امروزه، نشر اخبار و اطلاعات خلاف واقع و دروغ به صورت یک رسم و عرف بینالمللی بر رسانههای گروهی سایه افکنده است و به ابزاری برای نیل به اهداف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است، به گونهای که واقعیت و درست بودن بسیاری از اخبار روزانه ظرف مدت کوتاهی مورد تردید قرار گرفته و تکذیب میشود.
بدون تردید، انتشار اخبار در کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. اخبار دروغ از حیث تأثیرگذاری بر افکار عمومی و ایجاد جنگ روانی، نقش مهمی برای نیل به اهداف سازندگان دارد؛ به ویژه در مسائل سیاسی از اهمیت بسیاری برای گروههای رقیب برخوردار است و ناگفته پیداست که به دنبال اخبار دروغ معضلات متعددی در جامعه بروز خواهد کرد.
عدهای از کارشناسان معتقدند، وجود بسیاری از معضلاتی که مردم امروزه با آنها مواجه هستند، نتیجه انتشار خبرهای دروغ در جامعه است که معمولاً از طرف برخی گروهها با ابزار رسانهای در جامعه منتشر میشود. به طور مسلم وقتی این خبرها در جامعه انتشار مییابد، حتی اگر به کرّات هم تکذیب شود تأثیر خود را بر افکار عمومی گذاشته است. هدف انتشار خبرهای دروغ با تیترهای درشت در مطبوعات و رسانهها این است که بخواهیم افکار عمومی را در جهت خاصی کانالیزه کنیم. به عبارت دیگر، درج و انتشار خبرهای دروغ در رسانهها به این منظور صورت میگیرد که سازندگان آن اخبار، میخواهند بر افکار عمومی در جهت اهداف خود تأثیرگذار باشند و این شیوه عمل سالهاست که در بنگاههای سخنپراکنی استکبار و مطبوعات وابسته به آنها با ضریب القای خاصی اعمال میشود. در واقع، انتشار اکاذیب به مثابه یک شیوه مذموم در جهان رایج است. واضح است که درج هر نوع خبر دروغ در مطبوعات باعث بیاعتمادی مردم نسبت به رسانهها میشود و روزنامهها و شبکههایی که این روش را در پیش گرفتهاند، به آن دامن میزنند. در وضعیت فعلی هم چنین است.اگر اخبار خلاف واقع تیترهای مطبوعات را تشکیل دهند، جامعه اخبار صحیح رسانهها را هم با شک و تردید خواهد پذیرفت.
دکتر ابراهیم فیاض، کارشناس فرهنگ و ارتباطات و استاد دانشگاه خبرهای دروغ را در دنیای امروز یک استراتژی مینامد و تصریح میکند: «با خبرهای دروغ کارهای بسیاری میشود کرد؛ برای همین است که برخی از احزاب و روزنامههایی که برای برخی از احزاب فعالیت میکنند، غالباً در قالب یک استراتژی، خبر دروغ منتشر میکنند.» وی میافزاید: «اگر به مطبوعات و رسانههای دنیا نگاه کنیم، خواهیم دید که همه آنها دروغ گفتن به دشمنانشان را یک اقدام مناسب میدانند. در واقع، دنیای جدید بر نوعی بداخلاقی سیاسی ماکیاولی بنا شده است. اخلاق ماکیاولی میگوید که به سیاست باید دروغ گفت.» دکتر فیاض با اشاره به هدفدار بودن خبرهای دروغ ادامه میدهد: «معمولاً سازندگان خبرهای دروغ، میخواهند حریف را از میدان به در کنند. برای نمونه، در صفحه اول روزنامه با تیتر بزرگ خبر دروغی را درج میکنند، و با خارج کردن احزاب رقیب از میدان به سادگی به سیاستهای فرهنگی و ارتباطیشان شکل میدهند. به عبارت دیگر اهدافی که اینها دارند پیروزی است، حال به هر وسیلهای که شده، چرا که به قول ماکیاول هدف وسیله را توجیه میکند.»