1ـ صبح روز پنجشنبه 13 تير ماه، خبر توقيف يك نفتكش غولپيكر متعلق به ايران در آبهاي جبلالطارق در جنوب اسپانيا انتشار يافت و مشخص شد نيروي دريايي انگليس به بهانه اجراي تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه سوريه (مقصد ادعايي نفتكش)، اين اقدام را انجام داده است.
2ـ پس از انتشار اخبار اوليه توقيف اين نفتكش، بازتابها و واكنشها نسبت به اين اقدام انگليس به صورت گسترده رخ نمود و مشخص شد:
الفـ مالكيت نفتكش غولپيكر موسوم به «Grace-1» متعلق به يك شركت روسي ثبت شده در امارات بوده و مسئوليت محموله ايراني را برعهده داشته است. اين نفتكش به نقل از «گاردين» 28 خدمه با مليتهاي مختلف از سه كشور پاكستان، هند و اوكراين دارد.
بـ «Grace-1» حامل دو ميليون بشكه نفت خام و به ادعاي برخي رسانهها نفت كوره بوده و مقصدي به جز سوريه داشته است. بندر «بانياس» سوريه ظرفيت لازم براي پهلوگيري اين نفتكش غولپيكر را ندارد.
جـ توقيف كشتي يك اقدام كاملاً غير قانوني و توجيهناپذير است. حتي دولت اسپانيا كه خود جزء كشورهاي عضو اتحاديه اروپاست، اعلام كرد اقدام دولت انگليس اولاً نقض حاكميت اسپانيا در منطقه جبلالطارق بوده و ثانياً اين اقدام با اهداف سياسي(نه قانوني) و به درخواست آمريكا انجام شده است.
دـ درباره اهداف و انگيزههاي اصلي آمريكا و مزدورش انگليس از اين راهزني دريايي، دو نگاه تحليلي وجود دارد. عدهاي بر اين نكته تأكيد داشته و معتقدند آمريكاييها از طريق انگليس با توقيف نفتكش غولپيكر، اقدام ايران در سرنگون كردن پهپاد متجاوز پنتاگون را تلافي كنند. صاحبان اين تحليل، بيحيثيت شدن آمريكا در اسقاط يك پهپاد فوقپيشرفته و گرانقيمت و ناتواني در اقدام مستقيم عليه ايران را دليل اصلي رو آوردن مقامات آمريكايي به انجام چنين كاري ميدانند؛ اما عدهاي ديگر با ردّ تحليل ذكر شده، با اين استدلال كه اين اقدام انگليس نميتواند جبرانكننده حيثيت بر باد رفته و ابهت فروريخته آمريكاييها به دليل شكار پهپادشان به وسيله سامانه كاملاً ايراني «سوم خرداد» باشد، توقيف نفتكش حامل نفت ايران را با برجام و سياست جديد ايران مرتبط ميدانند. در ديدگاه اين افراد، سياست جديد برجامي ايران مبني بر توقف مرحله به مرحله محدوديتهاي هستهاي جمهوري اسلامي، در تعارض با منافع راهبردي غرب است و غربيها نميتوانند در برابر آن ساكت باشند. به عبارت ديگر، غربيها و از جمله آمريكاييها هرگز تصور نميكردند جمهوري اسلامي در قبال بدعهديهاي آنان، روزي aدر مسير خروج از برجام قرار گيرد. حتي ميتوان با جرئت گفت، دليل اصلي آمريكاييها براي خروج از برجام، اين بود كه مطمئن بودند به دنبال اين خروج، ايرانيها چارهاي جز ماندن در برجام و در نهايت به مذاكره تن دادن با آمريكا براي توافق جديد هستهاي و اصلاح برجام طبق نظر آنان ندارند. بنابراين اتخاذ سياست جديد برجامي از سوي جمهوري اسلامي، يك شوك بزرگ به آمريكا و اروپا بود. آمريكا و اروپا براي تغيير در سياست جديد ايران، دست به چنين اقدامي زده تا اين پيام را به جمهوري اسلامي بدهند كه آنان در جلوگيري از صادرات نفت ايران مصمم هستند. بنابراين ميتوان گفت، هدف اصلي راهزنان دريايي و حاميان آنان، وادار كردن جمهوري اسلامي به پايبندي كامل به تعهدات برجامي، حتي در صورت پايبند نبودن طرفهاي ديگر برجام به تعهداتشان است.
در چنين شرايطي جمهوري اسلامي دو راه پيشرو دارد:
راه اولـ جمهوري اسلامي براي رفع توقيف نفتكش حامل نفت ايران و جلوگيري از تكرار آن، به خواستههاي غربيها تن داده و ضمن كنار گذاشتن سياست كاهش مرحله به مرحله محدوديتهاي برنامه هستهاي طبق برجام، در مسير مذاكرات جديد با موضوعات منطقهاي و موشكي قرار گيرد. بسيار روشن است كه اتخاذ چنين سياستي، در مغايرت كامل با منافع ملي و اصل حاكم در سياست خارجي جمهوري اسلامي، يعني اصل عزت، حكمت و مصلحت است.
راه دومـ جمهوري اسلامي بدون قرار گرفتن در مسير خواستههاي غربي و دادن هر نوع امتيازي به آنان براي رفع توقيف نفتكشي كه غير قانوني توقيف شده، انگليس را مجبور به آزادسازي نفتكش كند. بديهي است كه براي پيمودن اين راه عزتمند و تأمينكننده منافع ملي، دو نوع اقدام بايد در دستور كار باشد؛ اقدام اول ماهيت ديپلماتيك داشته و هماكنون در حال انجام است؛ اما در صورت نرسيدن به نتيجه از طريق اقدامات ديپلماتيك و فشارهاي سياسي بر لندن به منظور رفع توقيف از نفتكش، بايد اقدام عملي با ماهيت اقدام مشروع «اقدام متقابل» را در دستور كار قرار داد.
به عبارت ديگر، بايد از نفتكشها يا كشتيهاي تجاري مشابه متعلق به انگلستان، يك يا چند كشتي در شرايط زماني و مكاني مناسب توقيف شود. به هر حال، بايد انگليسيها را از انجام اين راهزني دريايي و اقدام غير قانوني و قلدرمآبانه خود به شدت پشيمان كرد.
سرلشكر باقري، رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي، با اشاره به اقدام انگليسيها در توقيف نفتكش حامل نفت ايران، از اراده نظام در راستاي دفاع از حقوق و منافع ملت ايران، اينچنين خبر داد كه انگليسيها بايد آن را جدي بگيرند:
«اين اقدام بدون پاسخ نخواهد ماند و در صورت مقتضي، در زمان و مكاني مناسب پاسخ اين اقدام ذلتبار مدنظر قرار
خواهد گرفت.»