فقط هفت سال!

رهبر معظم انقلاب در مرداد ماه سال 1390 طی سخنانی، رسمی و علنی به موضوع «جمعیت» و لزوم مقابله با سیاست‌های «تحدید نسل» اشاره و تأکید کردند: «هر اقدام و تدبیری برای کم کردن جمعیت باید پس از 150 میلیون نفر صورت بگیرد.»
ایشان همچنین در مرداد سال 1391 بار دیگر درباره «خطرات کاهش رشد جمعیت» کشور هشدار دادند و حتی از عبارت «خطا کردیم» استفاده کردند! به‌عبارتی، خطر کاهش جمعیت برای نخستین بار، از زبان رهبر معظم انقلاب مطرح و وارد گفتمان عمومی کشور شد؛ در حالی که پیش از آن با وجود هشدار برخی کارشناسان حوزه جمعیت درباره بحران کاهش جمعیت کشور، به‌طور جدی بحث‌های مربوط به کنترل و تحدید نسل در حال پیگیری بود!
رهبر معظم انقلاب از سال 1388 بیان دیدگاه‌های جمعیتی را آغاز کرده و میان مسئولان درباره لزوم تغییر سیاست‌های جمعیتی صحبت کردند و از آن زمان تاکنون هیچ‌گاه این مسئله را فراموش نکرده‌اند. ایشان با مشاهده برخی کم‌کاری‌ها و بی‌توجهی به مسئله مهم جمعیت کشور در مسئولان دولتی و لزوم بازنگری در سیاست‌های تحدید نسل، روی سخن‌شان را در جلسات عمومی به‌سوی جامعه تغییر داده‌اند.
معظم له در اردیبهشت سال 1393 با توجه به اهمیت موضوع جمعیت در اقتدار ملی و با توجه به جوانی جمعیت کنونی، سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند؛ این سیاست‌ها بر اساس بند یک اصل 110 قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت‌نظام تعیین شده است؛ معظم‌له با در نظر داشتن نقش مهم جمعیت در پیشرفت کشور، تأکید فرمودند که لازم است برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیتی انجام گیرد.
اما چرا باید کاهش میزان باروری را یک خطر برای کشور به شمار آورد؟ مشخص‌ترین پاسخ به این پرسش، مرور مؤلفه‌های قدرت ملی است؛ «جمعیت جوان» شاخص‌ترین مؤلفه قدرت ملی است؛ کشوری با جمعیت سال‌خورده توانایی استمرار حرکت در مسیر توسعه و رفع کامل نیاز‌های فزآینده جمعیت سالمند خود را نخواهد داشت و با صد‌ها مشکل و معضل بزرگ و کوچک دیگر مواجه خواهد شد.
این در حالی است که فقط هفت سال فرصت کاهش دادن سرعت پیری را داریم. به گفته جباری، رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت پیش‌بینی ما این است که تنها هفت سال مفید وقت داریم تا سرعت پیری جمعیت را کاهش دهیم. در حال حاضر، میزان زاد و ولد سالانه، حدود یک میلیون نفر است که باید 5/2 درصد افزایش پیدا کند؛ یعنی باید سالانه حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار نوزاد در کشور متولد شوند. براساس آمار، در دهه‌های قبل تغییرات جمعیتی کشور حاکی از این بود که ۴۶ درصد جمعیت زیر ۱۵ سال بودند، اما اکنون تنها ۲۳ درصد جمعیت زیر ۱۵ سال هستند؛ لذا با این روند در سال ۱۴۲۵ جمعیت ایران هرم معکوسی را شکل می‌دهد و اکنون به‌سرعت به سمت پیری می‌رویم و اگر با همین سرعت (که میزان نرخ باروری کل در حال کاهش است) پیش برویم تا ۲۰ سال آینده بیش از ۳۰ درصد از جمعیت کشور پیر خواهند بود. با توجه به اینکه میزان باروری کل پایین است، و پس از هفت سال دیگر فرصت جبران نداریم.