طلبان فضای سیاسی کشور را به گونه‌ای پیش بردند که برای مردم جا بیندازند آقای روحانی به سمت اصلاح‌طلبی چرخش کرده است؛ اما آقای روحانی رفته رفته و در آینده نزدیک اصالت خود را نشان خواهد داد. ضمن اینکه در واکنش به اظهار نظر آقای آشنا هم باید گفت در تفکرات اصولگرایان تغییری حاصل نشده که ایشان گفته؛ راست به سمت آقای روحانی چرخش پیدا کرده است.

* یعنی شما زمینه این چرخش را شخص آقای روحانی می‌دانید؟

** بله، اعتقاد من این است که در هر صورت «کل شی یرجع الی اصله» یعنی هر چیزی در نهایت به اصل خود باز می‌گردد و این یک قاعده کلی است.

* در نشست رئیس جمهوری و شورای مرکزی جامعه روحانیت، عنوان شد که در دوره ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای یا آیت‌الله‌‌ هاشمی به عنوان عضو جامعه روحانیت مبارز، جلسات شورای مرکزی در نهاد ریاست جمهوری برگزار می‌شد. اکنون آیا تصمیمی بر تداوم این جلسات و برگزاری آن در پاستور گرفته شده است یا خیر؟

** البته این نکته‌ای بود که جناب آقای روحانی عنوان کردند. زیرا بحث این بود که ایشان به عنوان عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در جلسات حضور داشته باشند، نظر ایشان این بود که اگر غیر از نهاد باشد، رفت و آمد ریاست محترم جمهوری به لحاظ امنیتی مشکلاتی دارد، زیرا تیم امنیتی باید قبل از برگزاری جلسه ملاحظه‌ها و بررسی‌هایی داشته باشد، بنابراین برای اینکه زحمتی برای جاهای دیگر نشود، پیشنهاد ایشان این بود که وقتی نوبت ایشان می‌شود، جلسه در همان نهاد ریاست جمهوری برگزار شود.

* منظور از «نوبت ایشان» چیست؟

** جلسات جامعه روحانیت مبارز عمدتاً در محل جامعه روحانیت برگزار می‌شود. نظر آقای روحانی این بود که من بالاخره علاقه‌مند هستم در جلسه شرکت داشته باشم، آقایان اگر فرصتی بکنند، در آن وقتی که می‌خواهند حتماً من در جلسه باشم، بهتر است در همان نهاد ریاست جمهوری جلسه برگزار شود. زیرا قبلاً جلسات ما به لحاظ امنیتی در سه چهار نقطه برگزار می‌شد، فرض کنید برای حضور آیت‌الله ‌هاشمی رفسنجانی این جلسه در مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار می‌شد، یا در محل شورای نگهبان یا در دفتر مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی و دفاتر دیگر بزرگان که عضو شورای مرکزی بودند برگزار می‌شد، ایشان نظرشان این بود که اگر جلسات مانند گذشته به صورت گردشی برگزار می‌شود، در دفتر ریاست جمهوری هم می‌تواند برگزار شود. به عبارت دیگر، برای اینکه جلسات در زمان مرحوم آیت‌الله ‌‌هاشمی رفسنحانی و در زمان ریاست جمهوری رهبری معظم انقلاب در نهاد ریاست جمهوری برگزار می‌شد، ایشان گفتند بلااشکال است که جلسه در اینجا برگزار شود، زیرا در گذشته سابقه دارد.

* جامعه روحانیت در دو انتخابات گذشته از ایشان حمایت نکرد و ایشان هم در جامعه حضور نداشت. این مسأله در این دیدار به بحث گذاشته شد یا اینکه آقای روحانی و اعضای جامعه، حضور ایشان در جامعه را پذیرفته تلقی کردید؟

** اولاً که ما برای تبریک انتخاب به ریاست جمهوری خدمت ایشان رفته بودیم، ضمن اینکه ایشان هیچ وقت از شورای مرکزی جامعه روحانیت استعفا ندادند. از سوی دیگر، اثبات شیء نفی ماادا نمی‌کند. یعنی اگر ما کسی را تأیید کردیم، معنا و مفهوم آن این نیست که دیگری را طرد کردیم. بالاخره ممکن است در روندی برای یک موضوع مهمی، دو یا سه نفر پیشنهاد شوند، از میان این چند نفر، ولو اینکه از یک نهاد و یک طیف باشند، ممکن است در تشخیص‌ها اصول دیگری برتری داشته باشد. ما در جلسه به این بحث‌ها ورود نکردیم، بلکه از جهت تبریک به عنوان عضو شورای مرکزی، درخواست کردیم جلسه‌ای با ایشان برگزار شود و ایشان هم این جلسه را برگزار کردند.

* پس از دیدارهای اخیر آقای روحانی، ما شاهد آرامش فضای سیاسی کشور هستیم. ادامه این آرامش را ضروری می‌دانید یا خیر؟

** در مقطع زمانی فعلی کشور نیاز به وحدت بیشتری دارد. البته این نکته بارها و بارها از سوی رهبر معظم انقلاب عنوان شد. با توجه به اینکه دشمنی چون امریکا و یاوه گویی‌های ترامپ که امروز همواره علیه ملت و نظام ایران شعار می‌دهد، این ضرورت‌ها ایجاب می‌کند که هرچه بیشتر وحدت داشته و هماهنگ باشیم و انسجام خود را در برابر دشمنان نظام بیش از پیش نشان بدهیم.

http://www.iran-newspaper.com/?nid=6648&pid=10&type=0

ش.د9604105