نسبت بسیج و سیاست چیست؟

حزب انقلاب اسلامی

بسیج نمادی از مردم است و نمی‌توان آن را یک سازمان نظامی تلقی کرد؛ به گونه‌ای که بخش عمده‌ای از اقشار مختلف مردم در بسیج سازماندهی شده‌اند و برای دفاع از نظام، کشور و مکتب اسلام در همه حوزه‌ها، از جمله حوزه‌های سیاسی و اجتماعی آماده و مهیا هستند. برای نمونه، در شرایطی مانند امروز که با بیماری کرونا مواجه هستیم یا در بحران‌هایی مانند سیل و زلزله، بسیج برای کمک به مردم وسط میدان است و به شکل همه‌جانبه در سراسر کشور می‌تواند کمک‌های خوبی به مردم داشته باشد. بسیج در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نیز فعالیت می‌کند و چون نمادی از مردم است، می‌توان گفت حزب انقلاب اسلامی است؛ نه یک حزب سیاسی خاص و به گروه یا دسته تعلق ندارد. بسیج در جاهایی که لازم باشد به کمک مردم می‌آید و مردم را راهنمایی می‌کند و در صورت ضرورت به عنوان یک نیروی فعال وارد عرصه سیاسی می‌شود و فعالیت می‌کند. بسیج نمادی از مردم است اما سیاست‌زده نیست و تحت تأثیر جریان‌ها، گروه‌ها و احزاب قرار ندارد. بنابراین بسیج یک نیروی خالص و متعلق به انقلاب اسلامی است و در حوزه سیاست نیز مانند سایر حوزه‌ها فعال و پرتلاش است.

این نهاد مردمی باید مراقب باشد که وارد بازی‌های سیاسی نشود و تحت تأثیر جریان‌ها و احزاب سیاسی قرار نگیرد که این جهت‌گیری عمده کار بسیج است؛ یعنی بسیج در حوزه سیاسی از انقلاب اسلامی دفاع می‌کند و انقلاب اسلامی را نشر می‌دهد، اما نه یک حزب را، حتی حزبی که در مسیر و مدافع انقلاب است. چراکه بالاخره همین حزب در محدوده چند نفر و چند گروه است و بسیج نباید کوچک و اندک شود و خود را تقلیل دهد که البته تا الآن نیز اینطور بوده و از این پس هم خواهد بود. بنابراین مراقبت لازم است و الحمدلله در سازمان بسیج دستگاه‌هایی هستند که از این موضوع مراقبت می‌کنند تا این اتفاق رخ ندهد.

جهت‌گیری‌های بسیج همان مکتب انقلاب اسلامی است، یعنی جهت‌گیری‌های بسیج یک خط‌کش و شاخص دارد ‌که آن هم نظرات امامین انقلاب اسلامی؛ یعنی امام خمینی(ره) و امام خامنه‌ای(ره) است؛ از این رو شاخصه‌ها و جهت‌گیری‌های خود را با مواضع آنها تعیین می‌کند، نه با هیچ شخص یا گروه دیگری. رشد و تفکر سیاسی مردم نیز می‌تواند از وظایف بسیج باشد، به همین دلیل یکی از وظایف عمده و فعالیت‌های بسیج در حوزه سیاسی همین موضوع است و با ارتباطی که با جامعه و اقشار مختلف دارد، در واقع در آگاهی‌بخشی و بصیرت‌بخشی به جامعه مؤثر است و می‌تواند بهنگام اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی و تحلیل‌های مناسب را به اقشار مختلف مردم ارائه دهد.

حمیدرضا مقدم‌فر

حافظ انقلاب

بسیجی باید سیاست را بداند و به طور کامل با آن آشنایی داشته باشد، حال این سیاست داخلی باشد یا خارجی، البته نباید وارد گروه‌ها و جناح‌های سیاسی شود، چراکه بحث حفظ نظام جمهوری اسلامی است. شخصی که در این زمینه فعالیت می‌کند در اصل نباید وارد گروه‌ها و جناح‌های سیاسی شود؛ اما باید مسائل و موضع‌گیری‌های گروه‌های سیاسی را بداند و بشناسد.

