«ابوموسی» نامی که انگلیسی‌ها روی جزیره ایرانی گذاشتند

داستان اینکه نام ابوموسی از کجا آمده، این است که از اواخر دوره قاجار بریتانیا جزایر سه‌گانه ایران شامل تنب بزرگ و تنب کوچک و بوموسی را اشغال کرد و سیاست ایران‌زدایی در خلیج فارس را در دستور کار قرار داد. تغییر نام بوموسی به ابوموسی و عربی‌سازی نام این جزیره نیز می‌تواند بخشی از همین پروژه باشد. نام این جزیره پیش از اشغال، بوموسی بود و ۷۰ سال بعد یعنی در سال ۱۳۵۰ شمسی که انگلیس جزایر سه‌گانه ایران را تخلیه کرد، نامش شده بود ابوموسی. حالا نام بوموسی از کجا آمده؟ یک روایت این است: «پیش از ورود انگلیسی‌ها فردی به نام موسی سبب رونق و آبادانی این جزیره شد و پس از مدتی نام بابا موسی بر جزیره گذاشته شد. بابا موسی در زبان محلی جنوبی به بابو موسی تغییر پیدا کرد و به‌تدریج با تغییرات دیگر به آن بوموسی می‌گفتند. سپس اعرابی که در زمان انگلیسی‌ها به این جزیره آمدند، نام بوموسی را به ابوموسی تغییر دادند و کم‌کم استفاده از این واژه رواج یافت و جزیره حتی پس از رفتن انگلیسی‌ها نیز به همین نام باقی ماند».

 روایت دیگر این است: «نام بوموسی در نقشه‌ها و کتب تاریخی و جغرافیایی قدیم و جدید کشورها دیده می‌شود. در نقشه‌ای که در سال ۱۷۶۵ در پاریس از کارستن نیبور، جهانگرد آلمانی منتشر شد، نام جزیره با خط آلمانی بوموس ذکر شده‌ است. نمونه دیگر اینکه در نقشه‌ای که در سال ۱۹۶۷ توسط دولت شوروی سابق چاپ گردید، نام ایرانی بوموسی برای این جزیره به کار رفته‌ است. نام بوموسی برگرفته از نام یکی از سرداران کریم خان زند است که پس از حضور در این جزیره نام خود را بر آن نهاده ‌است. انگلیسی‌ها پس از نفوذ در خلیج‌ فارس به‌منظور کنار گذاشتن عناصر ایرانی از این جزیره عنوان ابوموسی را برای جزیره به کار بردند».

یک روایت هم این است که شاید اصلا نام یک فرد خاص روی این جزیره نیست و ماجرا این است: «این جزیره در اسناد تاریخی و نقشه‌ها با نام بوموو (BoumOuw) ثبت شده است و بوم یعنی مکان و اوو یعنی آب و در مجموع یعنی مکان آب. این جزیره همچنین با نام بوم سوز یا بوموسو (BoumSou) ثبت شده ‌است. بوم به معنی مکان است و سو را اگر مخفف سووز بدانیم در زبان فارسی کهن، معنی سبز می‌دهد و در مجموع می‌توان آن را به معنای مکان سبز نامید».

منبع: فارس