پس از انقلاب اسلامي شرکت ملي ذوب‌آهن ايران و شرکت ملي صنايع فولاد ايران در هم ادغام و شرکت ملي فولاد ايران در سال ۱۳۵۸ ايجاد شد. هم‌اکنون شرکت ملي فولاد ايران وظيفه نظارت و مديريت صنايع فولادي ايران از مرحله اکتشاف منابع اوليه تا بازاريابي داخلي و بين‌المللي محصولات را بر عهده دارد. شرکت ملي فولاد ايران در جایگاه بزرگ‌ترين شرکت دولتي در خاورميانه است.
صنعت فولاد يکي از صنايعي است که نقش مهمي در رشد و توسعه کشورهاي پيشرفته صنعتي ايفا کرده است و همواره مصرف سرانه آن به مثابه يکي از شاخص‌هاي رشد و توسعه کشورها مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. اين صنعت در ايران به دليل ايجاد اشتغال، درآمد ارزي و ايجاد تحرک در صنايع پايين‌دستي از اهميت بيشتري برخوردار است. با گسترش صنايع فولادسازي ايران، صنعت و اقتصاد اين کشور ارتباط تنگاتنگي با اين صنايع پيدا کرده است.
رشد و تحول صنعت فولاد در طول دهه‌هاي اخير به خوبي بخشي از دستاوردهاي جمهوري اسلامي ایران را آشکار مي‌کند.
صنيع‌الدوله اولين رئيس مجلس ملي ايران يکي از فعال‌ترين افراد در ورود و انتقال صنايع به ايران بود که راه‌اندازی صنعت نساجي، کبريت‌سازي و قند از مهم‌ترين اقدامات او بود. او اولين کسي بود که صنعت کوره آهن‌تراشي (ذوب‌آهن) را در آخرين سال حکومت ناصرالدين‌‌شاه پايه‌گذاري کرد. اما ترور ناصرالدين شاه کار را به تأخير انداخت.
در سال 1317 توافقي بين ايران و کنسرسيوم آلمان (دماگ-کروپ) براي ساخت کارخانه ذوب‌آهن در کرج بسته شد. اما هنوز کار انجام آن تمام نشده بود که متفقين در سال 1320 به ايران حمله کردند و آلمان‌ها مجبور به خروج شده و کار ناتمام ماند! بعدها نماينده شرکت دماگ‌‌ـ کروپ به يکي از کارشناسان ايراني گفته بود؛ تأسيس ذوب‌آهن در کرج به اين دليل امکان‌پذير نبود که معادن شمال ايران به اندازه کافي سنگ‌آهن نداشتند و تنها مصرف دو سال کارخانه را تأمين مي‌کردند. گذشته از آن زغال‌سنگ اين ناحيه براي مصرف کوره‌هاي ذوب‌آهن مناسب نبود. وقتي طرف ايراني از او پرسيد که چگونه چنين محلي براي ايجاد ذوب‌آهن انتخاب شد، پاسخ داده بود که با اجبار و ابرام رضاشاه محل کارخانه در کرج تعيين شد و شرکت کروپ هم به ناچار پذيرفت!
در اين دوران بانک جهاني به بهانه اینکه برخی از اين کشورها بدون مطالعه کافي از احداث کارخانه ذوب‌آهن، زيان فراوانی ديده‌اند، به کلي با احداث کارخانه ذوب‌آهن در کشورهاي در حال توسعه مخالف بود. تلاش‌هاي مستمر پهلوي دوم براي دستيابي به صنعت ذوب آهن موفق نبود، تا اينکه در سال ۱۳۴۳ اعلان مناقصه ذوب‌آهن ايران در جرايد مهم جهان منتشر و متعاقب آن پيشنهادهايي از سوي کشورهاي صنعتي جهان تسليم ايران شد که در آنها متقاضيان حاضر شدند در تأسيس کارخانه با پرداخت وام يا نصب يا بهره‌برداري و اداره يا سرمايه‌گذاري در کارخانه با ايران همکاري کنند. در اين ميان پيشنهاد اتحاد شوروي از همه بهتر و به لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه‌تر بود. پس از رفت و برگشت‌هاي هیئت‌هاي مذاکره‌کننده ايران و شوروي، سرانجام در روز ۲۲ دي ماه ۱۳۴۴ قرارداد نهايي ذوب‌آهن ايران در مسکو به امضا رسيد و علاوه بر آن در همان هنگام قراردادهاي ديگري مانند همکاري‌هاي فني و اقتصادي ماشين‌سازي انتقال گاز منعقد شد.
ظرفيت اوليه کارخانه ذوب‌آهن ايران ۶۰۰ هزار تن فولاد پيش‌بيني شده بود که ظرف سه سال بعد مورد بهره‌برداري قرار مي‌گرفت. مرحله دوم اين واحد صنعتي که دو سال بعد کليد مي‌خورد ظرفيت توسعه آن را به يک ميليون تا يک ميليون و ۲۰۰ هزار تن ارتقا مي‌داد. نوع کوره مرتفع و سوخت آن زغال‌سنگ تعيين شده بود و تعداد شش هزار نفر کارگر برای ساختمان آن از روز نخست مشغول به کار مي‌شدند.
پس از انقلاب اسلامي شرکت ملي ذوب‌آهن ايران و شرکت ملي صنايع فولاد ايران در هم ادغام و شرکت ملي فولاد ايران در سال ۱۳۵۸ ايجاد شد. هم‌اکنون شرکت ملي فولاد ايران وظيفه نظارت و مديريت صنايع فولادي ايران از مرحله اکتشاف منابع اوليه تا بازاريابي داخلي و بين‌المللي محصولات را بر عهده دارد. شرکت ملي فولاد ايران در جایگاه بزرگ‌ترين شرکت دولتي در خاورميانه است.
