تعالیم دینی را اگر با نگرشی کنجکاوانه مورد کنکاش قرار دهیم، خواهیم دید که در متون دینی، آیات و روایات، مطالب و مضامینی مبنی بر بخشش و غفران الهی در قبال انجام اعمالی خاص بیان گردیده که با دقت نظر در اینگونه مطالب در می‌یابیم که دایره وسعت و مشمولیت رحمت الهی نسبت به لغزش‌های بندگان بیشتر از غضب و جزای اعمال بندگان می‌باشد.
خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرمایند: هرکس کار نیکو کند او را ده برابر آن پاداش خواهم داد و هر کس کار زشت کند جز به قدر آن کار زشت مجازات نشود و بر آنها اصلاً ستم نخواهد شد (انعام ۱۶۰). آنان که مالشان را در راه خدا انفاق کنند به مانند دانه‌ای است که از یک دانه هفت خوشه بروید و در هر خوشه صد دانه باشد و خدا از این مقدار نیز بر هر که خواهد بیفزاید، چون خدا را رحمت بی منتهاست. (بقره۲۶۱). مردم نیکوکار به نیکوترین پاداش عمل خود و زیادت لطف خدا نائل شوند... و کسانی که مرتکب اعمال بد شدند به قدر همان اعمال زشت مجازات شوند (یونس ۲۶و۲۷) ...
پس چنانکه دانسته شد، وسعت مشمولیت رحمت الهی به مراتب بیشتر از جزای اعمال و غضب الهی است.
از جمله اسبابی که سبب جلب رحمت واسعه خداوند میگردد عبارتند از:
۱- دریچه توبه را روی بندگان عاصی گشوده است:ای کسانی که ایمان آورده اید به درگاه خدا توبه نصوح (با خلوص با دوام) کنید، باشد که گناهانتان را مستور گرداند و شما را در باغ‌های بهشتی که زیر درختانش نهر‌ها جاری است، داخل کند. (تحریم ۹)
۲- باب شفاعت و واسطه قرار دادن را پیش روی بندگان عاصی نهاده است؛ پیامبر (ص) فرمودند: امامان از نسل امام حسین (ع) هر کس اطاعت آنها کند به تحقیق که اطاعت خدا کرده است و هر آنکه معصیت آنها کند، معصیت خدا کرده است، ایشان‌اند عروةالوثقی و ایشان‌اند وسیله بندگان به سوی خدا (تفسیر صافی ج۲ ص۳۳).
۳- عمل صالح را یکی دیگر از اسباب آمرزش و سعادت قرار داده است: خدا به آنان که ایمان آورده و کار نیکو کردند وعده آمرزش و اجر عظیم داده است (مائده ۹).
۴- زیارت و رسیدن به محضر اولیاءالله از جمله دیگر مسیر‌های نورانی رسیدن به سعادت برای بندگان می‌باشد؛ چه در زمان حیات آنها و چه در زمان ممات آنها. امام رضا (ع) فرمودند: برای هر امامی به گردن شیعیان و هوادارانش پیمانی است، از جمله وفای به این پیمان، زیارت قبور آنان است، پس هر کس از روی میل و رغبت و پذیرش آن را زیارت کند، امامان در قیامت شفیع ایشان خواهند بود. (وسائل الشیعه ج ۱۰ ص ۲۵) ...
زیارت در لغت و اصطلاح
زیارت در لغت یعنی میل کردن، دیدار و ملاقات و در اصطلاح یعنی حضور در پیشگاه با شرافت ائمه معصومین (ع) و دیدار معنوی و ملاقات‌های روحانی با حجت‌های الهی. زیارت یعنی تکریم و تجلیل از پیشوایانی که لحظه‌ای از اندیشه هدایت و ارشاد و تعلیم غفلت نداشته و سراسر عمر پربار خویش را در جهت تعلیم و ارشاد مردم مصروف داشته اند. زیارت یعنی تجدید عهد و پیمان و بیعت با امام و رهبر دینی خود، و اگر با دیدی عاطفی به مسئله بنگریم، زیارت نهایت درجه عاشقی است؛ زیرا زائر به شوق معشوق و به عشق وصال او رنج و سختی سفر را به دل می‌خرد تا به شوق وصال یار برسد. در واقع زیارت همان وصل و رسیدن به معشوق است. چه خوب می‌شود که معشوق انسان، انسان کامل الگوی کمال معنوی و تقرب الی الله باشد، در این صورت فرد زائر اگر قدر و منزلت این زیارت را بداند، سعی می‌کند تا نهایت استعداد و ظرفیت وجودی خود از محضر معشوق بهره بگیرد. در این صورت در زیارت پیش از آنکه به علل و چرا‌های زیارت بپردازیم، خود نفس زیارت در درون آن شور، محبت، عشق و اشتیاق وصال محبوب نهفته است و زمانی که عشق باشد، خستگی سفر و چرا‌های زیارت معنایی ندارد، بلکه این عشق فقط و فقط وصل و رسیدن به یار است. باید دانست محرک اصلی این عشق و شوق وصال اولیاء الله در واقع همان تقرب الی الله است؛ زیرا معشوق واقعی خداوند متعال می‌باشد و انبیاء و رسولان و ائمه اطهار و شهیدان و ... وسیله هدایت واقعی بشر به سوی وصل به معبود یگانه می‌باشند؛ یعنی تا شور و عشق و محبت نباشد، شخص تحریک به زیارت نمی‌شود. پیامبر (ص) به علی (ع) فرمودند: خدا قبر تو و قبر فرزندان تو را بقعه‌هایی از بهشت قرار داده و دل‌های پاکان از خلق خود را چنان به سوی شما گرایش داده است که در راه شما و تعمیر قبور شما، همه نوع ناملایمات و رنج‌هایی را تحمل می‌کنند و پیوسته به زیارت قبور شما می‌روند و بدین وسیله به خدا تقرب می‌جویند و عرض ارادت به رسول خدا (ص) می‌نمایند. (بحار ج ۱۰۰ ص ۱۲۰)
