شکست سناریوی جانسون
دفتر بوریس جانسون، نخستوزیر انگلیس اعلام کرد که او و ریشی سوناک، رئیس خزانهداری دولت به دلیل برگزاری مهمانی در ادارات دولتی و در نتیجه نقض مقررات کرونا به دست پلیس جریمه میشوند. این خبر روز سهشنبه ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین) پس از آن منتشر شد که پلیس متروپولیتن لندن اعلام کرد در حال صدور ۳۰ برگه جریمه دیگر در پیوند با رسوایی مهمانیهای دولتی یا «پارتیگیت» است. در این ماجرا که خشم بسیاری از مردم بریتانیا را برانگیخته، پای دهها سیاستمدار و مقام دولتی به دلیل وجود ادعاهایی علیه آنها مبنی بر نقض قرنطینه و محدودیتهای کرونایی در میان است.
سخنگوی دفتر جانسون گفت: «نخست وزیر و وزیر خزانهداری امروز اطلاعیهای دریافت کردند که بر پایه آن پلیس متروپولیتن قصد دارد برگههای جریمه تعیین شده را برای آنها صادر کند، اما جزئیات بیشتری در این زمینه نداریم.» هنوز مشخص نیست که جانسون و سوناک چقدر جریمه شدهاند.جانسون هر گونه تخلفی را رد کرده است، اما گفته میشود که او در نیمی از دهها رویداد جشن برگزار شده در دفتر خود واقع در شماره ۱۰ داونینگ استریت و سایر ساختمانهای دولتی که پلیس در حال بررسی آنهاست، شرکت داشته است.دولت جانسون به دلیل خشم عمومی از افشاگریها مبنی بر اینکه مدیرانش در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ چندین مهمانی اداری، جشن تولد و برنامه «جمعههای شرابخواری» برگزار کرده در حالی که میلیونها بریتانیایی به دلیل شیوع کووید از دیدار دوستان و خانواده منع شده بودند، به شدت هدف انتقاد قرار گرفته است.
اصل ماجرا چه بوده است؟
در دوران محدودیتهای دولتی برای مهار کووید ۱۹ در سالهای اخیر، هزاران نفر از مردم انگلیس به دلیل تجمعات ناقض قوانین بین ۶۰ تا ۱۰ هزار پوند توسط پلیس جریمه شدند.مخالفان دولت و حتی برخی از اعضای حزب محافظهکار حاکم، از ماهها پیش گفتهاند که جانسون به دلیل نقض قوانینی که خود در دوران همهگیری کرونا وضع کرده بود، باید استعفا دهد.
کییر استارمر، رهبر حزب کارگر از جناح مخالف دولت گفت: «بوریس جانسون و ریشی سوناک قانون را زیر پا گذاشته و مکررا به مردم بریتانیا دروغ گفتهاند.»
اد دیوی، رهبر لیبرال دموکراتها هم خواستار فراخوان پارلمانی برای رأی عدم اعتماد به جانسون شد.انجمن عدالت برای خانوادههای داغدار کرونا نیز اعلام کرد: «خیلی ساده است، هیچ راهی وجود ندارد که جانسون یا سوناک بتوانند در مشاغل خود باقی بمانند.بیصداقتی آنها صدمات بی حد و حصری را به افراد داغدار کرونا وارد کرده است.»
پلیس انگلیس میگوید که در مجموع نزدیک به ۵۰ مورد جریمه برای تخلفات مسئولان صادر کرده، اما دریافتکنندگان این جریمهها را مشخص نکرده است. پلیس همچنین میگوید که در چهارچوب تحقیقات خود برای بیش از ۱۰۰ نفر از جمله نخست وزیر پرسشنامه فرستاده و با شاهدان مصاحبه کرده است.در ماه ژانویه، یکی از کارکنان دولت به نام سو گری، گزارشی درباره برخی از گردهماییها و تجمعاتی منتشر کرد که مورد تحقیقات پلیس قرار نگرفته بود. او گفته بود که «نبود مدیریت و آگاهی» در دولت جانسون باعث شد تا اتفاقاتی که نباید، رخ دهد.
