چرا جنگ شروع شد؟

آیا می‌توان با استناد به بیانیه امام خمینی(ره) به مناسبت شهادت آیت‌الله صدر، که در آن از سربازان و افسران عراقی دعوت شده بود در مقابل رژیم استبدادی و ظالم صدام قیام کنند، نتیجه گرفت که آغازگر جنگ هشت ساله ایران بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش کافی است اقدامات و بهانه‌های طرف بعثی را رصد کنیم تا ببینیم آیا گره زدن جنگ به یک بیانیه، مستدل و محکمه‌پسند است یا خیر؟
1ـ پیش از آغاز سال 1359، صدام سه شرط برای صلح با ایران مقرر کرده بود: «تخلیه جزایر ایرانی خلیج‌فارس که عراق آنها را عربی می‌داند، بازگرداندن دنباله اروندرود به قبل از قرارداد 1975 و به رسمیت شناختن نام عربستان برای خوزستان ایران!»
2ـ در اولین روز پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان شهریور 1359 رژیم عراق هر روز به روستاهای مرزی و شهرهای مرزی ایران حمله می‌کرد. به موارد زیر که در روزنامه‌ها و خبرنامه‌های خبرگزاری پارس در سال 1359 منتشر شده است، توجه کنید:
7 فروردین: تأکید صدام بر حمایت از به اصطلاح مبارزه اقلیت‌های قومی ایران ضد جمهوری اسلامی!
12 فروردین: اعلام آمادگی صدام، رئیس‌جمهور وقت عراق برای جنگ با ایران.
13 فروردین: ترور نافرجام طارق عزیز، معاون نخست‌وزیر عراق در بغداد؛ دولت عراق بدون ارائه سند ایران را به این اقدام متهم کرد.
18 فروردین: همزمان با قطع رابطه آمریکا و ایران، صدام خواهان واگذاری جزایر ایرانی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی به عراق شد.
5 اردیبهشت 1359: نخستین حمله عراق به تأسیسات نفتی ایران در دهلران؛ عراق تا آغاز رسمی جنگ، 13 نوبت دیگر به تأسیسات نفتی ایران حمله کرد.
این اخبار به خوبی گویای یک جنگ تمام‌عیار است و به تفسیرهای طویل و عریض نیازی نیست؛ به گونه‌ای که در گزارش «رادیو فردا» درباره آن‌ روزها می‌خوانیم: «درگیری‌های مرزی ایران و عراق تقریباً از اسفند ۱۳۵۷ شروع می‌شود. البته در اواخر عمر رژیم شاه نیز درگیری‌های پراکنده‌ای در مرزهای غربی کشور وجود داشت.»
3ـ سیدمحمود دعایی، اولین سفیر ایران در عراق پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز می‌گوید: «حقیقت این است که جنگ ایران و عراق از آبان 1357 شروع شد؛ یعنی وقتی که صدام تشخیص داد رژیم شاه در حال فروپاشی و نهادهای امنیتی و نظامی شاه در حال فرو ریختن است و ساواک نیز در آستانه انحلال قرار دارد و به همین صورت ارتش نیز در حال تصفیه نیروهاست. صدام، عقده‌ فروخورده‌ای را از زمان انعقاد قرارداد الجزایر در سینه داشت، به این دلیل که این قرارداد به عراق تحمیل شده بود و عراق برخی مسائل در این قرارداد را از موضع ضعف پذیرفته بود و همیشه مترصد بود در یک فرصتی انتقام بگیرد و وقتی که شرایط کشور را در آن وضعیت مشاهده کرد، برای یک حمله انتقام‌جویانه برنامه‌ریزی کرد.»