اشتباه برخی‌ها این است که معتقدند بسیجی نباید وارد بحث سیاسی شود، اتفاقاً کسی که می‌خواهد از هدف و خط کلی نظام دفاع کند، باید از همه گروه‌ها و جناح‌ها مطلع باشد و آنها را بشناسد، لذا وقتی می‌گویند بسیجی حافظ دستاوردهای انقلاب اسلامی است، پس باید به آن بصیرت و توجه داشته باشد. از این رو بسیجی یا سپاهی یا ارتشی باید به این مواضع مسلط باشند و آگاهی داشته باشند تا بتوانند هدفمند، از کیان نظام جمهوری اسلامی، خط امام(ره) و اسلام ناب محمدی(ص) و موضع‌گیری‌های کلان نظام دفاع کنند.

بسیجی با اعتقاد و انگیزه الهی خویش است و خود را در تمام صحنه‌ها برتر نشان می‌دهد. در صحنه بودن بسیجی‌ها می‌تواند به صورت کار جهادی و کمک‌رسانی باشد یا اینکه در جبهه و پشت جبهه و علم‌آموزی باشد، بنابراین گروه‌ها و جناح‌هایی که علیه سیاسی بودن بسیج جوسازی می‌کنند، می‌خواهند بگویند که این کار غلط است، در حالی که متوجه موضع‌گیری‌های خود نیستند.

بسیجی باید جهت‌گیری‌های خود را از منابع ولایت، قرآن، احادیث، کلام امام راحل و رهبر معظم انقلاب تأمین کند، یعنی سیاست‌های کلان نظام را دنبال کند. در واقع بسیجی از گروه یا جناحی دفاع نمی‌کند و این مسئله به هیچ وجه برای کلیت نظام قابل قبول نیست؛ بلکه بسیجی از کلیت نظام آن هم محکم دفاع می‌کند و گوش به فرمان ولی است، چراکه ایشان سیاست‌های کلان و معیارها را مشخص می‌کنند. این معیارها و سیاست‌ها نیز باید از سوی بسیج و سپاه در همه جا بازگو شود و برای بسیاری از افراد که شاید آگاهی ندارند معنا شود؛ از این رو یک بسیجی تا زمانی که آگاه نباشد، نمی‌تواند این اقدامات را به خوبی انجام دهد و شاید دوستدار و محب نظام هم باشد؛ اما یک بسیجی، به معنای واقعی نیست.

رشد و آگاهی‌بخشی به مردم نیز می‌تواند از وظایف بسیج باشد؛ چراکه عموم مردم در قالب بسیج هستند و به عبارتی بسیج از یک قشر و گروه خاصی نیست و یک مجموعه هم نیست. بسیج متشکل از تمام اقشار جامعه، مرد و زن و پیر و جوان و گروه‌های مختلف شغلی است که همچون زمان دفاع مقدس از همه گروه‌های مختلف گرد هم آمده‌اند، لذا چون از تمام اقشار و سطوح در این تشکل هستند، می‌توانند به همه رده‌های جامعه آگاهی ببخشند.

بنابراین یک بسیجی باید در ابتدا خود نیز به مسائل روز اعم از داخلی و خارجی آگاه باشد و نسبت به آنها توجیه باشد و سپس با توجه به توانمندی خویش آنها را به خانواده، محله و محل کار منتقل کرده و دیگران را نسبت به این مسائل آگاه کند. رویکرد بسیج از زمان تشکیل تاکنون به بهترین نحو بوده است؛ در واقع بسیج کار خود را دقیق انجام داده و موجب آگاهی‌بخشی به مردم شده، چراکه بسیج برخاسته از بطن خود مردم است؛ لذا با توجه به اینکه بسیجی‌ها شناخت و بصیرت دارند، خود نیز انقلاب را حفظ کرده‌اند و تداوم یافته است.

