سوریه‌؛ میدان رقابت روسیه و آمریکا

(روزنامه ايران – 1396/10/09 – شماره 6679 – صفحه 20)

بار دیگر تنش‌ها و تقابل بین امریکا و روسیه بالا گرفته اما این بار موضوع تقابل نه پرونده روس گیت است و نه بحران اوکراین و تحریم‌های ضدروسی. این بار بحث بر سر خروج نیروهای نظامی دو کشور از خاک سوریه است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا که بنای خارج کردن نیروهای نظامی خود از خاک سوریه را ندارد، ادعا می‌کند، عملکرد یک ساله او باعث شکست داعش در عراق و سوریه شده است.

از این‌رو حق دارد نیروهای خود را خارج نکند حتی اگر این حضور غیرقانونی باشد. روسیه نیز که در سال‌های اخیر نقش عمده‌ای در حمایت نظامی، اطلاعاتی و تسلیحاتی از ارتش سوریه برای جنگ با تروریست‌های داعش داشته اصرار دارد که امریکا باید خاک سوریه را ترک کند. مسأله خروج نیروهای امریکایی از سوریه که مدت‌ها است از سوی دولت سوریه و همچنین روسیه مطرح می‌شود، شاید رویداد جدیدی نباشد. اما آنچه باعث شده دیگر بار آن را با قوت از زبان روس‌ها بشنویم، ادعاهای جدید ترامپ است که سعی می‌کند افتخار شکست داعش در عراق و سوریه را به نام خود ثبت کند.

به گزارش ایسنا به نقل از شبکه خبری روسیا الیوم، رئیس جمهوری امریکا روز پنجشنبه در صفحه توئیتر خود نوشت: «از ۲۱ ژانویه که قدرت را به دست گرفتم ۳۵ هزار تروریست داعشی بر حدود ۴۵ هزار کیلومتر مربع از مساحت‌های سوریه و عراق تسلط داشتند اما تا

۲۱ دسامبر براساس برآوردهای نظامیان امریکایی حدود ۱۰۰۰ جنگجوی داعش باقی مانده و تنها بر ۵۰۰۰ کیلومتر مربع تسلط دارند. از زمان ریاست ‌جمهوری من تاکنون مساحت‌هایی که تحت اختیار داعش در عراق و سوریه بود ۹ برابر کاهش یافته است.» این ادعاهای ترامپ در حالی است که همه ناظران بین‌المللی شاهد بودند که او در یک سال حضورش در کاخ سفید بیشترین مسائل و چالش‌های داخلی را داشت و آنقدر در این مسائل درگیر بود که فرصتی برای پرداختن به داعش در عراق و سوریه را نداشت. ترامپ در بخش سیاست خارجی نیز در یک سال اخیر بیشترین تمرکز خود را به جنگ لفظی با رهبر کره شمالی اختصاص داده بود و مبارزه با داعش به هیچ وجه جزو اولویت‌های سیاست خارجی او نبود.

روسیه: حضور آمریکا در سوریه غیر قانونی است

در نقطه مقابل امریکا، روسیه که به دعوت دولت دمشق وارد جنگ با داعش در سوریه شد، در مدت دو سال اخیر به همراه ارتش سوریه و همپیمانان دمشق سهم بسزایی در شکست دادن تروریست‌های داعش در این کشور جنگ‌زده داشت. از این رو، روسیه تأکید دارد که امریکا باید نیروهای خود را از خاک سوریه خارج کند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه بتازگی در واکنش به جیمز ماتیس، وزیر دفاع امریکا که گفته بود، نظامیان امریکا تا زمان تحقق پیشرفت در راه حل سیاسی سوریه در این کشور می‌مانند، در مصاحبه با خبرگزاری اینترفاکس گفت، نیروهای امریکایی باید بعد از نابودی کامل تروریست‌ها در سوریه که خیلی زود اتفاق خواهد افتاد، خاک سوریه را ترک کنند. ماندن در سوریه تا زمان تحقق پیشرفت در راه حل سیاسی سوریه تعجب برانگیز است و اینگونه القا می‌کند که واشنگتن حق تعیین سطح پیشرفت را برای خود حفظ کرده و می‌خواهد بر بخشی از خاک سوریه تا تحقق نتیجه‌ مورد دلخواهش تسلط یابد.

این مقام ارشد روس همچنین بر غیرقانونی بودن حضور امریکا در سوریه تأکید کرد و افزود، شورای امنیت با هیچ یک از کارهای امریکا و ائتلافش در سوریه موافقت نکرده و دولت سوریه نیز هیچ درخواستی از این کشور و ائتلاف نکرده است. طبق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت که امریکا آن را تأیید کرده، تنها ملت سوریه تعیین‌کننده نظام سیاسی خود در آینده هستند. لاوروف درباره احتمال همکاری امریکا و روسیه درباره سوریه نیز گفت، مسکو به این نتیجه رسیده که همکاری با امریکا در سوریه ممکن است البته در صورتی که هدف امریکایی‌ها مبارزه با تروریسم باشد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تاس، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین نیز گفت: متأسفانه هرگز همکاری نزدیکی میان روسیه و امریکا در مسأله سوریه وجود نداشته است.

