رشد پایدار به نوآوری و شرکتهای دانشبنیان و گره زدن صنعت به علم و دانش (پیوند صنعت و دانشگاه) تلاش کنند. در حقیقت، پیمودن مسیرهای توسعه نیازمند افراد متخصص، دلسوز، با هویت اصیل و در یک کلام نخبه وابسته است. جمهوری اسلامی ایران نیز به منزله کشور نخبهپرور توان و استعداد بالایی در رسیدن به توسعه دارد و عملکرد چهل دهه گذشته با وجود موانع بسیاری، از جمله تحمیل جنگ به مدت هشت سال که آثار و جنایت جنگی نیز بعد از گذشت سه دهه همچنان مشهود است، به جایگاه بالایی از پیشرفت رسیده است؛ در این میان جایگاه نخبگان در توسعه و پیشرفت ایران در حوزههای مختلف بسیار مشهود است.
موفقیت نخبگان ایران
توان و بهره هوشی بالای نخبگان ایرانی سبب شده است که با وجود تحریم همهجانبه کشورمان که دسترسی نداشتن دانشمندان کشورمان به مقالات معتبر علمی تنها نمونه کوچکی از آن است، جمهوری اسلامی به بالاترین دانش ممکن دست پیدا کند و از رشد علمی جهان عقب نماند. بنابراین، نخبگان کشورمان در هر صنعتی قدم میگذارند، به موفقیتهای بالایی دست پیدا میکنند. در همین زمینه پیامبر مکرم اسلام میفرماید: «دانش اگر در ثریا هم باشد مردانی از سرزمین پارس بدان دست مییابند.»
صنعت رباتیک
فناوری رباتیک در ایران رشد قابل ملاحظهای داشته و دستاوردهای را در زمینههای علمی، تحقیقاتی و نظامی ارائه کرده است. ایران که از حدود ۱۱ سال پیش وارد حوزه فناوری و تکنولوژی رباتیک شده و اقدام به تأسیس مرکز سیستمها و فناوریهای پیشرفته دانشکده مهندسی مکانیک و نیز برگزاری رقابتهای رباتیک و ربوکاپ کرده، توانسته است دستاوردهای مختلفی را ارائه کند که جدیدترین آن ربات انساننمای موسوم به «سورنا» است.
صنعت نانو
رهبر معظم انقلاب ایران را جزء کشورهای درجه بالا در مسئله فنّاوری نانو و تولید نانویی اعلام کردند و فرمودند: «مطالعه روند رشد کشور در حوزه فناوری نانو و جایگاه و رتبه ایران در دنیا، حکایت از نتایج حیرتانگیزی دارد.» فناوری نانو موج چهارم انقلاب صنعتی و پدیدهای عظیم است که به تمامی گرایشهای علمی راه یافته و از فناوریهای نوینی است که با سرعت هرچه تمامتر در حال توسعه است. تب نخبهپروری علمآموزی در کشور سبب شد تا حوزه نانو به منزله یکی از حوزههای علمی فعال در مرز دانش به بلوغ و شکوفایی برسد. نانوتکنولوژی مطالعۀ ذرات در مقیاس اتمی برای کنترل آنهاست. هدف اصلی بیشتر تحقیقات نانوتکنولوژی شکلدهی ترکیبات جدید یا ایجاد تغییراتی در مواد موجود است. در حال حاضر، قدرتهای علمی جهان در حوزه نانو، کشورهای آمریکا، هند، چین، ایران، کره جنوبی، آلمان، ژاپن، فرانسه، انگلستان، روسیه، اسپانیا... هستند؛ ایران از نظر تولید علم برای سومین سال متوالی رتبه چهارم نانو را تثبیت کرده است.(تسنیم)
صنعت هستهای
استعداد بالای نخبگان و دانشمندان ایرانی سبب شد که جمهوری اسلامی به دانش بومی صنعت هستهای دست پیدا کند و در زمره ده کشور برتر قرار گیرد؛ به نحوی که در دهه 80 هجری شمسی وقتی از صنعت هستهای صحبت شد، مورد تمسخر غرب به ویژه سه کشور مطرح اروپایی قرار گرفتیم. صنعت هستهای به اندازهای مهم و تأثیرگذار است که به عنوان مؤلفه قدرت تأثیرگذار از آن یاد میشود و کشورهای دارای این صنعت اجازه هستهای شدن را به هیچ کشوری نمیدهند و حصار بزرگی را اطراف آن کشیدهاند. تحریم، تهدید، تطمیع، ترور، خرابکاری و... مسیرهای پیموده غرب و صهیونیست در قبال جمهوری اسلامی ایران است تا اجازه دستیابی و نهادینه شدن علم هستهای را به ایران ندهند. رفتاری که از آن میتوان تحت عنوان استعمار نوین یاد کرد؛ در حالی که دستیابی به دانش هستهای مطابق پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای «انپیتی»، حق قانونی هر کشوری است که ایران به این پیمان پیوسته و به آن پایبند است.