سردار محمد اسماعیل کوثری

سرباز بصیر

بسیج به دلیل اینکه جایگاه خاصی در بین مردم و وظیفه ویژه‌ای در قبال کشور و مردم دارد، باید حافظ امنیت و دستاوردهای انقلاب اسلامی باشد؛ ممکن است با تحولاتی که در کشور ایجاد می‌شود، گروه‌های سیاسی مختلف در مسند قدرت قرار بگیرند و اگر قرار باشد بسیج با این تحولات، سمت و سویی خاص بگیرد، دیگر نمی‌تواند وظیفه‌ خود را در قبال امنیت و خدمت‌گذاری به کشور و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی به خوبی انجام دهد.

از این رو بسیج باید از یک قدرت تشخیص و تحلیل سیاسی بالا برخوردار باشد تا بتواند این تحولات را تحلیل کند و برای حضور به موقع و بهنگام و مؤثر درست تصمیم بگیرد، همچنین نسبت به جریان‌های سیاسی آگاهی داشته باشد و سمت و سوی هیچ یک از جریان‌های سیاسی نرود. بسیج یک نهاد مردمی است که تحت امر ولایت قرار دارد و حافظ امنیت و دستاوردهای انقلاب اسلامی است.

اگر بسیجی‌های عزیز ما از قدرت تشخیص و تحلیل بالایی برخوردار باشند و به تعبیری بصیرت داشته باشند و جریان‌های خاص سیاسی را به خوبی بشناسند، قطعاً آن آگاهی و بصیرتی که در وجود آنها ایجاد می‌شود، مانع ورود آنها در بازی‌های سیاسی می‌شود؛ ضمن اینکه باید کاملاً اشراف و آگاهی نسبت به مسائل سیاسی کشور و جهان را داشته باشند.

بسیج مستضعفان انقلاب اسلامی ایران باید متوجه دستورات ولایت باشد و طبیعتاً باید قدرت تشخیص و تحلیل خود را بر مبنای فرمایشات رهبر معظم انقلاب تقویت کند و به مسائل تاریخی نیز باید آگاهی پیدا کند و دائم با عبرت‌های تاریخ آشنا باشد تا بتواند در یک مسیر درست و قابل قبول حرکت کند و در ورطه جریان‌های سیاسی چپ و راست و شکل‌های دیگری از این جریا‌هان نیفتد. بسیج این نهاد انقلابی باید صرفاً در خط ولایت باشد؛ چراکه تنها حضرت آقا شاخص همه ما برای حرکت‌های انقلابی هستند.

مینا بیابانی

پیرو ولایت

نقش و جایگاه بسیج در انقلاب اسلامی بر همه ملت ایران و ارادتمندان انقلاب اسلامی در دنیا، روشن است؛ چراکه بسیج با تدبیر حضرت امام(ره) ایجاد شد و تشکیلات و ساختار آن، زمینه‌ای را فراهم کرد تا ظرفیت‌های مردمی برای دفاع از انقلاب و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و با استفاده از آن و با نگاه مردمی، انقلابی، رویکرد بسیجی و جهادی به صحنه بیاید. آنچه ما امروز از عزت، سرافرازی و داشتن یک کارنامه درخشان انقلاب در مقاطع و مراحل حساس داریم، مدیون نقش‌آفرینی بسیج و بسیجیان و این تفکر، تشکل و ساختار انقلابی هستیم. حجم و گستردگی این تفکر و تشکل، به موازات ملت ایران و عظمت همه عرصه‌های انقلاب اسلامی ایران است؛ یعنی بسیج، یک حزب و تشکیلات سیاسی نیست؛ بلکه ظرفیت فوق‌العاده‌ای است که با نگاه به عملکردهای آن، می‌توان علت پیروزی‌ها و موفقیت‌های نظام اسلامی را متوجه شد.

