در اصطلاح علم جمعیت، امروزه در کشور ما نرخ سطح باروری کمتر از حد جانشینی است. این امر رشد جمعیت را مختل کرده و آسیبی جدی برای کشور محسوب میشود. اگر یک زوج به اندازه خود(دو نفر) فرزند بیاورند، تعداد نفرات جامعه پس از مرگ و میر نسلهای قدیمی و افزوده شدن نسل جدید به همان تعداد حفظ میشود؛ البته این منوط به شرایط عادی و ازدواج به موقع همه افراد جامعه است. در واقعیت، حفظ تعداد افراد جامعه به این بستگی دارد که هر خانواده حداقل سه فرزند داشته باشد تا رشد جمعیت منفی نشود و در صورت شرایط مساعد نرخ حداقلی جایگزینی محقق شده و به سمت رشد جمعیت حرکت کنیم. اینکه نیروهای اصلی جامعه در زمانی که نیاز است شامل عناصر جوان و پرشور باشند، به سن پیری و میانسالی رسیده و عمده توان نسل جوان باقی مانده هم صرف نگهداری نسل پیر و حل انباشت مشکلات ناشی از پیری جامعه باشد، آسیب بزرگی برای کشورهاست. پیر شدن جامعه و کاهش تولید نسل در درازمدت تهدیدی جدی برای کشور است. امام خامنهای در دیدار اخیر خود با دانشآموزان و دانشجویان، در ابتدای سخن با اشاره به نیروی جوانی، موضوع تحدید نسل را یکی از آسیبهای جدی آینده کشور دانستند که باید چارهاندیشی شود. در واقع جوانسازی کشور و اهتمام به فرزندآوری یکی از الزامات تمدن نوین اسلامی است که در پرتو توجه به مقابله با افزایش میانگین سنی جامعه با تولید نسل ممکن خواهد بود. موضوعی که یکی از اساسیترین زیرساختهای ایجاد تمدن نوین اسلامی در گام دوم انقلاب به شمار میآید.
پاسداران و خانواده نیروهای مسلح به سبب تعهد و مکتبی بودن میتوانند یکی از گروههای مرجع برای افزایش زاد و ولد و از بین بردن تحدید نسل باشند. بر این اساس به نظر میرسد باید سیاستها، ساختار و سازمان در سپاه و در نیروهای مسلح مبتنی بر سیاستهای کلی جمعیت ابلاغی رهبر معظم انقلاب در ۳۰ رادیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ تنظیم شود.
تسهیل ازدواج برای کارکنان مجرد، فرزندان کارکنان شاغل و بازنشسته، ترغیب کارکنان برای کاهش سن ازدواج فرزندان و فرزندآوری با سیاستهای تسهیلسازی مانند مرخصی تولد نوزاد، اعم از مرخصی زایمان برای زنان و مرخصی تولد فرزند برای مردان، حمایتهای لازم برای تأمین پوشاک، خوراک، مسکن و ایجاد تسهیلات در حوزه تربیت و تعلیم و کاهش هزینههای فرزندآوری و نگهداری فرزند در خانوادهها از جمله این موارد است که البته با وجود محدودیتهای بودجه باید به آن اهتمام شود. این امر باید در حوزه بهداشت و درمان، تأمین کالا و مسکن و مهمتر از همه در حوزه تربیت و تعلیم و... مدنظر قرار داشته باشد.
سخن آخر اینکه این مهم باید با فرهنگسازی و تبیین صحیح موضوع در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و... در کلان جامعه هم مورد توجه قرار گیرد تا در کنار مرتفع کردن مسائل مالی و امکانات، عموم خانوادهها آن را مسئلهای اصلی بدانند و برای جلوگیری از پیامدهای ناگوار آن اقدام کنند.