شورایحکام آژانسبینالمللی انرژیاتمی هفتهپیش در حالی دومین قطعنامه ضدایرانی خود را بعد از برجام علیه جمهوری اسلامی ایران صادر کرد که در خرداد 1399 هم قطعنامه مشابهی توسط سه کشور اروپایی عضو برجام و حمایت آمریکا پیشنهاد و تصویب شده بود.
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، 15 بار عدم انحراف در فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران را بصورت رسمی از 2015 تاکنون اعلام کرده است.
تصویب قطعنامه سیاسی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در حالی اتفاق افتاد که با فلسفه وجودی برجام بشدت در تعارض است. در واقع جمهوری اسلامی برجام را پذیرفت تا رفع اتهام شود و با بازرسیهای که بصورت منظم و روزانه اتفاق میافتاد و سناریوی «متهم سازی» ایران رفع گردد. در این مدت مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، 15 بار عدم انحراف در فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران را بصورت رسمی از 2015 تاکنون اعلام کرده است. در این مدت هیچگونه اختلافی بین ایران و آژانس وجود نداشته است و همه موضوعات اختلافی بین دو طرف در سال 2015 حل گردیده است. به این معنی که قبل از امضای برجام، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با بررسی کامل، عدم انحراف را در برنامه هستهای ایران را تایید و سپس برجام مورد امضا قرار گرفت.
پرونده PMD ایران مختومه شده است/ دوگانگی در رفتار آژانس
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز سه شنبه24 آذر 1394 با رأی به اتفاق آراء به قطعنامه پیشنهادی گروه 1+5، پرونده «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هستهای ایران را مختومه اعلام کرد.
یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین الملل انرژی اتمی در بیانیه مقدماتی خود خطاب به شورای حکام این نهاد بینالمللی اعلام کرد: آژانس مدرکی دال بر اقدام ایران برای ساخت وسیله انفجاری هستهای پس از سال 2009 نیافته است. در این بیانیه که متن آن در سایت آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شده آمده است: «آژانس هیچ مدرک معتبری دال بر فعالیتهای مربوط به ساخت وسیله هستهای انفجاری در ایران پس از سال 2009 در دست ندارد. بنابراین شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز سه شنبه24 آذر 1394 با رأی به اتفاق آراء به قطعنامه پیشنهادی گروه 1+5، پرونده «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هستهای ایران را مختومه اعلام کرد. به گزارش دفتر نمایندگی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی، لازم به توجه است که این قطعنامه نه فقط برای بستن پی ام دی، بلکه از آن مهمتر به منظور تدوین فصل نوینی برای پرونده هستهای ایران در شورای حکام، در پرتو برجام و قطعنامه جدید شورای امنیت، طراحی شده و به همین دلیل است که تمامی قطعنامههای گذشته خود را لغو مینماید. این متن نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران در مسیر کاملا صلحآمیز هستهای قدم برداشته است و حتی برای نشان دادن کامل حسن نیت خود، بارزسیهای فرا پادمانی را نیز پذیرفت. با این حال در 2022 مدیر کل سیاسی آژانس که بر مبنای منافع صهیونیستها، حیثیت و اعتبار آژانس را زیر سوال برده است، در یک گزارش غیر واقعی اقدام به اتهامسازی علیه ایران میکند و در نتیجه با ارائه پیشنویس توسط آمریکا و سه کشور مطرح اروپایی، قطعنامهای علیه ایران صادر می شود. در این قطعنامه نویسندگان نسبت به ادعاهای ساختگی درباره پیدا شدن مواد هستهای در سه مکان اعلام نشده در ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار همکاری کامل ایران با آژانس بینالمللی هستهای شدهاند. وزارت امورخارجه در بیانیهای در پاسخ به این اقدام شورای حکام اعلام کرد: «ظاهراً برخی یادشان رفته که تمام موضوعات گذشته یکبار و برای همیشه در 15 دسامبر 2015 توسط شورای حکام بسته شد. جمهوری اسلامی ایران طی سالهای گذشته همواره با آژانس همکاری سازندهای داشته و انجام بخش قابلتوجهی از بازرسیهای آژانس در سطح جهانی در ایران مؤید این نکته است بهگونهای که کشورمان در حال حاضر از شفافترین برنامه صلحآمیز هستهای در میان کشورهای عضو آژانس برخوردار است».
امتیازگیری گزاف / مهار ایران با بیآبرویی نهادهای بین المللی
تحریم و تاثیر آن موضوعی است که زمان تاثیرگذاری آن محدود است و صرفا آمریکا با نگاه ابزاری به تحریم، به دنبال تحقق هدفی بالاتر در سیاست خارجی (امتیاز گرفتن از طرف مقابل) میباشد. ریچارد نفیو نویسنده کتاب هنر تحریمها در خصوص تحریمها مینویسد: «طرف تحریمکننده انواع و اقسام فشارها از جمله تهدید (غیرواقعی) نظامی و اقدامات و رتوریک شدیداللحن سیاسی را باید بهگونهای سازماندهی کند که طرف تحریمشونده احساس کند رانندهای که پشت فرمان تحریم و تهدید نشسته فرمان را کنده و به دور انداخته است و تختگاز بهسوی تنبیه او میآید، در این صورت طرف تحریمشونده هم که اقدامات تدافعی و مقابله به مثل را اتخاذ کرده است لاجرم صحنه را ترک میکند و امتیاز خواهد داد». در واقع ایالات متحده آمریکا با «معتبرسازی» تهدیدات «غیرواقعی» خود از طریق «نهادهای بینالمللی» تحت عنوان «بازی بزدل» سعی در امتیازگیری گزاف از طرف مقابل دارد. بدیهی است که قطعنامه اخیر شورای حکام را باید در همین چارچوب ارزیابی نمود. رفتاری که نشان می دهد که «استدلال سازی» و «منطق تامین منافع» جمهوری اسلامی ایران در چارچوب مذاکرات وین باعث شده است که آمریکا نتواند با سیاست تحمیلی تهدید و با «وعده سازی» از جمهوری اسلامی ایران امتیاز بگیرد و همچنان برجام یک طرفه را به ایران تحمیل کند.
بهره سخن
بدو شک هیچ کشوری به اندازه جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای شفافسازی فعالیتهای هستهای خود همکاری نکرده است ولی همچنان غرب بدنبال متهم سازی ایران میباشد. رویکردی که مخابره کننده ذات درونی غربیها در قبال نظام اسلامی است و «مهار جمهوری اسلامی ایران» و «نرمال سازی» ایران از دید خودشان میباشد که خوشبختانه راهبردهای غرب در این وضعیت شکست خورده است که به اذعان خودشان با نبود استراتژی در قبال ایران مواجهاند.
طرف غربی به غیر از توافق و احیای برجام، هیچ گونه پلن B ندارد و تمام رفتارهای غرب اعم از فشار سیاسی، ناامن سازی از طریق رژیمصهیونیستی، تلاش برای صدور قطعنامه و... در چارچوب «تاکتیک» یا رویکرد کوتاه مدت قابل تحلیل و ارزیابی است.
مدیریت اقتصاد و وضعیت سیاسی و رسانهای کشور و اجماعسازی داخلی میتواند شرایط مدیریت رفتارهای غرب را فراهم کند و برای همیشه غرب را نسبت به مهار ایران نامید کند.