بسیاری از ادعاهای مطرح شده درباره عدم النفع اجرای برجام زرد و تهی از منطق است

به گزارش بصیرت، میثم مهرپور کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت و گو با بصیرت درباره انتشار اخباری مبنی  بر اینکه عدم النفع اجرای برجام روزانه بیش از 5 هزار میلیارد تومان است به بصیرت گفت: این استدلال ها از جنس همان صحبت هایی است که یکی از مسوولین دولت گذشته به آن اشاره داشته و معتقد بود هر روزی که اجرای برجام به تاخیر بیفتد اقتصاد ایران نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار خسارت می بیند. این در حالی است که نه در دولت گذشته و نه امروز منتشر کنندگان این اعداد و ارقام هیچ استدلال منطقی برای ادعاهای خود ارائه ندادند.

وی در ادامه اظهار داشت: کسانی که چنین اعدادی را مطرح می کنند در وهله اول باید به این موضوع پاسخ دهند که نحوه محاسبه آن ها چگونه است و در وهله بعد بگویند دستاورد اجرای ۲ساله برجام برای اقتصاد ایران چه بوده است؟ برای مثال برجام بیش از دو سال اجرا شد اما حامیان اجرای برجام نگفتند این نفع صد میلیون دلاری روزانه برجام چه شد و چرا خودش را در زندگی و معیشت مردم نشان نداد. 

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه طبیعتا هیچ انسان منصفی طرفدار تحریم نیست و همه می دانیم تحریم ها تبعاتی برای اقتصاد ما دارد خاطرنشان کرد: بیان این حرف ها که هیچ ریشه منطقی و علمی ندارد صرفا در راستای فشار بر تیم مذاکره کننده ایرانی است و می توان این ادعاها را در دسته حرف های زرد و تهی از منطق دسته بندی کرد. در حالی که بیان کنندگان این سخنان باید مبنای محاسبات خود را به صورت دقیق و علمی بیان کنند. 

مهرپور درباره اینکه ریشه این ادعاها از کجا نشات می گیرد تصریح کرد: این نگاه بر اساس تمرکز بر  درآمدهای نفتی است. یعنی این دسته از افراد می گویند اگر توافق مجددی میان ایران و کشورهای غربی شکل می گرفت در مقطعی که قیمت نفت بالا بود می توانستیم نفت بیشتری بفروشیم و به تبع آن درآمد ارزی بیشتری کسب می کردیم. در حالی که در این رابطه دو نکته وجود دارد. نکته اول اینکه وقتی میزان عرضه نفت در دنیا افزایش یابد به صورت طبیعی قیمت نفت کاهش می یابد، لذا می توان یکی از دلایل افزایش قیمت نفت را وجود تحریم های نفتی علیه ایران یا حتی روسیه دانست. نکته دوم این است که اقتصاد ایران بر اساس اسناد بالادستی نظام مانند سند چشم انداز، سیاست های اقتصاد مقاومتی و حتی برنامه های توسعه ای باید به سمت خروج از خام‌فروشی و قطع وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی حرکت کند در حالی که تصور این افراد این است که اگر ماحصل اجرای برجام صرفا افزایش فروش نفت خام ایران باشد نتیجه مطلوب حاصل شده است. 

این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه گفت: یکی از دلایلی که در برجام فقط به ایران اجازه فروش نفت داده شد و به اذعان مسئولان دولت گذشته تحریم‌هایی چون تحریم های بانکی همچنان به قوت خود باقی ماند این بود که طرف غربی نمی‌خواهد اقتصاد ایران به سمت اقتصاد بدون نفت حرکت کند چرا که می دانند عدم اتکای ایران به درآمدهای نفتی منجر به توسعه اقتصادی در ایران خواهد شد.

مهرپور گفت: مدینه فاضله اقتصادی کسانی که به افزایش خام فروشی افتخار می کنند عربستان و کشورهای مشابه است در حالی که توسعه به صرف افزایش درآمد محقق نمی‌شود. باید بدانیم  افزایش درآمدهای نفتی مشکل اقتصاد ایران را حل نمی‌کند، چرا که اصولا ریشه مشکلات اقتصاد ایران را باید در  وابستگی اقتصاد ایران به همین درآمدها دانست. 

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: تمام اتفاقات و اقداماتی که طی دو دهه اخیر برای اقتصاد ایران رخ داده و منجر به ایجاد یا افزایش درآمدهای جدید شده، حاصل محدودیت هایی بوده که برای  درآمدهای نفتی کشور ایجاد شده است. نباید فراموش کنیم که در سال های قبل از انقلاب بودجه و اقتصاد کشور  بیش از 95 درصد به درآمدهای نفتی وابسته بود و عملا چیزی تحت عنوان صادرات غیر نفتی در کشور وجود نداشت، در حالی که  بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رفته‌رفته سهم درآمدهای غیر نفتی در بودجه افزایش یافت. 

مهرپور در خاتمه با اشاره به دلایل کاهش قیمت نفت در روزها و هفته های گذشته اظهار داشت: دلایلی چون شیوع مجدد کرونا در دنیا یا افزایش نرخ بهره و تعنیف رکود اقتصادی در دنیا را از دلایل اصلی این مسئله دانسته و عده ای هم معتقدند روسیه به دلیل تحریم های آمریکا، نفت خود را با تخفیف بیشتری عرضه می کند اما مسئله اصلی فارغ از دلایل این موضوع این است که بر اساس سیاست های اقتصاد مقاومتی و ماهیت اقتصاد درون زا، عوامل بیرونی اعم از تحریم، جنگ، مسائل بین المللی، تنش های سایر کشورها و.... نباید کمترین تاثیری بر مسائل اقتصادی ایران داشته باشند بلکه به دلیل عبور از درآمدهای نفتی، اقتصاد ایران به درآمدهای ناپایدار نفتی وابسته نباشد. در چنین روندی روسیه هر میزان که بخواهد در فروش نفت خود تخفیف بدهد یا  آمریکا بخواهد اقتصاد ایران را تحریم کند ایران مسیر تصویر شده خود در اقتصاد را خواهد رفت.