سهم فجر چهلم در میدان تبیین

مدتی است رهبر حکیم انقلاب بر روی کلیدواژه «جهاد تبیین» تأکید دارند؛ کلیدواژه‌ای که اگر مسئولان و متولیان به خصوص در حوزه فرهنگی آن را جدی بگیرند، قطعاً می‌توانند قدم‌های بزرگی برای روشن کردن اذهان مردم در حوزه‌های مختلف و مقابله با جنگ روانی و رسانه‌ای دشمن بردارند.

سوم بهمن‌ماه امسال بود که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «ائمه جهاد نظامی که نمی‌کردند؛ جز معدودی -فقط حضرت امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن‌ مجتبی(ع) و حضرت امام حسین(ع) با شمشیر جنگیدند- بقیه‌ ائمه که با شمشیر نجنگیدند؛ جهادشان چه بود؟ جهاد تبیین؛ تبیین کنید، روشنگری کنید... .» باز هم هفته پیش بود که در دیدار فرماندهان نیروی هوایی، خطاب به آحاد جامعه  به ویژه فعالان فرهنگی و رسانه‌ای فرمودند: «در مورد انقلاب، هر چه می‌توانند چهره‌ انقلاب را، چهره‌ امام را، فعالیت‌های این چهل سال را مخدوش می‌کنند؛ تا آنجایی که از عهده‌شان بر می‌آید سعی می‌کنند این را مخدوش کنند. از پیشرفت‌ها، از نقاط مثبت، نقاط قوت، مطلقاً نشانه‌ای در این مجموعه‌ امپراتوری رسانه‌ای غرب شما مشاهده نمی‌کنید؛ کتمان حقایق. متقابلاً اگر یک نقطه ‌ضعفی وجود دارد - که البته وجود دارد - یک نقطه‌ضعف کوچک را صد برابر بزرگ می‌کنند و نشان می‌دهند؛ به همین جهت است که «جهاد تبیین» یک فریضه است. جهاد تبیین یک فریضه‌ قطعی و فوری است و هر کسی که می‌تواند [باید اقدام کند] و مسئولین در این زمینه بیشتر موظفند.»

بار«تبیین» بر دوش هنر هفتم

شاید بتوان گفت، یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها برای نشان دادن این نقاط قوت و مثبت که عده‌ای بر کتمان آنها اصرار دارند، حوزه سینما، تئاتر و تلویزیون است و قطعاً یکی از مهم‌ترین رویدادها در این حوزه یا بهتر بگوییم، مهم‌ترین رویداد در این حوزه نیز جشنواره بین‌المللی فیلم فجر است که هرسال نگاه فرهیختگان و هنرمندان و بسیاری از مردم را به خود جلب می‌کند.  می‌توان گفت، جشنواره فجر آیینه‌ای از تمامی محصولات تولید شده است که برای یک سال غذای فرهنگی کشور را در حوزه فیلم تأمین کند؛ اما در چند سال اخیر با تولیدات زیادی روبه‌رو بوده‌ایم که به اصطلاح به جای جهاد تبیین و روشنگری و نشان دادن واقعیت‌های امیدبخش کشور در حوزه‌های گوناگون – در عین نقد کاستی‌ها و نقاط ضعف – سیاه‌نمایی کرده و تا توانسته‌اند ابعاد تلخ و تاریک مشکلات جامعه را نشان داده‌اند.  البته قطعاً نشان دادن مشکلات جامعه در قالب تولیدات فرهنگی از جمله فیلم وظیفه هنرمندان و فرهیختگان است، اما تفاوت بسیاری بین سیاه‌نمایی با انعکاس واقعیات وجود دارد و گاهی مرز بین این دو بسیار باریک است؛ اما آنچه مسلم است، در حال حاضر برخلاف آنچه دشمن مدنظر دارد و آن تاریک نشان دادن همه چیز است، باید به گفته رهبر حکیم انقلاب، به میدان «جهاد تبیین» وارد شویم تا ابعاد مثبت و نقاط قوت هم به تصویر کشیده شود؛ نقاط قوتی که بسیار زیادند و قطعاً تبیین نکردن آنها، ظلم بزرگی است به تمامی کسانی که برای سربلندی این مملکت تلاش کرده و می‌کنند.

تبیین در میعاد چهلم

امسال نیز جشنواره فیلم فجر گذشت؛ جشنواره‌ای که حالا 40 ساله شده و به نظر می‌رسد در میدان روایت و تبیین واقعیت‌ها هم قدم‌های خوبی برداشته است. از جمله فیلم‌های این دوره از جشنواره که می‌توان آن را مصداق این جهاد دانست، «موقعیت مهدی» است؛ اثری درباره سردار شهید مهدی باکری که بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت و تحسین آنها را به دنبال داشت. فیلم دیگری که مورد توجه مخاطبان قرار گرفت، فیلم «دسته دختران» بود. کاری از منیر قیدی که فیلم ویلایی‌ها را نیز در کارنامه هنری‌اش دارد. این فیلم قصه‌ای درباره زنان مدافع خرمشهر است و شاید بتوان گفت جای چنین داستانی با وجود برخی انتقادها که بر فیلم وارد شده، بر روی پرده سینماهای کشور در تمام این سال‌ها خالی بوده و شاید کار منیر قیدی بتواند تا حدی این جای خالی را پر کند.  «هناس» کار دیگری بود که در رابطه با زندگی همسر دانشمند شهید هسته‌ای «شهید رضایی‌نژاد» ساخته شده و امسال راهی جشنواره چهلم شد. هر چند به این فیلم نیز انتقادهایی جدی در نوع پردازش و انتخاب برخی بازیگران وارد است، با این حال قدم برداشتن در این حوزه را می‌توان به فال نیک گرفت. «شب طلایی» نیز کار دیگری است که توانست حتی رضایت برخی از منتقدان بسیار سخت‌گیر را نیز جلب کند. این کار اولین کار بلند یوسف حاتمی‌کیاست که پیش از این در کارنامه هنری‌اش ساخت چندین فیلم کوتاه و مستند را داشته و حالا توانسته با موضوعی اجتماعی وارد میدان فیلم بلند شود. با این حال، باید منتظر و البته امیدوار بود که در سال‌های بعد، اهالی هنر هفتم با وارد شدن در میدانی خطیر و حساس، واقعیت‌های امیدبخش کشور در حوزه‌های مختلف را به تصویر کشیده و به شیوه‌ای هنرمندانه و ابداعی تبیین کنند.