در زمان جنگ ايران و عراق توسعه صنايع فولادي ايران عزم و اراده خود را قدري از دست داد. مجتمع فولاد اهواز در سال 1353 با ظرفيت 35/2 ميليون تن در سال شروع به کار کرد. در نظر گرفته شده بود که تا سال 1362 کار ساخت اين مجتمع پایان يابد، اما به دليل حملات هوايي عراق به تأخير افتاد. با اين حال بلافاصله پس از آتش‌بس در 12 فروردین ماه 1368 به دست حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای افتتاح شد. این شرکت اولین مجتمع تولید آهن و فولاد کشور به روش احیای مستقیم و کوره قوس الکتریکی است و بزرگ‌ترین عرضه‌کننده شمش فولاد و دومین قطب تولید فولاد خام در کشور می‌باشد و یکی از بنگاه‌های پیشرو اقتصادی است که در عرصه‌های ملی و منطقه‌ای صنعت فولاد حضوری فعال دارد.
در سال 1367 حجم توليد فولاد از يک ميليون تن در سال تجاوز نکرد، اما در سال 1379 به 6/6 ميليون تن در سال رسيد. اين رشد فزاينده ناشي از تکميل شدن پروژه‌هاي نيمه‌تمام قديم و جديد مي‌باشد. از پروژه‌هاي قديمي، قابل توجه‌ترين مجتمع فولاد اهواز مي‌باشد. فاز اول پروژه در سال 1368 با ظرفيت ۵۵ هزار تن در سال براي بهره‌برداري آماده بود.
در سال ۱۳۷۱ مرحوم هاشمي‌رفسنجاني رئيس‌جمهور وقت پروژه فولاد مبارکه اصفهان را افتتاح کرد و به اين ترتيب، فولاد مبارکه به بزرگ‌ترين شرکت توليدي فولاد کشور و خاورميانه تبدیل شد. اکنون گروه شرکت‌هاي فولاد مبارکه اصفهان مواد اوليه بيش از ۳ هزار کارخانه و کارگاه توليدي کشور در صنايع لوله و پروفيل، نفت و گاز و پتروشيمي، خودرو، موتورهاي الکتريکي، لوازم خانگي، فلزي سبک و سنگين، ساختماني، غذايي، کشتي‌سازي و سازه‌هاي دريايي و... را تأمين مي‌کند. شرکت هر ساله بخشي از محصولات خود را در راستاي ارتقاي کيفيت، برآورده کردن نيازهاي ارزي و حضور مستمر در بازارهاي جهاني و توسعه آن صادر مي‌کند و با توجه به اعتبار کسب شده در بازار جهاني هم‌اکنون پتانسيل و اعتبار لازم برای صادرات به بيش از ۳۸ کشور جهان را دارد. در مجموع نيمه اول سال ۱۳۹۶ ظرفیت گروه فولاد مبارکه به ۳/۱۰ ميليون تن ارتقا يافت. همچنین توليد ۸/۱۲ ميليون تن فولاد تا سال ۱۳۹۸ و ۲۵ ميليون تن در افق ۱۴۰۴ را برنامه‌ريزي کرده است.
چشم‌انداز صنعت فولاد ايران به دليل منابع اوليه غني، قيمت پايين انرژي و نيروي انساني بسيار مساعد و مطلوب است. با وجود اينکه ايران در 20 سال اخير با توسعه ظرفيت‌هاي موجود و بدون اضافه کردن ظرفيت جديدي براي توليد فولاد، ميزان واردات آن به ميزان چشمگيري کاهش داده و حتي صادرات آن را ممکن کرده است. بر اساس آمار انجمن فولاد، فولادسازان در سال 1396 در مجموع ۲۱ ميليون و ۸۸۴ هزار تن فولاد مياني توليد کردند که از توليد ۱۸ ميليون و ۴۶۶ هزار تن سال ۹۵ بیش از ۱۹ درصد بالاتر است. آمارهاي سه ماهه اول 1397 انجمن فولاد گوياي رشد ۱۱۱ درصدي نسبت به سال گذشته در صادرات محصولات فولادي است. در مجموع در بهار ۹۷ بیش از ۶۳۳ هزار تن انواع محصولات فولادي از کشور صادر شد که ۱۵۲ هزار تن آن ميلگرد شاخه، ۱۵۱ هزار تن ورق گرم بالاي ۳ ميلي‌متر، ۱۳۹ هزار تن ميلگرد کلاف، ۹۱ هزار تن ورق گرم زير ۳ ميلي‌متر، ۴۶ هزار تن تيرآهن، ۱۷ هزار تن ورق پوششدار و در نهايت ۸ هزار تن ورق سرد بود.
افق 1404 فولاد ايران برابر 55 ميليون تن فولاد در سال است که پيش‌بيني مي‌شود 41 ميليون تن از آن در داخل کشور به مصرف برسد و 14 تن از آن به خارج از کشور صادر شود. طبق آمار گمرک ايران ميزان توليد فولاد در سال 1393 برابر 5/16 ميليون تن بوده است که بيش از ۲ ميليون و ۱۶۴ هزار تن سنگ‌آهن کنسانتره، به ارزش تقريبي ۳۶۶ ميليون دلار وارد کشور شده است.
