رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه گفته که عربستان سعودی در حال راه‌اندازی برنامه انرژی هستهای است و این نهاد بین‌المللی آماده حمایت از این برنامه است.
شبکه الاخباریه به نقل از گروسی مدعی شد: «عربستان علاقه مند به انرژی هستهای است و ما نیز در تلاش برای ایجاد شرایط لازم جهت حمایت از این کشور هستیم.»
عربستان مدعی شده که خواستار در اختیار داشتن انرژی هستهای با اهداف مسالمت آمیز است و از انرژی هستهای برای تنوع بخشیدن به انرژی خود استفاده می‌کند.
پیشتر منابع خبری گزارش دادند که آمریکا در حال گفت‌‌وگو برای ارائه فناوری هستهای به عربستان است.
این در حالی است که در بند 123 (Section 123) از قانون انرژی هستهای آمریکا مصوب 1954 میلادی، شرایط و ضوابط خاصی برای همکاری هستهای ایالات متحده با سایر کشورهای جهان تنظیم شده است و برای آن که یک کشور بتواند وارد توافقنامه هستهای با ایالات متحده شود، باید 9 معیار مربوط به عدم اشاعه تسلیحات هستهای را رعایت کند.
تا 15 ژانویه 2019 میلادی آمریکا وارد 26 توافقنامه هستهای شده است که همکاری اتمی با 49 کشور جهان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تایوان را تنظیم می‌کند. 9 معیار مهم عدم اشاعه تسلیحات هستهای به شرح زیر است:
1-مواد و تجهیزات هستهای انتقال یافته به کشور باید به طور دائم تحت مراقبت و نظارت‌های امنیتی باقی بماند.
2-شرکایی که فاقد تسلیحات هستهای هستند باید تحت نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشند و همه تاسیسات هستهای مهم آنها تحت نظارت آژانس باشد.
3-ضمانت مربوط به تجهیزات، مواد و فناوری هستهای منتقل شده، هیچ گونه نقشی در توسعه تسلیحات هستهای یا هرگونه هدف نظامی نخواهد داشت، به استثنای همکاری با کشورهایی که تسلیحات هستهای در اختیار دارند.
4- در صورتی که یک شریک غیرهسته‌ای به یک وسیله هستهای دست پیدا کند یا توافقنامه‌های پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نقض کند، ایالات متحده این حق را خواهد داشت تا هرگونه تجهیزات، مواد و فناوری منتقل شده به این کشور را بازگرداند.
5-رضایت و موافقت آمریکا برای هرگونه انتقال مجدد مواد و اطلاعات طبقه بندی شده لازم و ضروری است.
6-مواد هستهای منتقل شده یا تولید شده در نتیجه توافقنامه هستهای، مشمول امنیت فیزیکی کافی خواهد بود.
7-آمریکا حق موافقت با غنی سازی یا بازفرآوری مواد هستهای تولید شده در نتیجه توافقنامه را در اختیار دارد.
8-دستیابی به توافقنامه جدید برای غنی سازی و بازفرآوری مواد هستهای با استفاده از تجهیزات و مواد تامین شده از سوی آمریکا، نیازمند مذاکره جداگانه با واشنگتن است.
9-معیارهای منع اشاعه تسلیحات هستهای که در بالا ذکر شد، برای همه مواد و تاسیسات هستهای تولید شده یا ساخته شده در چارچوب توافقنامه، کاربرد خواهد داشت.
بند 123 از قانون انرژی اتمی آمریکا، وزارت خارجه این کشور را ملزم می‌کند تا با انتشار بیانیه ارزیابی منع اشاعه تسلیحات هستهای، توضیح دهد که توافقنامه همکاری هستهای چگونه شرایط و معیارهای فوق الذکر را رعایت می‌کند.
با این حال کارشناسان می‌گویند دولت آمریکا بررسی‌های لازم درباره اینکه آیا عربستان قصد دارد از فناوری هستهای برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده کند یا خیر انجام نداده است.
