(روزنامه جوان ـ 1396/11/03 ـ شماره 5293 ـ صفحه 15)
جمعه گذشته هفتهنامه آلمانی اشپیگل از قول منابع اروپایی نوشت كه اتحادیه اروپا میخواهد به هر قیمتی، از جمله اعمال برخی تحریمها علیه ایران كه موجب رفع شدن نگرانیهای ترامپ میشود، توافق هستهای با ایران را حفظ كند. دیروز، رویترز در تحلیلی مشابه تحلیل اشپیگل نوشت كه اتحادیه اروپا احتمالاً برای راضی کردن ترامپ به ماندن در توافق هستهای، ایران را برای برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای خود تحت فشار خواهد گذاشت. دیپلماتهای اروپایی میگویند كه اروپا در واكنش به ضربالاجل چهارماهه ترامپ برای اصلاح برجام، گفتوگو برای تدوین طرحی را شروع كردهاند که هدف آن فشار برای محدود كردن فعالیتهای موشکی و منطقهای ایران است تا از این طریق، ترامپ به ماندن در توافق هستهای 1+5 با ایران تشویق شود. دیپلماتهای اروپایی و یک مقام ارشد امریکایی به رویترز گفتهاند که این فقط توافق هستهای نیست که در معرض خطر قرار دارد، بلکه بر هم خوردن این توافق میتواند شکستی در روابط میان ایالات متحده و اروپا باشد که از زمان جنگ دوم جهانی پایه امنیت غرب بوده است. ظاهراً سفر ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه به تهران كه اواسط اسفندماه انجام میشود، بخشی از برنامه اروپا برای فشار بر ایران است. لودریان كه قرار است زمینه سفر سال بعد رئیسجمهور فرانسه به ایران را فراهم كند، روز دوشنبه نیز برای چندمین بار متوالی، ایران را به نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت متهم كرد و گفت:« ما نگران تلاشهای ایران برای ایجاد بیثباتی در لبنان، یمن، سوریه و منطقه هستیم.»
رایزنی موشكی آری، مذاكره نه
روز یكشنبه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی یك بار دیگر اروپاییان را خطاب قرار داد و از آنها خواست كه اگر میخواهند توافق هستهای با ایران حفظ شود، توصیههای دونالد ترامپ درباره آن را جدی بگیرند:« پیامی برای کشورهای اروپایی دارم. پیشنهاد میکنم حرفهای رئیسجمهور ترامپ را جدی بگیرند. اگر میخواهند توافق هستهای با ایران را حفظ کنند باید اصلاحیههایی برای جلوگیری از هستهای شدن ایران که برای خودشان و کل جهان تهدید است، پیشنهاد دهند.» با گذشت حدود 10 روز از ضربالاجل چهار ماهه ترامپ درباره توافق هستهای، بحث بر سر موضع اروپا در سناریوی احتمالی خروج امریکا از برجام بیش از هر موقع دیگری گرم شده است. عباس عراقچی، معاون ظریف در جدیدترین موضعگیری خود، هرچند اختلاف میان اروپا و امریکا بر سر برجام را بیسابقه خوانده ولی گفته كه منظورش این نیست که اروپا «بین ایران و امریکا، ایران را انتخاب خواهد کرد.» عراقچی این را تأیید كرده كه امریکا تلاش میکند فشار جدید و سنگینی را به جامعه بینالملل و از جمله متحدان خود درباره ایران وارد کند و این را هم رد نكرده كه ممكن است اروپاییها برای راضی کردن امریکا به حفظ برجام، دست به اعمال تحریمهای جدید غیرهستهای علیه ایران بزنند:«صحبتهایی در این باره شنیده میشود و ایدههایی نیز وجود دارد که از سوی برخی مقامهای اروپایی به شکل پراکنده مطرح میشود... . البته هنوز جمعبندی مشخصی در این باره از اروپاییها ندیدهایم.» عضو تیم مذاكرهكننده هستهای در عین حال به اروپاییان هشدار داده كه تلاش برای راضی نگه داشتن ترامپ، نتیجه عكس خواهد داد:« برخی در اروپا هستند که فکر میکنند میتوانند با همراهی با ترامپ در موضوعات غیربرجامی ایشان را به ماندن در توافق هستهای ترغیب کنند. این ایده کاملاً غلط است و قطعاً نتیجه معکوس خواهد داشت.» عراقچی میگوید:« ما این نکته را به صراحت به اروپاییها گفتهایم که این سیاست غلط خواهد بود.» عراقچی كه صبح دیروز در گفتوگو با برنامه ذرهبین رادیو تهران سخن میگفت، رایزنیهای معمول سیاسی با طرفهای اروپایی بر سر برنامه موشكی را رد نكرده ولی گفته است:« ما درباره مسائل موشکی، مذاکره به این معنا که دو طرف بنشینند و در خصوص موضوعی به توافق برسند و جمعبندی کنند، چنین چیزی وجود نداشته و نخواهد داشت.»
هشدار لاوروف به شکست برجام
وزیر امورخارجه روسیه برای چندمین روز متوالی درباره شكست توافق هستهای 1+5 با ایران هشدار داد و گفت:«شکست توافق هستهای با ایران و دیگر توافقهای بینالمللی بهطور اجتنابناپذیر منجر به بروز بحران در امور بینالملل خواهد شد.» به گزارش تاس، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز یکشنبه در گفتوگو با با روزنامه کامرسانت تأکید کرد: برهم خوردن برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) به عنوان یک توافق بینالمللی بر سر برنامه هستهای ایران و همچنین دیگر توافقات بینالمللی بهطور غیرقابل اجتناب بحران در امور بینالملل را در پی خواهد داشت. لاوروف افزود: اگر توافقهای بینالمللی در موضوعات مختلف که از سوی کشورهای پیشرو انجام میشود، از هم فرو بپاشند، شرایطی به وجود میآید که هرکس راه خود را میرود. این بسیار تأسفبرانگیز خواهد بود. من فکر میکنم چنین وضعی چه درباره ایران، چه درباره سوریه و چه درباره دیگر کشورها مانند کرهشمالی، یمن و لیبی غیرقابل قبول خواهد بود. رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه در ادامه اظهار داشت: اقدامات یکجانبه واشنگتن در خصوص ایران و سوریه موجب خشم ترکیه شده است. بسیاری از دانشمندان سیاسی از ما میپرسند که چرا نگران هستید و میگویند که بدترین چیز، بهترین است. بدان معنی که اجازه دهید امریکا خود ناتوانیاش در یک توافق و نقش غیرسازندهاش در امور جهانی را ثابت کند، چه این در ایران باشد، چه در سوریه.
ش.د9604672