با توجه به کارکردهایی که بسیج در دوران دفاع مقدس و مقاطع بعد از آن، تا به امروز داشته و نقش‌آفرینی‌هایی که در حل مشکلات مربوط به بیماری کرونا و رزمایش کمک مؤمنانه داشته و توانسته است این حجم وسیع خدمت‌رسانی را به صحنه بیاورد و مشکلات ناشی از وضعیت شیوع بیماری کرونا را مدیریت کند، می‌توان گفت بسیج در بطن انقلاب و نظام بوده و به ولایت وصل است. بسیج کارنامه‌ موفقی در عرصه‌های مختلف داشته که خدمت‌رسانی در مدیریت مشکلات کرونا یکی از آنهاست. نوع کارکردها و نقش‌های بسیج می‌تواند برای نظام تعیین‌کننده باشد، لذا یک تشکیلاتی با این همه عظمت، اصلاً در قالب تشکیلات سیاسی نمی‌گنجد که در قاموس نگاه یک حزب یا یک تفکر سیاسی یا جریان سیاسی باشد. واقعیت این است که همه جریان‌های سیاسی باید از این تشکیلات الهی درس بگیرند و مدل مدیریتی و نقش‌آفرینی بسیج را در ساختارهای خود پیاده کنند؛ لذا بسیج یعنی مجموعه‌ای که نگاهش به ولایت است و گوش به فرمان ولایت است. کارنامه بسیج در دوران دفاع مقدس، دفع فتنه‌ها و خطرات داشته، نشان می‌دهد این نهاد با همین مدل و سیاقی که تا الآن داشته، متعلق به همه ملت ایران است و باید با این مدل کار خود را ادامه دهد تا شاهد موفقیت‌های بزرگ دیگر هم باشیم.

بسیج برای تحقق هر وظیفه از وظایفی که انقلاب اسلامی به عهده ملت ایران گذاشته است، می‌تواند نقش‌آفرینی داشته باشد؛ به عبارتی بسیج تشکیلاتی است که باید ارتقای نگاه و بینش و بصیرت ملت ایران و شناخت دوستان و دشمنان و مدل‌های رفتار با پدیده‌های روز را به طور طبیعی دنبال کند؛ در حالی که دنبال کردن این موضوعات در پرتو همان نوع نگاه به انقلاب اسلامی و ولایت است. چراکه بسیج به لحاظ ساختاری در چارچوب نظام اسلامی طراحی شده و گوش به فرمان ولایت است و در مسیر تحقق منویات رهبر حکیم انقلاب برای کارآمدی بیشتر حکومت اسلامی باید نقش‌آفرین باشد.

سردار نعمان غلامی

مکتبی و مردمی

بسیج مجموعه‌ای است که از ابتدای تشکیل آن تا به امروز خالق حماسه‌های بزرگ و بی‌نظیری بوده است؛ امامِ به خدا پیوسته ما بهترین و زیباترین جملات و کلمات مانند «بسیج لشکر مخلص خداست» و«جندالله» را درباره بسیج بیان فرموده‌اند. به اعتقاد بنده، اگر بخواهیم بسیج را به درستی و زیبایی تعریف و تفسیر کنیم، باید به بیانات حضرت امام(ره) و رهبر فرزانه انقلاب برگردیم که زیباترین واژه‌ها را در زمینه بسیج فرموده‌اند. رهبر معظم انقلاب درباره بسیج می‌فرمایند: «بسیج یک نعمت است و قدر این نعمت را بدانید که اگر قدر آن را ندانید، به عذاب الهی دچار می‌شوید و عذاب الهی هم این است که شما این نعمت را از دست می‌دهید.» بسیج همان لشکر بزرگی است که توانست در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماری فلج اطفال را در کشور ریشه‌کن کند، در جنگ تحمیلی معجزه‌ها کرد و حوادث گوناگون داخلی را مدیریت کرد و اجازه نداد آسیبی به ارکان نظام اسلامی وارد شود.