موانع نخبگان در کشور
دشمنی با ایران ابعاد گوناگونی دارد؛ به گونهای که حجم دشمنی علیه ایران در دنیا بیسابقه بوده است. نخبگان مورد کینه و دشمنی، دشمنان قسمخورده نظام اسلامی قرار دارند. ناامیدسازی نخبگان از آینده کشور، تطمیع جوانان نخبه و برتر دانشگاهی بر شرایط بهتر و... سبب شده است که بخشی از سرمایه بهتر انسانی کشور به مهاجرت دست بزنند. رهبر معظم انقلاب می فرمایند: «در بعضی از دانشگاهها عناصری هستند که جوان نخبه را تشویق میکنند به ترک کشور، من صریح میگویم این خیانت است، این خیانت است، این دشمنی با کشور است، دوستی با آن جوان هم نیست.»
به گزارش صبح صادق، به نقل از پایگاه ایمنا بر اساس جدیدترین آمارهای رصدخانه مهاجرت ایران، از تعداد دو هزار و ۷۶۵ نفر دارندگان مدال المپیاد دانشآموزی در بازه زمانی ۸۰ تا ۹۱ بیش از هزار نفر مقیم خارج هستند؛ همچنین حدود هزار نفر از آنها نیز سابقه خروج دارند و تنها ۱۲۲ نفر از مهاجران بازگشتند. همچنین بیش از پنج هزار و ۶۰۰ نفر تعداد مشمولان بنیاد نخبگان در بازه زمانی ۸۰ تا ۹۴ و از این تعداد نیز حدود هزار و ۵۰۰ نفر مقیم خارج هستند. حدود هزار و ۵۰۰ نفر نیز سابقه خروج دارند، اما تنها حدود ۲۰۰ نفر از آنها بازگشتند. در همین بازه زمانی از تعداد حدود ۵۴ هزار نفر از رتبههای زیر هزار کنکور سراسری، بیش از هشت هزار نفر مهاجرت کردند. حدود هزار و ۵۰۰ نفر از آنها به کشور بازگشتند. در واقع طبق آمار تبلیغ برای خروج از کشور بر روی نخبگان و استعدادهای برتر علمی به شدت بالاست که متأسفانه عدهای در داخل به صورت ناخودآگاه و عدهای دیگر به صورت هدفمند، در تلاش برای مهاجرت نخبگان کشور هستند؛ اقدامی که برخلاف منافع ملی و دقیقاً در راستای سیاستهای دشمنان است. بنابراین نقد اصلی در بیانات روز 26 آبان 1400 رهبر معظم انقلاب به کسانی باز میگشت که روزنههای نور و امید را برای مردم بهخصوص نخبگان کور کرده و به جادهصافکن استعمار تبدیل میشوند.بدیهی است مسئولان و مدیران باید برای بهرهمندی کشور از استعداد نخبگی اقداماتی را در نظر بگیرند:
الف ـ فضای پیشرفت علمی را از نظر امکانات و آرامش فکری در داخل کشور به نحوی مهیا کنند که جوانان کشور تحصیلات تکمیلی و ایدههای خود را بتوانند در داخل کشور ارائه بدهند و حتی از آنها نیز استقبال و کمک مالی و معنوی صورت گیرد.
ب ـ سیاستگذاری برخی از مسئولان نباید در کنار شانتاژ سیاست ناامیدی دشمنان قرار گیرد. باید سیاستگذاری و هدفمندی آینده کشور به نحوی باشد که بر اساس امید و باور ایرانی باشد و نخبه را نسبت به آینده کشور امیدوار کرد. تبیین جایگاه کشور نسبت به چهل سال گذشته و ارائه آماری دقیق از پسرفت دشمن به ویژه غرب در طول چهار دهه گذشته بهترین ابزار آگاهسازی نخبه از شرایط کشور جمهوری اسلامی و دشمنان نظام اسلامی است. متأسفانه بیشتر آمار مهاجرت نخبگان در همان مرحله اول، یعنی تکمیل تحصیلات اتفاق میافتد که برای این کار باید سیاستها و مشوقهایی در نظر گرفت.
ج ـ در این میان به بیراه رفتن است اگر تحریمهای ظالمانه علیه ملت ایران را در جلوگیری از حرکت نخبگان را نادیده بگیرم، سد کردن مسیر تبادلات علمی، جلوگیری از ورود فنون و مواد مورد نیاز حرکت علمی نخبگان ایران و مواردی از این دست نیز برای سد کردن مسیر پیشرفت ملت ایران و در نهایت جذب نخبگان ایرانی در کشورهای خود تلاش میکنند.