علم آموزی در کنار تربیت صحیح انسانی الهی، شالوده اصلی و یکی از مهمترین راه‌های خروج بشریت از تاریکی به روشنایی است.
هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الأُمِّیّینَ رَسولًا مِنهُم یَتلو عَلَیهِم آیاتِهِ وَیُزَکّیهِم وَیُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَالحِکمَةَ وَإِن کانوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ، او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده، رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آن‌ها میخواند و آن‌ها را تزکیه میکند و به آن‌ها کتاب و حکمت میآموزد و مسلماً پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند. (جمعه؛ آیه ۲)
فلسفه تعلیم و تربیت در قرآن برای رساندن انسان به‌سوی ارزش‌های والای انسانی است و تربیت، صنعتی است برای پرورش انسان کامل. هدف از تعلیم و تربیت، رسیدن به معرفت و شناخت است؛ زیرا جهل باعث سقوط انسان میشود و بدترین انسان‌ها کسانی هستند که قدرت درک و اندیشه و تعقل ندارند.
حرکت معنوی از تاریکی به سمت روشنایی، آن‌چنان در زندگی بشر اهمیت داشته و جزو اهداف نهایی او محسوب میشود که بار‌ها در دعا‌هایی از ائمه اطهار (ع) طلب هدایت و راهنمایی از تاریکی به سمت روشنایی به چشم میخورد؛ چنانچه که در دعایی میخوانیم: "اَللّهُمَّ اَخْرُجْنی مِنَ الظَّلُماتِ الْوَهْمِ وَ اَکْرِمْنی بِنُورِ الْفَهْمِ الَّلهُمَّ افْتَحْ عَلَینا اَبْوابَ رَحْمَتِکَ وَ انْشُرْ عَلَیْنا خَزائِنَ عُلُومِکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ".
معلمی وظیفه‌ای بس گران‌قدر و ارزشمند در اسلام است. اولین معلم خداوند متعال است که فرمود: الرحمن، علم القرآن... خداوند رحمان قرآن را آموخت.
دومین معلم بشریت، رسول خاتم (ص) است که در یک جمله کوتاه و زیبا به‌طور واضح، اما عمیق و پرمفهوم، هدف از رسالت را فقط حول یک کلمه برای بشریت بیان می‌فرمایند:
"بالتعلیم ارسلت"
من برای "آموزش دادن " فرستاده شده‌ام.
با این تفاسیر می‌توان گفت که علم‌آموزی در کنار تربیت صحیح انسان الهی، شالوده اصلی و یکی از مهمترین راه‌های خروج بشریت از تاریکی به روشنایی است.
تمام کسانی که به کمال انسانی رسیده‌اند و یا مرز‌هایی از خدمت به بشریت را در کارنامه زندگی خود دارند و ناجی و هدایتگر ملتی از انحراف و سقوط شده‌اند، بی‌شک به مرز‌هایی از مکتب علمی و اخلاقی و انسانی وابستگی داشته‌اند.
امروزه بنا به اهمیت موضوع، دولت مسئول امر نظارت و هدایت در مسیر اهداف نظام تعلیم و تربیت ((وزارت آموزش‌وپرورش)) و در رأس این رسالت خطیر و اساسی قرار دارد.
اگرچه به‌وفور شاهد فراز نشیب‌هایی در این نهاد مقدس الهی و انسان‌ساز هستیم و گاهاً چوب حراج را بر حامل این مشعل هدایتگر بشریت (معلم) زده‌ایم و حتی اجازه داده‌ایم تا هجمه‌ای از بی‌مهری‌ها و توهین‌ها و تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها در حق معلم شود، اما این جامعه فهیم و پاکدست و مؤمن همواره در راستای اهداف انسانی خویش، بیش‌ازحد انتظار ظاهر شده و امروزه در شرایط کرونایی حتی روی تخت بیمارستان نیز سنگر را خالی نگذاشته و به رسالت انسانی و مکتبی، فرهنگی خود عملاً پایبند است.
مکتب ریشه دار الهی و انسان‌ساز و مروج فرهنگ غنی انسانی نباید با بنگاه‌های اقتصادی مقایسه شود.
بزرگترین ظلم تاریخی به نظام تعلیم و تربیت در کشور ما که متأسفانه در دهه‌های اخیر و از روی ناآگاهی و عدم شناخت مسئله و بعضی کج‌فهمی مدیران غیرمتخصص و ناآشنا با فلسفه آموزش‌وپرورش اتفاق افتاده این است که یک نگاه صرفاً کالایی و اقتصادی زودبازده و درآمدزایی نسبت به این رکن رکین مکتب تعلیم و تربیت انجام شده است
دولت باید نگاه خوش یبنانه‌ای نسبت به سرمایه‌گذاری کلان در نظام آموزش‌وپرورش داشته باشد چراکه، اگر آموزش‌وپرورش کشوری رها شود و سقوط کند، بی‌شک آن کشور سقوط خواهد کرد؛ زیرا موجب سقوط علم و اخلاق در جامعه خواهد شد.
هرجا کشور احساس نیاز حیاتی برای ورود به جبهه علمی متخصص، متعهد، فن‌آور، انقلابی پیدا کرد قطعاً این نیاز جامع و علاجگر را باید در قامت آموزش‌وپرورش جستجو کرد و دلیل آن واضح است؛ چراکه، آموزش پرورش پویا دلیل دانشگاه پویا و مدیریت کشور و راه‌اندازی نهضت خدمتگزاری کاردان است؛ بنابراین اصلاح مدیریت کشور قطعاً وابسته به اصلاح آموزش‌وپرورش است.
نمونه بارز این مکتب الهی انسان‌ساز تعلیم و تربیت ایران اسلامی، چهره‌های برجسته مؤثر بین‌المللی، چون سلیمانی‌ها، چمران‌ها، علی محمدی‌ها، شهریاری‌ها، احمدی روشن‌ها، حججی‌ها، حاجی‌زاده‌ها، سمیعی‌ها، ملک حسینی‌ها و... هستند.
خطرناک‌ترین پروژه نفوذ دشمن که در سند ۲۰۳۰ به‌خوبی نمایان است، نفوذ در نظام تعلیم و تربیت کشور است به‌طوری‌که اگر ورودی آموزش‌وپرورش دچار نفوذ و سوءاستفاده ابزاری و انحراف اهدافی شود، نتیجه و خروجی آن نظام، وادادگی و سقوط اخلاقی و از دست رفتن ارزش علمی و در یک‌کلام وابستگی محض به بیگانگان خواهد بود.
۱۲ اردیبهشت‌ماه سال روز شهادت استاد مطهری و روز معلم را به جامعه بزرگ فرهنگی ایران اسلامی تبریک و تهنیت عرض می‌نماییم.
حمیدرضا طیب نیا