اگر بخواهیم به خوبی بسیج را تفسیر کنیم، باید بسیج را جلوه برجسته این دعای شریفه بدانیم:«اللّهُمَّ اجْعَلْنِى مِنْ جُنْدِک فَإِنَّ جُنْدَک هُمُ الْغَالِبُونَ، وَاجْعَلْنِى مِنْ حِزْبِک فَإِنَّ حِزْبَک هُمُ الْمُفْلِحُونَ. وَاجْعَلْنِى مِنْ أَوْلِيَائِک فَإِنَّ أَوْلِياءَک لَاخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»؛ این دعا می‌فرماید که خدایا من را جزء لشکریان خود قرار بده، چون همانا لشکریان تو پیروز و غالب هستند و من را جزء حزب خود قرار بده. وقتی می‌گوییم بسیج سیاسی است، اما سیاست‌زده نیست، بسیج را مصداق این دعای شریفه می‌دانیم. بسیج از خدا خواسته است تا نامش در دفتر حزب‌الله نوشته شود؛ وقتی مجموعه‌ای منتسب به حزب خدا باشد، یعنی به هیچ جریان دیگری وابستگی پیدا نمی‌کند. در واقع سیاست را بلد است اما سیاست‌زده نمی‌شود و وارد جناح‌های سیاسی نمی‌شود، در حالی که جناح‌های سیاسی را می‌شناسد، همچنین وارد کانون‌های قدرت و ثروت نمی‌شود؛ اما کانون‌های قدرت و ثروت را کاملا ًمی‌شناسد. این عبارت به معنای این است که بسیج در معادلات سیاسی می‌تواند به حد اعلا تأثیرگذار باشد، اما نباید خود را خرج جریان‌های سیاسی کند که این به معنای سیاسی بودن بسیج است و در عین حال که سیاست‌زده و سیاسی کار نیست، بصیر، آگاه، به روز، تحلیگر و تحلیل‌کننده است و خود را درون بازی‌های سیاسی نمی‌اندازد.

بسیج همواره موفق عمل کرده است و با آگاهی و بصیرت وارد صحنه‌های نظام اسلامی شده؛ اما هیچ وقت در بسیج سیاست‌زدگی نبوده است. بسیاری از افراد بسیجی هستند مثل اینکه بنده بسیجی هستم و نماینده ملت در مجلس و سیاسی هم هستم که نظرات سیاسی‌ام را در قالب نماینده بودنم بیان می‌کنم. نه تنها بسیجی‌ها، بلکه پاسدارها نیز سیاسی هستند اما وارد دستجات سیاسی نمی‌شوند. مهم این است که سازمان‌های مربوطه ورود نمی‌کنند و این مسائل با همدیگر فرق دارند. سال‌های طولانی از عمر بسیج گذشته است؛ اما تا به حال کسی نشنیده است که سازمان بسیج فلان تصمیم سیاسی را گرفته است؛ ممکن است حتی شخصی در رأس بسیج هم حرفی زده یا پیشنهادی داده باشد که نظر و پیشنهاد خود او بوده است نه سازمان بسیج.

مهم‌ترین شاخصه‌های بسیج در وهله اول بهره‌گیری از نظام سیاسی مبتنی بر دین و آموزه‌های دینی بوده و مکتبی است، لذا پایه‌های اصلی بسیج مکتب محور، دین محور، اعتقاد محور و مردم محور است، پس دو ویژگی مهم بسیج مردمی بودن و مکتبی بودن است. اگر هر ارتشی این دو ویژگی را داشته باشد، پیروز میدان است. امکان ندارد ارتشی بگوید من موفق هستم؛ اما عقبه مردمی نداشته باشد. همچنین در نظام سیاسی مبتنی بر دین، امکان ندارد که مردمی باشد اما بگوید من مکتبی نیستم. مکتبی بودن یعنی ولایت‌محور، دین‌محور و حتی سیاسی بودن است. امام خمینی(ره) عبارت زیبایی را در این خصوص می‌فرمایند: «والله اسلام تمامش سیاست است.» ایشان حتی قیام عاشورا را سیاسی می‌دانند؛ چرا که این قیام مقابله با دشمن بوده است و تا وقتی بصیرت و آگاهی وجود نداشته باشد، نمی‌توان در قیام شرکت کرد. وقتی لشکری حق محور، تکلیف محور و ولایت محور باشد و بر پایه آموزه‌های اعتقادی حرکت کند، آنگاه می‌گوییم مکتب‌محور و دین‌محور است، لذا بسیج مکتبی و مردمی است.

ابراهیم عزیزی