هزار پا؛ پر فروش در گیشه، بی فروغ در اخلاق

هزار پا، پر فروش در گیشه، بی فروغ در اخلاق

به پیشنهاد فرزندم به اتفاق خانواده برای دیدن فیلم هزار پا به سینما رفتم. سالن پر بود از جمعیت و حتی در گوشه ها، صندلی های اضافی گذاشته بودند تا حضار بیشتری بتوانند فیلم را ببینند. بعد از دیدن این فیلم، نکاتی را قابل ذکر دانستم.

1. طبق نظر بسیاری از منتقدان، نگاه سازندگان هزار پا به گیشه است تا ارتقای فهم مخاطب. هزار پا در این زمینه موفق عمل کرده و رکورد فروش را شکسته است.

2. آنچه که توانسته « هزار پا » را اثری سر پا درگیشه ها نگه دارد، بازی رضا عطاران و جواد عزتی است. بازیگرانی که به لطف طنازی ذاتیشان و شناخت موقعیت، توانسته اند از بی اهمیت ترین لحظات فیلم بر روی لبان مخاطب خنده ایجاد نمایند. اگر این فیلم بدون این دو بازیگر چهره ساخته می شد شاید، بلکه به طور قطع با اقبال عمومی مواجه نمی شد.

3. ویژگی دیگر فیلم هزار پا، فراوانی شوخی های جنسی است که جای خلق موقعیت های کمیک در ژانر کمدی را گرفته اند. « هزار پا » نیز ، سرشار از اشاره های جنسی است که تعداد آن بسیار بیشتر از دیگر آثار کمدی سال های اخیر است. فیلم در هر موقعیت و هر بستری، از ارائه گفتگوهای جنسی پرهیز نمی کند که این اقدام در سکانس دستگیری رضا و بسته شدنش به صندلی به اوج خود می رسد. به نظر می رسد که سازندگان فیلم همت ویژه ای بکار بسته اند تا در تمام دیالوگ های فیلم اشارات جنسی را جای دهند تا بی رمقی فیلم نامه تهی از محتوای غنی خیلی به چشم مخاطب نیاید.

4. هر چند فیلم هزار پا ژانر کمدی دارد ولی بیشتر هجو و هزل است تا طنز، در طنز، خنداندن مخاطب «هدف» نيست. طنز يك «ابزار» است. يك ابزار در دست هنرمند تا با استفاده از آن بتواند موقعيتي خلق كند در جهت بيان مضامين و مفاهيمي كه احياناً در موقعيت‌هاي جدي نمي‌توان گفت. مانند بسياري از مشكلات و معضلات اجتماعي و سياسي بحث ‌برانگيز و حساس، كه اگر به صورت مستقيم گفته شوند با واكنش تند مخاطبين خاص آن روبرو خواهند شد. بنابراين در مرتبه اول خنداندن مخاطب وظيفه طنز نيست. در هزل و هجو خنداندن مخاطب «هدف» است و براي رسيدن به اين هدف مي‌توان از هر وسيله و ابزاري، و به هر قيمتي استفاده كرد؛ حتي اگر خلاف عرف و اخلاق باشد. در واقع هدف سازندگان جدای از گیشه، خنداندن دو ساعته تماشاگران است، البته بدون هدف و داشتن مفاهیم و مضامین بلند. فیلم هزار پا با استفاده از شوخی های جنسی که خلاف عرف و اخلاق است،به هجو و هزل نزدیکتر است تا طنز. این فیلم از همان سکانس اول و از پارچه ای که بر در مغازه ای برای تعطیلی اش به علت ختنه سوران فرزند، نصب شده است، پای اسافل اعضا و مسائل جنسی را به میان می کشد و تا دقایق و ثانیه های پایانی ادامه می یابد. فصل آخر فیلم هم آنقدر شور می شود که بیش از بخش های دیگر به ذوق می زند. با این توضیح فیلم هزار پا با این شاخصه ها در حوزه اخلاق اجتماعی، بی فروغ ظاهر شده، بلکه متزلزل کننده اخلاق بوده و برای خانواده ها به ویژه کودکان و نوجوانان فیلمی مسموم و آسیب زا محسوب می شود.

5. تحقیر و مسخره کردن جانبازان و قداست زدایی از آنان، از شاخصه های دیگر این فیلم است. در این فیلم شاهد صحنه هایی از زندگی جانبازان در آسایشگاهی خصوصی (خیریه) هستیم که سازنده فیلم با مسخره کردن آنان، از تماشاگران خنده می گیرد. در این فیلم جانبازان آسایشگاه در قالب شخصیت هایی که پیوسته در حال سیگار کشیدن، نقض قوانین و به هم ریختن نظم هستند، نشان داده می شوند. جانبازان پیوسته در حال فوتبال بازی کردن در راهروهای آسایشگاه، پنهان کردن باکس های سیگارهای خارجی و گران قیمت و اذیت کردن پزشکان و پرستاران هستند، حتی برای فریب دادن پزشک، خود را به خواب می زنند یا ادای دعا کردن و قرآن خواندن در می آورند. رویکرد کلی فیلم در خصوص جانبازان، نشان دادن این چهره فریبکار و هرزه است و حتی یک سکانس مثبت و موجه از جانبازان در فیلم مشاهده نمی شود.

6.خیلی از ما آنقدر اسیر تب و تاب زندگی روزمره و تبلیغات آن هستیم که گاهی اوقات بی آن که خودمان متوجه باشیم، حواسمان نیست چه پول هایی از جیبمان می رود. این پول ها هر چند به ظاهر اندک است اما در یک بازه زمانی طولانی، هم سود هنگفتی عاید دیگران می کند و هم خسارت جدی به اوضاع مالی و اخلاقی خودمان و جامعه می زند. ما پدر و مادرها در منزل یا در کنار دیگران از این نوع شوخی های جنسی فیلم هزار پا در حضور فرزندانمان پرهیز می کنیم، ولی گاهی به گونه ای اسیر تبلیغات می شویم که حاضریم هزینه آموزش بداخلاقی و بد دهنی را به فرزندانمان، خود پرداخت کنیم.