بيانيه گام دوم نقشه راه سپاه پاسداران است

سردار محمد تولايي مدت كوتاهي است كه متولي موضوع اشراف در سپاه شده و اين موضوع همزمان شده با صدور بيانيه گام دوم انقلاب. هفته گذشته در خبرها از قول سردار تولايي كه در جمع مديران كارگروه‌هاي فعال در تهيه نقش‌هاي سپاه در تحقق بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي سخن مي‌گفت، اعلام شد كه سردار سرلشكر سلامي فرمانده كل سپاه، به مراكز علمي، مطالعاتي و دانشگاهي سپاه دستور نقش‌آفريني و مشاركت در تدوين نقشه راه و الزامات تحقق بيانيه گام دوم انقلاب را به عنوان اولويتي غفلت‌ناپذير صادر كرده است. بر اين اساس بر آن شديم تا با توجه به اهميت فوق‌العاده بيانيه گام دوم انقلاب، در گفت‌وگويي با سردار تولايي به بررسي اين موضوع بپردازيم؛ بنابراين با هماهنگي با ايشان در آخرين ساعات اداري روز پنجشنبه گذشته، در دفتر كار مسئول اشراف فرمانده كل سپاه حضور يافتيم و چند و چون ماجرا را جويا شديم. در ادامه ماحصل اين گفت‌وگو را مي‌خوانيد. 

* لطفاً براي شروع گفت‌و‌گو توضيح مختصري درباره موضوع اشراف و چيستي و علت تشكيل آن بيان كنيد.

حدود يك دهه است كه از تشكيل معاونت اشراف مي‌گذرد. اشراف فرماندهي با هدف اشراف فرماندهان بر وضعيت سازمان تحت امرشان و به ‌دست آوردن قابليت‌ها، توانمندي‌ها، قوت‌ها، ضعف‌ها و نارسايي‌هايي كه در زير مجموعه هر فرمانده وجود دارد، تشكيل شده و به طور دوره‌اي اين گزارش‌ها را از رده‌هاي مختلف اخذ مي‌كنند. رده‌ها نيز ارزيابي مي‌شوند كه آيا عملكردشان با اهدافي كه تعيين شده تناسبي دارد يا نه، يا انحراف از اهداف به چه ميزان بوده و دلايلش چه بوده است. همچنين بررسي مي‌شود كه چگونه مي‌توان نارسايي‌ها و انحرافاتي را كه از برنامه وجود دارد رفع كرد و اين حسن‌هايي را كه وجود دارد تعميم داد و قوت بخشيد. در هر صورت چگونه مي‌شود مسير حركت سازمان را به سمت تعالي و تكامل پيش ‌برد و پيوسته وضعيت سازمان‌هاي نيروهاي مسلح را بهتر كرد.

در سال 1396 سندي راهبردي مبتني بر بيانات شخص فرمانده معظم كل قوا با عنوان سند راهبردي تحول اشراف فرماندهي به تصويب رسيد و ابلاغ شد. اين سند تقريباً چارچوب كارهايي را كه اشراف بايد انجام مي‌دادند و به تصويب حضرت آقا رسيده است در خود دارد. الآن تمام تلاش ما در سپاه و در ستاد كل نيروهاي مسلح و ساير بخش‌هاي اين نيروها اين است كه بتوانيم ان‌شاءالله اين سند را اجرا كنيم.

* يعني پس از حدود هشت تا ده سال كه كار انجام شد، اين سند تحول يك بازبيني به اولين تجربه‌هاي اشراف بود؟

بله. علاوه بر تجربياتي كه حاصل شده بود، اين سند تحليل بيانات و تدابير رهبر معظم انقلاب را هم در اين باره در خود جاي داده و انتظارات ايشان از اشراف هم در اين سند تدوين شده است. مدل مفهومي آن نيز وجود دارد. خود سند طبقه‌بندي خيلي محرمانه‌اي دارد؛ اما مدل مفهومي طبقه‌بندي عادي‌اي دارد و قابل بهره‌برداري عمومي است.

