میشل در آستانه نشست سران گروه ۲۰ در دهلینو، گفت که پیشبینی اینکه شرکتکنندگان در پایان اجلاس هند بر سر بیانیهای به اجماع برسند، دشوار است.به نوشته خبرگزاری «رویترز»، وی در اینباره توضیح داد که اتحادیه اروپا از سران گروه ۲۰ میخواهد که روی چالشهای جهانی برای امنیت غذایی و انرژی تمرکز کنند.بر این اساس، از جمله مسائلی که انتظار میرود در اجلاس گروه ۲۰ مطرح شود، احیای توافق صادرات غلات اوکراینی از بنادر دریای سیاه و راهکارهای پایان دادن به جنگ اوکراین است.
بحرانهای خودساخته غرب
در این میان بار دیگر شاهد بحران های خودساخته غرب در نظام بین الملل هستیم.بحران هایی که روز به روز شاهد بسط و گسترش دامنه و عمق آن هستیم. به عنوان مثال، موضوع احیای توافق انتقال غلات از اوکراین ( از طریق دریای سیاه) تبدیل به یکی ازاصلی ترین دغدغه های جاری در بحبوحه جنگ شده است. اعضای ناتو و اتحادیه اروپا می گویند توقف انتقال غلات وعدم تمدید توافق غیرمستقیم کی یف و مسکو در این خصوص، امنیت غذایی در جهان را مورد تهدید قرار داده است اما از سوی دیگر، اشاره ای نسبت به دلایل مخالفت روسیه با احیای این توافق نمی کنند! واقعیت ماجرا این است که تشدید مداخله گرایی میدانی آمریکا، انگلیس ، آلمان و فرانسه در میدان جنگ و حمایت غیر اعلامی آنها از کشانده شدن جنگ از مناطق شرقی اوکراین به داخل خاک روسیه، نقش به سزایی در عدم تمدید توافق انتقال غلات از دریای سیاه داشته است. تحلیلگران معتقدند به جز توافق غلات دریای سیاه، دیگر راهحلها برای صادرات غلات اوکراین کارایی چندانی نخواهد داشت.اخیرا رایزنی هایی میان مقامات ترکیه ای و اوکراینی در خصوص احیای کریدور دریای سیاه صورت گرفته است اما آنکارا نیز دیگر به دلیل تشدید تقابل با روسیه، نمی تواند در کسوت یک واسطه گر موثر در این معادله ایفای نقش کند. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با دیمیترو کولبا ، وزیر خارجه اوکراین در کییف گفت:«ازسرگیری توافق مزبور، از اولویتهای آنکارا است و مسکو باید بخشی از هر معادله کارآمد باشد.»
توافقاتی که ناکارآمد هستند
او با ابراز امیدواری نسبت به موفقیتآمیز بودن تلاشها برای احیای این توافق گفت دیگر جایگزینها برای آن، کارایی چندانی نخواهند داشت.اگرچه می توان مجاری جایگزینی را برای انتقال غلات اوکراین( از طریق کریدورهای زمینی و غیردریایی) در نظر گرفت اما قطعا چنین مسیرهایی مقرون به صرفه نخواهند بود. توافق غلات دریای سیاه که سال گذشته با میانجی گری ترکیه و سازمان ملل متحد میان کییف و مسکو امضا شد، اجازه صدور ایمن غلات اوکراین از طریق دریای سیاه را میداد. آنکارا طی هفتههای گذشته در تلاش بوده مسکو را به اجرای دوباره این توافق متقاعد کند اما مقامات روسی در این خصوص شروطی از جمله توازن در توزیع غلات و انتقال آنها به کشورهای آسیب پذیرتر ( به جای کشورهای ثروتمند) را در نظر گرفته اند.
قطعا نمی توان عوامل فرامتنی دخیل در جنگ اوکراین را در تعیین تکلیف نهایی روند انتقال غلات از دریای سیاه نادیده انگاشت. بدون شک احیای واقعی این توافق، بیش از آنکه در گروی واسطه گری ترکیه و پذیرش مجدد این میانجی گری از سوی روسیه باشد، معلول حل برخی اختلافات معطوف به جنگ اوکراین و فراتر از آن، چینش میز مذاکرات صلح میان دو طرف درگیر خواهد بود. در غیر این صورت، راهکارها و پیمان های موقتی که در خصوص انتقال غلات از دریای سیاه منعقد می شود، نمی تواند در دراز مدت امنیت غذایی جهانی در حوزه دسترسی به غلات را تضمین کند. هر چند زمزمه هایی غیر رسمی در خصوص تشدید تمایل طرفین مبنی بر صلح از منابع روسی و اوکراینی شنیده می شود، اما شرایط جاری در میدان نبرد فعلا این اخبار و گزاره های غیر رسمی را تایید نمی کند....
اعتراف اروپائیان
میشل ، مقام ارشد اروپایی با اذعان به اینکه این اجلاس نمیتواند تمام مشکلات عمده جهانی را حل کند، اما افزود که اتحادیه اروپا از این اجلاس میخواهد تلاشها برای اهداف توسعه پایدار را تسریع کرده و بیانیهای درمورد تغییرات آبوهوایی و کاهش فقر صادر کند.پیش از این «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه گفته بود که روسیه با تصویب بیانیه اجلاس سران گروه ۲۰ موافقت نخواهد کرد مگر اینکه موضع مسکو در قبال بحرانهای جهانی را منعکس کند.
از سوی دیگر، شبکه «بلومبرگ» به نقل از منابع مطلع گزارش داد که اتحادیه اروپا بهدنبال بهرهبردن از عدم حضور سران روسیه و چین در نشست آتی گروه۲۰ برای تماس با کشورهای درحال توسعه است. (جزئیات بیشتر)نشست آتی گروه۲۰ قرار است از نهم تا یازدهم سپتامبر در پایتخت هند برگزار شود. لاوروف و «لی کیانگ» نخستوزیر چین به نمایندگی از مسکو و پکن در این اجلاس حاضر میشوند.
تکرار یک روند
معضلات و آسیب های جاری در مجموعه گروه ۲۰، شامل دو آسیب زیربنایی (ساختاری) و روبنایی بوده و باید اذعان کرد که سران ۲۰ قدرت اقتصادی دنیا، همچنان توافق مواجهه با این دو نوع آسیب خطرناک را ندارند.
نشست پیش روی گروه ۲۰، به جای آنکه پیام آور همگرایی بازیگران اقتصادی قدرتمند دنیا برای مواجهه با معضلات موجود باشد، به نماد واگرایی آنها در نظام بین الملل تبدیل خواهد شد. ضمن آنکه روسیه نیز به عنوان بازیگری تاثیرگذار در گروه بیست در این نشست حضور ندارد.نکته مهم تر اینکه مناسبات پشت پرده امنیتی و سیاسی موجود میان برخی بازیگران گروه ۲۰ (از جمله عضویت برخی اعضای گروه بیست در ناتو)، بر مناسبات اقتصادی آنها سایه افکنده است. همین مسئله سبب شده تا بسیاری از تصمیم گیری های اقتصادی اعضا، تحت تاثیر دیگر مناسبات آنها با یکدیگر قرار گیرد.خروجی چنین نشستی قطعا راه حلی نهایی در نظام بین الملل نخواهد بود.
منبع: روزنامه رسالت