تلاش کشورهای غربی و به ویژه آمریکا برای تأثیرگذاری بر نظر ترکیه در جهت پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، اردوغان را به این نتیجه رسانده که میتواند[...]
تلاش کشورهای غربی و به ویژه آمریکا برای تأثیرگذاری بر نظر ترکیه در جهت پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، اردوغان را به این نتیجه رسانده که میتواند درخواستهای معطلمانده خود در حوزه سیاست خارجی را بهیکباره از ایالاتمتحده و غرب مطرح کند.
دولت ترکیه، تنها دولتی است که با پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو مخالفت صریح داشته و اعلام کرده است، منافع ملی ترکیه اجازه نمیدهد چنین اقدامی صورت گیرد. اردوغان اعتقاد دارد دو کشوری که به اعضای گروه تروریستی پ.ک.ک پناه داده و علیه ترکیه تحریم اعمال میکنند، نمیتوانند عضو ناتو شوند. البته این تازه آغاز راه ترکیه برای تأثیرگذاری بر روند وقایع جهانی است. آنکارا، حالا که میداند غرب بهشدت به تصمیمات او در حوزه سیاسی نیاز دارد، تلاش دارد برخی از اختلافات و خواستههای معوق خود از غرب را این روزها مطرح کند و برای رسیدن به آنها بکوشد. بعد از ماجرای فنلاند و سوئد، حالا نوبت به حل کردن اختلافات با یونان رسیده است. ترکیه با یونان اختلافات مرزی زیادی دارد و بهویژه در دریای اژه گاهی اوقات، اختلافات به درگیریهای محدود نیز میانجامد. در مقابل، دولت یونان تاکنون تنها عامل مقابله با فروش اف 16 آمریکایی به ترکیه بوده و این مسئله باعث عصبانیت اردوغان شده است.
ترکیه و یونان که هر دو متحد ناتو هستند، مدتهاست که به جز این مسائل، بر سر مسائل دیگری مانند مرزهای دریایی، وسعت فلات قارهای در دریا، حریم هوایی و قبرس که از نظر قومی تقسیمشده، باهم اختلاف دارند. یونان و ترکیه به منزله دو متحد ناتو حفاریهایی را در حوزه نفت و گاز در بخشهای مورد مناقشه دریای اژه و مدیترانه دنبال میکنند و در این زمینه باهم در حال رقابت هستند. همچنین گفتهشده است، افزایش ناگهانی جریان پناهجویان از مبدأ ترکیه به یونان ممکن است یکی از دلایل تنشها میان دو کشور باشد.
اردوغان چندی پیش گفته بود «کیریاکس میتسوتاکیس» نخستوزیر یونان دیگر وجود ندارد و رهبر یونان را به تلاش برای جلوگیری از فروش جنگندههای Fـ16 به ترکیه در سفر به ایالاتمتحده متهم کرد. اردوغان در ادامه هفته گذشته نیز گفت که دیگر کشورش مذاکرات دوجانبه با یونان انجام نخواهد داد.
در مقابل با تشدید تنشها، نیروهای مسلح یونان در دریای اژه شرقی در حالت آمادهباش قرار گرفتند. مقامات یونانی در همین خصوص گفتند که حالت آمادهباش نیروها در واکنش به افزایش تحرکات از سوی ترکیه صورت گرفته است. پیشتر نیز وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده بود نیروی هوایی این کشور آماده است تا به هرگونه اقدام یونان در نقض حریم هوایی خود پاسخ دهد. ترکیه همچنین به یونان درباره آنچه «تجاوز از محدودههای نظامی مجاز به جزایر یونانی در دریای اژه» خوانده است، هشدار داد. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در مصاحبهای با روزنامه «حریت» گفت: «ما بسیار جدی هستیم، بلوف نمیزنیم.» چاووش اوغلو گفت، یونان باید از معاهده صلح ۱۹۴۷ پیروی کند که تنها به گروه کوچکی از سربازان یونانی اجازه حضور در جزایر دودکانسا را میدهد، در غیر این صورت «ما این موضوع را» پیش «میبریم.»
به نظر میرسد افزایش تنشها بین ترکیه و یونان و خصمانه شدن لحن آنکارا در مقابل آتن، نشانهای دیگر بر این مسئله است که ترکیه میخواهد آمریکا سریعاً تکلیف خود را با مسائل مرزی ترکیه و یونان مشخص کند. آنکارا قصد دارد میزان فشارهای دیپلماتیک بر واشنگتن را افزایش دهد تا بتواند در نهایت معامله خرید هواپیماهای اف 16 را بهپیش ببرد. افزایش تنشها با یونان بهعنوان یکی دیگر از اعضای ناتو، در همین راستا و برای فشار بر آمریکاست؛ زیرا یونان تابهحال مانعی بزرگ برای خریدهای تسلیحاتی اردوغان از آمریکا بوده است. باوجود اینکه آلمان و سایر کشورهای غربی در مورد افزایش تنشها در منطقه هشدار دادهاند، باید دید آیا آمریکا سیاست مدارا با آنکارا را در پیش خواهد گرفت یا بهسرعت از آتن حمایت خواهد کرد!