* جشنواره مالك اشتر نيز كه هر سال برگزار مي‌شود، ظاهراً ذيل موضوع اشراف است. در اين باره هم توضيح مي‌دهيد؟ 

يكي از كارهايي كه درباره كاركردهاي اشراف و در مورد ارزيابي رده‌ها و عملكرد آنها انجام مي‌دهيم اين است كه فرماندهان و رده‌هاي برتر را شناسايي و در جشنواره‌اي به نام جشنواره مالك اشتر معرفي مي‌كنيم و از آنها تقدير مي‌شود.

* به تازگي خبري از سوي شما در رسانه‌ها منعكس شده كه سردار سلامي درباره كار روي بيانيه گام دوم انقلاب دستور جدي و الزام‌آوري را به بخش‎هايي از سپاه داده‌اند، در اين باره هم توضيح مي‌دهيد؟

اول لازم است كه اهميت بيانيه گام دوم را كه به تعبيري نقشه راه انقلاب اسلامي در چهل ساله دوم است بيان كنم. اين بيانيه در شرايط بسيار حساسي صادر شد. بيش از يك سال پيش از صدور اين بيانيه، مقامات آمريكايي با تبليغات بسيار وسيعي تلاش داشتند آرزوي خود را كه پايان انقلاب اسلامي و نديدن چهل سالگي انقلاب در ميان جهانيان بود، محقق شود؛ بنابراين اقدامات عملي زيادي هم انجام دادند. آنها صراحتاً اقدامات خود را اعلام كردند و گفتند انقلاب اسلامي نخواهد توانست چهل سالگي خود را جشن بگيرد. حتي يكي از مقامات آمريكايي پاي خود را فراتر گذاشت و به شكل وقيحانه‌اي اعلام كرد كه ما مي‌خواهيم كاري كنيم كه ديگر هيچ يك از ملت‌هاي جهان به فكر انقلاب كردن نيفتند. اينها اصل انقلاب را براي خود خطرناك و غير قابل تحمل مي‌دانند و اين مربوط به آدم خاصي نيست. اينكه چرا انقلاب اينقدر موجب خشم و عصبانيت اينها شده روشن است؛ چرا كه انقلاب اسلامي پيام خود را مبتني بر فطرت انسان‌ها داده است. رهبر معظم انقلاب هم 14 خرداد اين بحث را داشتند كه شايد مهم‌ترين پيام انقلاب اسلامي، ايستادگي در مقابل قلدران و زورگويان است. به تبع آيه قرآني «لا تظلمون و لا تظلمون...»؛ ما نه ظلم كرديم و نه زير بار ظلمي رفتيم؛ بنابراين اين پيام براي بشريتي كه دچار ظلم بود و به او ظلم مي‌شد، بسيار اهميت داشت. براي قلدارن هم بسيار مهم بود؛ زيرا اگر ملت‌ها متوجه شوند كه مي‌توانند در مقابل زورگويان مقابله كنند و پيروز شوند، ديگر جايي براي زورگويان نخواهد بود؛ از اين رو انقلاب اسلامي به تعبيري دارد شعارهايي براي پايان عمر ديكتاتوري ظلم، استبداد و استعماري كه كشورهاي قدرتمند به واسطه قدرت خود بر كشورهاي ضعيف اعمال مي‌كنند سر مي‌دهد. نكته ديگر در تحليل شرايط محيطي تلاشي بود كه دنباله‌هاي استكبار در داخل شروع كردند و گفتند ما به بن‌بست رسيده‌ايم و ديگر هيچ راه چاره‌اي وجود ندارد و بايد به سمت مذاكره يا به تعبير دقيق‌تر به سوي تسليم در مقابل قدرت‌هاي استكباري و به طور مشخص ايالات متحده آمريكا برويم. براي اينكه بتوانند اين تسليم‌پذيري و مذاكره را تئوريزه كنند به ناكارآمدي عملكرد برخي از مسئولان و نسبت آن به اصل نظام مبادرت كردند و در اين زمينه تلاش داشتند تا روحيه ضعف و نااميدي را در مردم ايجاد كنند. نظام سلطه نمي‌خواست چهل سالگي انقلاب ديده شود و به تعبيري همه بشريت از انقلاب پشيمان شوند. از سوي ديگر نيز دنباله‌هاي استكبار در پي كاري مكمل بودند كه روحيه تسليم‌پذيري در مقابل استكبار را با ايجاد روحيه «ما نمي‌توانيم و ناكارآمديم» و ايجاد يأس و ناميدي در مردم پيگيري كنند. در چنين شرايطي، آقا بيانيه گام دوم را صادر فرمودند كه به اذعان خودشان كه چند بار با مسئولان مختلف مطرح كردند، روي اين بيانيه بسيار كار كردند و وقت بسياري گذاشتند؛ حتي بر خلاف بيانات ديگر كه روي آنها تأكيد خاصي نمي‌كردند، اين بار روي اين بيانيه تأكيد بسيار داشتند كه بايد به دنبال تحقق آن باشيم؛ بنابراين سپاه به عنوان پاسدار انقلاب اسلامي نقشه راه انقلاب اسلامي را نقشه راه خود مي‌داند؛ چرا كه آنچه آقا به عنوان رهبر معظم انقلاب ترسيم مي‌كنند براي سپاه، حوزه و قلمرو مأموريتي را تعيين مي‌كند و اين بيانيه هم از همين جنس است. وقتي رهبر معظم انقلاب با اين وقتگذاري روي اين بيانيه و با اين دقت نظر حتي در انتخاب واژه‌ها دقت و حكمت لازم را داشتند، طبيعي است سپاه نمي‌تواند اين را مثل متن‌هاي ديگر عادي تلقي كند، بلكه بايد عيناً انتظار ايشان را به عنوان الگوي عملكردي خودش دنبال كند.

