دعوا بر سر چیست؟

ارزیابی روند مذاکرات هسته‌ای از سال ۹۲  و توافق صورت گرفته نشان می‌دهد برجام هیچ آورده ای در حوزه اقتصادی با خود به همراه نداشته است. تنها مزیت برجام را می توان مسکنی مقطعی برای رفع آلام مردم  ایران قلمداد کرد. در این روند، ایران در مقابل پروژه عملیات روانی دشمن مجبور شد یکی از مؤلفه های اقتدار خود یعنی فناوری هسته ای را به شکل قابل توجهی محدود کرده و اجازه دسترسی فوق العاده به دشمنان کشور دهد و با عرض تأسف، ما به ازائی ارزشمند و ملموس تا این لحظه دریافت نکرده است.

تجربه بدست آمده از برجام، محاسبات آمریکائی ها را بر این فرضیه استوار کرده که افکار عمومی در ایران در مقابل عملیات روانی دچار فرسایش گردیده و نظام در مواجهه با انباشت مطالبات، برای صیانت و حفظ موجودیت خود در مقابل خواست عمومی، حاضر به مذاکره واقعی می شود که در نتیجه می توان از این طریق ایران را مهار کرد. آمریکا به دنبال راضی نگه داشتن افکار عمومی نسبت به مطالبات خود، صرفاً با مذاکره است و می خواهد ایران را در دور باطل مذاکره برای امتیازگیری بیشتر قرار دهد.

ترامپ برآوردش این است که ایران در شرایط اضطرار پای میز مذاکره آمده و منافع حیاتی خود را تبدیل به موارد مذاکره پذیر خواهد کرد. در حال حاضر بازی جدید ترامپ قرار دادن ایران در همان پروسه ای است که از سال ۸۱ تا سال ۹۴ منتج به برجام شد، یعنی انباشته شدن مطالبات مردمی، با این تفاوت که کاخ سفید در بازه زمانی فشرده کنونی، این پروسه را به پروژه تبدیل نموده و با سرعت زیادی عملیاتی کرده است. این پروژه زمانی به سود آمریکا پیش خواهد رفت که بخشی از جامعه با سطحی نگری به منازعه، بدون توجه به روند گذشته و تعهد ناپذیری آمریکا، حل مسئله را صرفاً در مذاکره مجدد با آمریکا جستجو کند. اینجاست که نقطه کانونی و تمرکز رسانه‌ای و تبلیغاتی طرف مقابل بر روی روند زدایی برجام از ذهن مردم خلاصه شده است.

هدف امریکا و دلباختگان به مذاکره با آن، این است که با خلق جنگ ادراکی و ذهنی، افکار عمومی را از توافق یک طرفه برجام و پیامدهای آن به عنوان بخشی از منازعه کنونی منحرف نموده و با سطحی سازی و آسان سازی موضوع، حل و فصل منازعه را مختصر در مذاکره مجدد جلوه دهند. تغییر لحن مقامات آمریکا و استخدام میانجی گر از یک سو برای حفظ برجام و جلوگیری از کاهش تعهدات درون برجامی ایران بوده و از سوی دیگر به دنبال خرید زمان است تا با فراهم شدن فرصت، به مدد پمپاژهای تبلیغاتی و رسانه ای، مذاکره را آسان ترین و تنها راه حل ممکن و غیرقابل اجتناب جلوه دهند و رد آن از سوی نظام ایران را لجاجت و مستوجب افزایش فشار باورپذیر برای افکار عمومی جا اندازند.

برآورد کاخ سفید این است که اگر برای افکار عمومی ایران، مذاکره به عنوان تنها راه حل طرفین و ایستادگی نیز بیهوده و پرهزینه باورپذیر شود، مقاومت ملی سست شده و نظام مجبور خواهد بود برای جلوگیری از ایجاد تهدید موجودیتی خود، به درخواست مذاکره پاسخ مثبت دهد.

برای جلوگیری از گرفتار شدن افکار عمومی در برد عملیاتی دشمن، پاسخ عملی ایران به فشارها، باید از حیث درون برجامی، با کاهش تدریجی تعهدات برجامی و از حیث فرابرجامی با بهره گیری از المان های اقتدار آفرین، به منظور ارتقاء عزت و انسجام ملی دنبال شود.

افکار عمومی می بایست دائماً متوجه اصل منازعه گردیده و همواره نباید این پرسش را برای جامعه بی پاسخ گذاشت که «دعوای امریکا با جمهوری اسلامی ایران اساساً بر سر چیست؟» نباید به طرف مقابل اجازه داد که با تغییر صورت مسئله، موفق به ساخت دو قطبی مذاکره/ فشار حداکثری بشود. ایران در مسیر پیش روی خود تا زمانی می‌تواند بر اساس منافع ملی حرکت کند که بر سر آن اجماع وجود داشته باشد، درست همان جایی که آمریکا آن را نشانه رفته، تا بلکه زیر بار فشار حداکثری شاهد شکستن مقاومت ملی و شکل گیری شکاف سیاسی، اجتماعی و امنیتی شود. شرط پیروزی در این مبارزه حفظ مقاومت ملی در کنار منطقی کردن باور عمومی نسبت به رفتار ایران در مواجهه با دشمن است. اگر جمهوری اسلامی ایران بتواند از افکار عمومی در مقابل عملیات روانی و از اقتصاد در مقابل فشار حداکثری دشمن محافظت نماید و در کنار آن انسجام ملی را برای هزینه مند کردن تعهدناپذیری طرف مقابل حفظ نماید، بخش اعظمی از راه درست را پیموده است و ادامه این مسیر عزتمندانه قطعاً منتج به تغییر رفتار و محاسبات دشمن خواهد شد.