در حال حاضر نه تنها امریکا و روسیه در هیچ موضوع مهمی با هم همکاری ندارند بلکه تنش‌ها باعث شده به برخی توافق‌ها از جمله توافق «آسمان باز» هم متعهد نباشد. به گزارش شبکه تلویزیونی راشاتودی، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه دیروز در جمع خبرنگاران اعلام کرد، روسیه از اول ماه ژانویه 2018 (یازدهم دی ماه) تعداد فرودگاه‌های قابل دسترسی برای هواپیماهای ناظر امریکایی در پیمان «آسمان باز» را محدود خواهد کرد. روسیه، سوریه و برخی کشورها و تحلیلگران بین‌المللی نه تنها نقش امریکا در مبارزه با داعش در سوریه را مفید نمی‌دانند بلکه معتقدند، از ابتدای بحران 7 ساله سوریه، اولویت واشنگتن در این کشور برکناری بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه بوده و این اولویت پس از ظهور داعش نیز تغییر نکرد و گواه آن هم حمایت امریکا از تروریست‌های مختلف حاضر در این کشور حتی داعشی‌ها است.

ژنرال گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش روسیه پیشتر گفته بود، امریکا شبه‌نظامیان سابق داعش را تحت عنوان ارتش جدید سوریه و دیگر گروه‌های مسلح، مجدداً آموزش می‌دهد. این سخنان ژنرال گراسیموف پایگاه نظامی امریکا در «تنف» سوریه را هدف گرفته که یک گذرگاه استراتژیک میان عراق و سوریه است و پنتاگون آن را به‌عنوان پایگاه موقت خود برای آموزش نیروهای محلی برای مبارزه با داعش توصیف می‌کند.

اگرچه وزارت دفاع امریکا بسرعت به سخنان این ژنرال روس واکنش نشان داد و اعلام کرد، ادعای روسیه مبنی بر اینکه پنتاگون با هدف بی‌ثبات کردن سوریه شبه‌نظامیان سابق داعش را آموزش می‌دهد، «ادعایی پوچ، نامعقول و نادرست» است اما رسانه‌های محلی سوریه بارها و بارها در گزارش‌های خود به نقل از شاهدان عینی و مقامات محلی بر حمایت نیروهای ائتلاف امریکایی از تروریست‌های داعش تأکید کرده بودند.

تازه‌ترین گزارش از این دست نیز به گزارش روز پنجشنبه خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) برمی‌گردد که نوشت، منابع محلی فاش کردند که بالگردهای امریکایی چهارشنبه شب اقدام به جابه‌جایی یک گروه جدید از سرکرده‌های تروریستی داعش از برخی مناطق دیرالزور به منطقه نامعلومی در حومه حسکه کردند. این دومین بار است که بالگردهای امریکایی عملیات مشابهی را در سوریه انجام می‌دهند. ماه گذشته نیز چند بالگرد امریکایی 47 نفر از سرکرده‌های داعش را که از حملات ارتش سوریه فرار کرده بودند، به نزدیکی سد الباسل در جنوب استان حسکه انتقال دادند. برخی از این افراد به خاطر جراحت‌های وارده تحت درمان قرار گرفتند. بنابراین گزارش، امریکا در چند ماه گذشته کمک‌های مختلفی به داعشی‌های موجود در صحرای سوریه انجام داده است. کمک‌های اطلاعاتی برای حمله به پایگاه‌های ارتش سوریه و نیز انتقال سرکرده‌های خارجی داعش و نجات جان آنها از جمله حمایت‌های امریکا از این گروه تروریستی بوده است.

دستاورد دیگر ائتلاف بین‌المللی ضد داعش در عراق و سوریه کشتار غیرنظامیان بوده است به طوری که فرماندهی مرکزی نیروهای مسلح امریکا نیز به این کشتارها اعتراف و اعلام کرد: از زمان آغاز عملیات ائتلاف بین‌المللی تحت امر امریکا در عراق و سوریه 817 غیرنظامی کشته شده‌اند. البته به عقیده سازمان‌های حقوق بشری این رقم بسیار بیشتر از رقم اعترافی پنتاگون است.

این در حالی است به گفته ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، نقش مسکو در شکست داعش در سوریه چشمگیر بوده و ۴۸ هزار نظامی روس در عملیات نظامی سوریه شرکت داشته‌اند.

پوتین روز پنجشنبه طی مراسمی در کرملین به مناسبت بزرگداشت نظامیان روس که در جنگ علیه تروریسم در سوریه شرکت داشتند، گفت، نیروهای روسیه در مبارزه با تروریسمی که تمدن‌ها در سوریه را تهدید کرد و نیز در ساقط کردن پروژه‌ محاصره آن سهم داشتند. وی خطاب به سربازان روس گفت: نقش شما در حفظ تمامیت ارضی سوریه بسزا بود و شما در آغاز روند سیاسی سهیم بودید. او افزود، باقی ماندن نیروهای ما در دو پایگاه دریایی طرطوس و هوایی حمیمیم در سوریه به نفع کشور ما است و هدف تقویت امنیت روسیه را در روندهای استراتژیک دنبال می‌کند. در این مراسم بیش از ۶۰۰ نظامی و افسر از تمامی یگان‌های وابسته به نیروهای مسلح روسیه شرکت داشتند.

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/item/451899

ش.د9604389