يكي از وظايفي كه در اشراف داريم، پيگيري منويات ولايت است. سپاه موظف است به دنبال اجراي آن چيزي باشد كه به عنوان تدبير يا به عنوان فرمان از سوي فرمانده كل قوا صادر مي‌شود يا به عنوان ولي فقيه و رهبر انقلاب بياناتي را مي‌فرمايند. دبيرخانه اشراف موظف است پيگيري كند اين تدابير تا چه حد محقق شده است؛ بنابراين در جلسه شواري فرماندهي سپاه كه شنبه اين هفته برگزار شد، سردار سلامي علاوه بر تأكيدي كه در سخنراني‌هاي قبلي خود‌ـ چه در معارفه و چه در جاهاي ديگر‌ـ به اين بيانيه داشتند، اين بار دستورات لازم را براي عملي شدن اين تدبير صادر كردند. به تعبير ديگر، اين بيانيه چشم‌اندازي براي حركت سپاه است و اين حركت بايد حركت عالمانه متقني باشد. قطعاً يكي از آسيب‌هاي كه مي‌تواند بيانيه را از مسير اصلي خودش خارج كند، برخورد سطحي‌نگر با آن است. اين بيانيه به كار عميق فكري نياز دارد تا بشود از آن راهبردهايي را استنتاج كرد و در برنامه‌ها گنجاند و همه فرمانده‌هان و مديران در همه رده‌ها و سطوح سپاه موظف به اجراي آن شوند. بر همين اساس، هم به معاونان مربوط و هم به دانشگاه‌ها و مراكز مطالعاتي سپاه به ويژه دانشگاه جامع امام حسين(ع) كه متولي توليد دانش و انديشه‌ورزي براي كارها و فعاليت‌هاي سپاه هستند اين دستور صادر شد. بر اين اساس تلاش‌هاي زيادي در بخش‌هاي مختلف در حال انجام است و ما هم موظف به رصد و ارائه گزارش اقدامات براي سردار فرمانده محترم كل سپاه هستيم. 

* تا امروز كار چگونه پيش رفته است؟

در حال حاضر، معاونت‌هاي ذي‌ربط كار را تا حدودي شروع كردند. پيشنهاد برنامه خواسته شده و اقداماتي انجام داده‌اند كه گزارش‌هايي هم الآن به دست ما رسيده و جلسات انديشه‌ورزي از سطح عالي تا سطوح پايين‌تر گذاشته مي‌شود تا اين برنامه‌ها و فعاليت‌ها بر اساس ايده‌هاي راهبردي كه تدوين مي‌شود به نتيجه مطلوب برسد؛ از اين رو وظيفه و نقش هر بخش از سپاه براي تحقق و رسيدن به اهداف بيانيه مشخص مي‌شود و به آنها ابلاغ شده و روند اجرا، نظارت و گزارش‌دهي مي‌شود.