برگزاری همه پرسی اخیر در مناطق شرقی و جنوبی اوکراین ، کابوس سختی برای غربگرایان این کشور محسوب می شود. در سال 2004 میلادی و در زمان وقوع انقلاب نارنجی در اوکراین، طرفداران آمریکا و اروپا معتقد بودند که کشورشان به زودی به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی ( ناتو ) و اتحادیه اروپا درخواهد آمد و به یکی از پازلهای اصلی قدرت در نظام بین الملل تبدیل خواهد شد! اما امروز اوکراین تبدیل به یک زمین سوخته شده است! ترسیم مختصات این زمین سوخته چندان دشوار نیست! اوکراین اکنون نه عضو اروپای واحد و نه عضو ناتو می باشد و علاوه بر آن، شاهد وقوع جنگی خانمانسوز در کشور خود است. این کشور عملا به زمینی سوخته تبدیل شده که احیای آن ، حتی در صورت توقف جنگ در همین نقطه فعلی سالها به طول خواهد انجامید. ماجرا به اینجا ختم نمی شود!
همه پرسی جنجالی در شرق اوکراین
اکنون دیگر خبری از تبدیل لوهانسک و دونتسک به جمهوریخواهان خودخوانده و مستقل( مانند آبخازیا و اوستیای جنوبی در گرجستان) نیست زیرا روسیه نشان داده است که در پی برگزاری یک همه پرسی ، قصد دارد این دو منطقه را به خاک خود الحاق کند. در این میان، اکثر شهروندان ساکن در مناطق «دونتسک» و «لوهانسک» از ایده پیوستن به فدراسیون روسیه حمایت کردهاند.مطابق نتایج همه پرسی اخیر، در جمهوری خلق دونتسک بیش از ۹۹ درصد از رأیدهندگان خواستار الحاق به روسیه شدهاند. در لوهانسک هم نتایج مشابهی به دست آمد و بیش از ۹۸ درصد از این ایده حمایت کردهاند.مسئولان در هر دو منطقه گفتهاند که تقریباً تمامی آرا شمارش شدهاند. این همهپرسی علاوه بر این دو منطقه در زاپروژیا و خرسون در جنوب اوکراین هم برگزار شد.پیش از این گزارش شده بود شمارش ۱۴ درصد آرای مأخوذه در خرسون نشان داد، ۹۶.۹۷ درصد رایدهندگان در این منطقه به نفع پیوستن به فدراسیون روسیه رای دادهاند. در منطقه زاپروژیا هم بررسی ۱۸ درصد آرا نشان داد ۹۸.۱۹ درصد شرکتکنندگان در همهپرسی خواستار الحاق به روسیه هستند. نکته مهم تر اینکه نتایج رسمی نشان میدهند در دونتسک و لوهانسک میزان مشارکت در انتخابات بالای ۸۰ درصد بوده است. این دو منطقه بعد از کودتای تحت حمایت غرب موسوم به «کودتای میدان» از کییف اعلام استقلال کردند.
نتیجه بازی اوکراینی ها در زمین غرب
اکنون بسیاری از کشورهای غربی با صدور بیانه هایی برگزاری همه پرسی اخیردر شرق و جنوب اوکراین را غیر قانونی خوانده اند. با این حال به نظر می رسد علی رغم این بیانیه ها و محکومیتها، اتفاقی که در سال 2014 میلادی و در جریان همه پرسی و الحاق کریمه به خاک روسیه رخ داد، در لوهانسک، دنتسک، خرسون و زاپوریژیا نیز رخ دهد. به عبارت بهتر، روسیه چهار منطقه استراتژیک که به لحاظ جغرافیای سیاسی نیز در مختصات ممتازی قرار دارند را قصد دارد به خاک خود ملحق کند.برخی منابع روسی نیز می گویند که ولادیمیر پوتین به زودی طی یک سخنرانی الحاق رسمی این مناطق به روسیه را تایید خواهد کرد. روسیه در ماه فوریه (اسفند گذشته) دو جمهوری خودخوانده دونتسک و لوهانسک را به عنوان مناطق مستقل به رسمیت شناخت.پوتین از ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (پنجم اسفند ماه ۱۴۰۰) بعد از به رسمیت شناختن استقلال این دو جمهوری از اوکراین، از آغاز «عملیات ویژه نظامی در اوکراین» خبر داد و هدف خود را از این اقدام، نازیزدایی اوکراین، خلع سلاح این کشور، رفع نگرانیهای امنیتی خود و اجابت درخواست کمک لوهانسک و دونتسک اعلام کرد.
