سايه انتخابات رياست جمهوري بر سر شوراها همچنان سنگيني ميکند و اين امر موجب شده تا گاه در اذهان عمومي کمتر ديده شود. و اين در حالي است که شوراها از اهميت ممتازي برخوردار است و نبايد به سادگي از آن غفلت نمود.
ثبتنام از کانديداهاي ششمين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا از صبح روز چهارشنبه 20 اسفندماه در فرمانداريهاي سراسر کشور آغاز شد و تا پايان وقت اداري روز سهشنبه (۲۶ اسفند ماه) ادامه خواهد يافت.
اين اتفاق را ميتوان سرآغاز کليد خوردن داستان انتخاباتي دانست که در 1400 برگزار خواهد شد. روز 28 خرداد سال آينده در کنار سيزدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري، ششمين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا نيز برگزار خواهد شد. در اين دوره، انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا در يک هزار و ۳۷۲ شهر و چهل هزار و ۶۲۰ روستا و تيره عشايري ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار ميشود.
اين سومين دوره است که شاهد همزماني اين دو انتخابات بعد از مصوبه مجلس مبتني بر تجميع انتخابات هستيم. اين تجميع هرچند دستاوردهاي مهمي براي کشور به همراه داشته است، اما سايه انتخابات رياست جمهوري بر سر شوراها همچنان سنگيني ميکند و اين امر موجب شده تا گاه در اذهان عمومي کمتر ديده شود. و اين در حالي است که شوراها از اهميت ممتازي برخوردار است و نبايد به سادگي از آن غفلت نمود. رهبر معظم انقلاب اسلامي در اينباره فرمودهاند: «انتخابات شوراها بسيار مهم است. توجه شود كه توجه به انتخابات رياست جمهوري نتواند اهميت انتخابات شوراها را از چشم مسئولين، از چشم مردم، از چشم نخبگان، دور بدارد. اين كه ما از سطح روستا و شهر تا سطح كشور، كارها را، تصميمها را، در نهايت به دست مردم ميسپريم، خيلي حادثهي مهمي است. شوراها مظهر يك چنين چيزي است.» (16/2/92)
اين توصيهها در کنار توجه به اهميت نقش شوراها در مديريت شهري و روستايي، ضرورت توجه ويژه به انتخابات شوراها را آشکار ميسازد. در اين ميان ملاحظاتي وجود ندارد که نبايد از آن غفلت ورزيد:
1. اولين مساله آن است که شکل گيري حماسه سياسي مطلوب نظام اسلامي در گرو برگزاري انتخاباتي مطلوب در شوراها نيز هست. لذا باشکوه برگزار شدن اين انتخابات نيز گامي مهم در مسير منويات مقام معظم رهبري خواهد بود.
2. يکي ديگر از مسايل مهم در اين ميان تاثير متقابلي است که ميان انتخابات شوراها و رياست جمهوري وجود دارد. به هر حال هم انتخابات شوراها بر روند انتخابات رياست جمهوري و ميزان راي نامزدها ميتواند تاثيرگذار باشد و هم فضاي رقابتي انتخابات رياست جمهوري ميتواند بر روند انتخابات شوراها تاثيرگذار باشد.
3. انتخابات شوراها، انتخاباتي محلي است که ميتواند بخشي از نيازهاي اجتماعي - اقتصادي هر منطقهاي را مرتفع نمايد. خصوصيات ممتاز اين انتخابات خود ميتواند کششهاي قابل توجهي را در مردم براي حضور در پاي صندوقهاي راي انتخابات رياست جمهوري به همراه داشته باشد. همچنين انتخابات شوراها انتخاباتي نسبتا غيرسياسي است که همين مساله رغبت بخشي از جامعه را براي حضور در آن انتخابات افزايش ميدهد.
4. گستردگي و تکثر در نامزدها نيز ويژگي منحصر به فرد ديگري است که انتخابات شوراها را در مقايسه با انتخابات رياست جمهوري ممتاز کرده است، چرا که اين مساله ميتواند تنوع سلايق را به همراه داشته و ميل افراد را براي حضور در پاي صندوقهاي راي بيشتر نمايد.
5. نکته ديگر آنکه غفلت از انتخابات شوراها به بهانه توجه به انتخابات رياست جمهوري، ميتواند زمينه نفوذ و موفقيت فرصتطلبان را در اين عرصه فراهم نمايد. همگي دلسوزان انقلاب بايد توجه داشته باشند که تلاش براي انتخاب صالحان و کارآمدان در اين ميدان نيز بايد مورد تاکيد و توجه و حساسيت باشد.
6. نظارت بر انتخابات شوراها بر عهده شوراي نگهبان نيست. بلکه اين امر بر عهده مجلس شوراي اسلامي گذاشته شده است. براي اين کار پنج نفر از نمايندگان مجلس براي هيات مرکزي نظارت انتخاب ميشوند. اعضاي هيات مرکزي نظارت با مشورت مجمع نمايندگان استانها براي هر استان سه نماينده مجلس را براي نظارت در استان تعيين و اين سه نفر در استانها براي هر شهرستان و هر بخش پنج نفر را انتخاب ميکنند.
اين ماموريت حساس در اين دوره از انتخابات بر عهده مجلس انقلابي است که بايد بتواند به بهترين نحو از عهده اين امر برآيند. سابقه نظارت بر اين انتخابات چندان خوش نبوده است! در برخي از ادوار آن شاهد ورود افرادي به شوراها بودهايم که خيلي زود عدم صلاحيت آنان آشکار گرديد و تخلفاتي از آنان سر زد که کار به ورود دستگاه قضايي انجاميد. نظارت موثر کميته منتخب مجلس دوازدهم بر انتخابات شوراها ميتواند سلامت آن را تضمين کند و مسير را براي ارتقاء کارآمدي اين شوراها فراهم آورد.
البته فراموش نبايد کرد که نقش آفريني موثر مجلس دوازدهم بر اين انتخابات موجب خواهد شد تا جريان اصلاح طلب به بهانه ردصلاحيت ها، به تخريب و هجمه عليه آن روي آورد که بايد نسبت به اين اقدامات تخريبي نيز توجه نمود.