برحسب رهنمودهای امام خمینی(ره) که فرمودند «جنگ در رأس امور است» شهید رجایی، نخستوزیر وقت به درستی پیام امام(ره) را دریافت کرد و در مجموعه نخستوزیری را به عنوان «ستاد جنگ» به کار گرفت تا فرمان امام(ره) عملیاتی شود و افزون بر آن نیازمندیها را تأمین کند و به مشکلات ناشی از جنگ اشراف داشته باشند. البته در مباحث گذشته اشاره شد، به وزارتخانههایی که در حوزه اقتصاد و معیشت و رفاه مردم مسئولیت مستقیم داشتند، با عنوان ستاد بسیج اقتصادی نقش داده شد. همچنین وی در اسکان آوارگان جنگی اهتمام کرد و بنیاد مهاجران جنگی ایجاد شد و در کنار رزمندگان میکوشید. از سوی دیگر، دولت به شرکتهای تولیدکننده مواد غذایی مانند شرکت شیلات دستور داد برای تأمین نیاز جبههها کار تولید را با ظرفیت کامل انجام دهند. تهیه جنگافزار و خریدهای نظامی نیز از جمله وظایف دولت بود که از طریق وزارت دفاع تأمین میشد. البته وقوع جنگ تحمیلی مسائل و مشکلاتی در عرصههای مختلف پدید آورد که بخشی از امکانات و فرصتهای دولتی را به خود اختصاص داد؛ معضلاتی، چون کمبود کالاها و گرانی، تورم افسارگسیخته، کاهش و اختلال جدی در امر صادرات و واردات. در چنین وضعیتی خرابکاری و غائلهآفرینی گروهکهای سیاسی مسلح که از حمایت مالی و تسلیحاتی رژیم متجاوز بعث عراق و سایر کشورهای اروپایی و آمریکا و ... برخوردار بودند و تلاش میکردند با تحریک قومیتها در مناطق مرزی ایران به ویژه خوزستان، کردستان، بلوچستان و ترکمنصحرا علیه دولت فعالیت کنند و به اختلافات سیاسیـ اجتماعی و فرهنگی دامن بزنند. در این زمینه هم الزاماً باید تدابیر لازم انجام میگرفت. دولت شهید رجایی هم موضوع دامنه توطئهگران و گرفتاری ناشی از دشمنی دشمنان را به خوبی فهمیده بود و باور داشت، خرید سلاح و داشتن سلاح به تنهایی کافی نیست؛ چون هر چه در این راستا بیشتر ورود شود، خواست دشمن عملی میشود. شهید رجایی، نخستوزیر وقت معتقد بود: «باید ارتشی را پشتیبان انقلاب قرار دهیم که جنگافزارش را خودش تهیه کند»؛ چون او روی دیگر جنگ را میدید. شهید رجایی به درستی درک کرده بود که ایران نمیتواند دشمن را با سلاحهایی که از خود او گرفته، شکست دهد. وی به همین راهبرد اعتقاد جدی داشت که در تبیین و توجیه آن میگفت: «به منظور مقابله هرچه بیشتر با دشمنان، طرح بسیج مردم برای مقابله با این جنگ در طرحهای دولت گنجانده شده است؛ زیرا این جنگ جنگی نیست که ظرف چند روز تمام شود و این نه به لحاظ آن است که عراق قدرت دارد و میتواند برای مدتی در مقابل رزمندگان ما مقاومت کند؛ همانطور که بارها گفتهایم، این عراق نیست که با ما میجنگند؛ بلکه ابرقدرتی مانند آمریکاست. با اسلحههای متعددی که در اختیار داریم و تا پایان جنگ با این ابرقدرت مقابله کنیم. برای ما عراق خیلی زودتر از آنچه صاحبنظران تصور میکنند، به زانو در خواهد آمد؛ ولی دشمن اصلی ما آمریکاست که میخواهد در این جنگ فرسایشی اسلحههای ما تمام شود.