واقعیت امر این است که از دست رفتن چهار منطقه حساس در خاک اوکراین ( با توجه به روند کنونی) قطعی به نظر می رسد. این چهار منطقه در مجموع حدود ۱۵ درصد از خاک اوکراین را تشکیل میدهند. روند الحاق منطقه دونباس، خرسون و زاپوروژیای اوکراین به روسیه روز ۳۰ سپتامبر ( هشتم مهرماه) تکمیل خواهد شد.اوکراین و کشورهای غربی همهپرسیها را ساختگی خوانده و مدعی هستند نتایج این همهپرسیها از قبل تعیین شدهاند. پیشتر، وزارت دفاع انگلیس مدعی شد ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه احتمالاً الحاق «بخشهای اشغال شده اوکراین» به فدراسیون روسیه را در سخنرانی جمعه (۳۰ سپتامبر، هشتم مهر) در پارلمان این کشور، اعلام خواهد کرد.
بیانیه هایی که به درد زلنسکی نمی خورد!
بدون شک، روند کنونی برای بسیاری از تحلیلگران مسائل بین الملل کاملا قابل پیش بینی بود. با این حال زلنسکی و حامیان اوکراین در ناتو از سال گذشته تا کنون بارها با اصرار بر پیوستن به ناتو و گسترش ناتو به شرق، زمینه را برای ایجاد یک بحران مزمن و گره کور راهبردی در منطقه اروپای شرقی و آسیای مرکزی فراهم آوردند. اکنون زلنسکی و غربگرایان اوکراین به اصلی ترین بازنده این تحولات تبدیل شده است.
پیامهای دوگانه غربی ها برای اوکراینی ها
زمانی که سال ۲۰۱۴ میلادی امثال کیسینجر «پیوستن به ناتو» و «مهار همهجانبه روسیه» را به مثابه یک نسخه شفابخش برای زلنسکی و دیگر غربگرایان اوکراین تجویز میکردند، غربگرایان اوکراینی نسبت به این مسئله اعتراضی نداشته و غرق در تقابل با مسکو بودند. اما اکنون در سال 2022میلادی و در بحبوحه جنگ اوکراین شاهد تغییر مواضع سران غربی هستیم.هنری کسینجر استراتژیست ارشد آمریکایی حدو 4 ماه قبل تاکید کرد که اوکراین باید برای بقای موثر خود در نظام بین الملل و پایان داذدن به جنگ( جنگی که آمریکا و اروپا محرک ایجاد و استمرار آن هستند) بخشی از خاک خود را به روسیه بدهد! در آن زمان زلنسکی شدیدا از کسینجر خشمگین شد اما اکنون، ماجرا به گونه ای رقم خورده است که تحلیل کسینجر تقریبا درست از آب درآمده است! در سال سال ۲۰۰۴ میلادی (زمان وقوع انقلاب نارنجی) که غربگرایان اوکراینی شرافت و استقلال خود را فدای لبخند سران کاخ سفید و اروپای واحد کردند و اکنون مقامات آمریکایی و اروپایی نظاره گر تبدیل شدن اوکراین به زمینی سوخته و سرزمینی چندتکه هستند این قاعده بازی در زمین آمریکاست و نباید از آن گلایهمند بود. حتما زلنسکی و پروشنکو (رئیسجمهور سابق اوکراین) لحظاتی را که با کمال افتخار از پیوستن به ناتو سخن میگفتند و عضویت در اتحادیه اروپایی را حداقلیترین خواسته خود از غرب میدانستند، به یاد دارند. در آن زمان، نه تنها امثال کیسینجر از الحاق بخشی از خاک اوکراین به روسیه سخن نمیگفتند، بلکه آینده کییف را روشن و رو به جلو میخواندند. اکنون شرق، شمال و جنوب اوکراین به کانون منازعه با روسیه تبدیل شده است. از ماریوپل و خرسون گرفته تا بخشهای گوناگونی از منطقه دونباس سقوط کردهاند و روسها مشغول تثبیت حضور خود در آن نقاط هستند.