نگاه ابزاری جانسون به جنگ اوکراین
در چنین شرایطی، جانسون تلاش کرد با متمرکز ساختن افکار عمومی انگلیس بر روی جنگ اوکراین، تا حدودی ماجرای "پارتی گیت" را کمرنگ نماید .یکی از اصلی ترین لایل اصرار جانسون در خصوص شکل گیری و استمرار نبرد در اوکراین ( از طریق تحریک طرفین به نبرد ) همین مسئله بوده است. بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس و زلنسکی رئیس جمهور اوکراین پس از دیدار با یکدیگر در کی یف، در اقدامی نمایشی در یکی از خیابانهای این شهر به پیاده روی پرداختند. جانسون این پیاده روی را نماد اقتدار در جنگ تلقی کرده و از عملکرد اوکراین در نبرد با روسیه تقدیر نموده است. این در حالیست که نخست وزیر انگلیس به مانند بایدن و مکرون، نمی تواند منکر واقعیات جاری در اوکراین و نظام بین الملل شود!
جانسون چه بخواهد یا نخواهد، اوکراین به اسم رمز شکست ناتو در سال 2022 میلادی تبدیل شده است. اگرچه آمریکا و دیگراعضای ناتو از برخورد سخت و قاطعانه با روسیه در صورت حمله به اوکراین سخن می گفتند، اما اجتناب رسمی آنها از اعمال تحریمهای همه جانبه در حوزه انرژی ( علیه روسیه) و ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز اوکراین نشان داد که سران پیمان آتلانتیک شمالی، ریسک پذیری نامحدودی در قبال بحران اوکراین نداشته و ندارند! از ابتدا،دولت بوریس جانسون اصرار زیادی بر عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی داشت. در این میان، مشخص بود که غرب باید میان پذیرش عضویت اوکراین در ناتو یا عدم پذیرش عضویت این کشور در پیمان آتلانتیک شمالی یک گزینه را انتخاب کند. در این معادله، گزینه سومی وجود نداشت! اکنون، زلنسکی و دیگر مقامات اوکراینی تاکید دارند که دیگر خواستار عضویت در ناتو نیستند! در چنین شرایطی مانور سیاسی جانسون در خیابانهای کی یف، معنایی جز یک نمایش تبلیغاتی شکست خورده ندارد. عقب نشینی اوکراین از عدم عضویت در ناتو، شکست راهبردی و سختی برای آمریکا ، انگلیس و دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی محسوب می شود. آثار و تبعات این شکست تا دهه ها بر مناسبات غرب و روسیه سایه بیاندازد.
امکان استعفای جانسون
در انگلیس نخستوزیر به طور مستقیم انتخاب نمیشود، بنابراین در مقام رهبر حزب حاکم که حزب محافظهکار است، ماندن جانسون به ادامه حمایت نمایندگان حزبش بستگی دارد.در برابر اتهاماتی مانند فریب پارلمان و مردم، نمایندگان حزب محافظهکار که درباره توانایی جانسون در اداره کشور تردید دارند، میتوانند درخواست رای اعتماد کنند.اگر ۵۴ نماینده در داخل خود حزب نخستوزیر درخواست کنند، رای اعتماد گرفته میشود. و اگر نخستوزیر رای لازم را به دست نیاورد چالش انتخاب رهبر حزب آغاز خواهد شد. رهبران پیشنهادی را باید دستکم دو نماینده حزب محافظهکار معرفی کرده باشند. اگر چند نامزد مطرح باشند باید از طریق رایگیری نامزدها را به دو نفر کاهش داد.نامزدها ممکن است خودشان در هر دور کنار بروند و در شرایطی که فقط یک نامزد باقی بماند، او برای رهبری حزب نیازی به رای اعضا ندارد.
فقط تعداد انگشتشماری از نمایندگان حزب محافظهکار به طور علنی اعلام کردهاند دیگر به نخستوزیر اعتماد ندارند، اما این تصور وجود دارد که سایر نمایندگان هم به طور خصوصی مشغول بررسی احتمال درخواست رای اعتماد باشند. یک نماینده پارلمان به بیبیسی گفته که به زودی تصمیم قطعی مشخص خواهد شد.شمار کمی از نمایندگان حزب محافظهکار به موج اعتراضات حزب مخالف و درخواست استعفای جانسون پیوستهاند اما بیشتر آنها علنی گفتهاند منتظر نتیجهگیری گزارش تحقیقی سو گری میمانند تا بعد تصمیم بگیرند.اکنون، به دنبال جریمه ای رسمی که برای نخست وزیر انگلیس و رئیس دفتر وی از سوی پلیس صادر شده است، وی دیگر جایی برای توجیه رسوایی خود نخواهد داشت. نظرسنجی های عمومی در انگلیس نیز نشان می دهد که بالای 60 درصد از شهروندان این کشور خواستار کناره گیری جانسون از قدرت هستند.