رئیس پدافند غیرعامل: آسیب‌پذیری در شبکه‌ دریافت و پرداخت علت اختلال در سامانه سوخت بود

سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیر عامل صبح امروز (دوم دی‌ماه) در افتتاحیه هفتمین نمایشگاه صنایع بومی پدافند غیرعامل که در نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد، گفت: یکی از موضوعات مهمی که مجموعه سازمان پدافند غیر عامل وصنایع این حوزه را تشویق کرد تا به حوزه صنعت در موضوع پدافند غیرعامل توجه کند، موضوع رشد فناوری ها و تکنولوژی ها و آمدن آن در زیرساخت های کشور و ایفای نقش در راه خدمت رسانی و توسعه خدمات فناوری های نو است.

وی افزود: با توجه به اینکه فناوری‌های نو عمدتاً دارای قابلیت‌های بسیار زیادی هستند و ضمن ترکیبی بودن با فناوری‌های مختلف، قابلیت اقدامات ترکیبی هم در آن وجود دارد و می‌توانند با فناوری‌های هم‌افزا ترکیب شوند و قابلیت‌های زیادی را ایجاد کنند. همچنین با محوریت فناوری سایبری ما شاهد حضور فناوری‌های هم افزای زیادی در بستر فضای سایبر هستیم.

دقت بسیار سازمان های دفاعی و امنیتی در جهان به تهدیدات

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور تاکید کرد: از جهت دیگر در حوزه فضای فناوری های نو، هم در ذات آن‌ها فرصت، قابلیت، خدمت نهادینه شده و هم آسیب پذیری و تخریب به شکلی که امروز در دنیا نسبت به تهدیدات ناشی از فناوری ها مبحث بسیاری مهمی است که به آن پرداخته می شود به گونه ای که تقریبا همه سازمان های دفاعی و امنیتی در دنیا نسبت به تهدیدات و مخاطرات ناشی از فناوری ها دقت زیادی دارند.

وی افزود: با توجه به اینکه امکان هم جوشی تهدیدات و مخاطرات در ذات فناوری ها وجود دارد بنابراین فناوری ها را یک مفهوم و موجود حداقل دو زیست میداند که یک زیست آن‌ها فرصت، خدمت و قابلیت های مثبت باشد و یک زیست آن‌ها را فناوری ها  هم شامل مخاطرات و تهدیدات می کند، بنابراین همه کشور های دنیا و جمهوری اسلامی به دنبال این الگو است که بتوان از فناوری ها و خدمات موجود حداکثر استفاده را کرد در عین اینکه با تهدیدات و مخاطرات آن هم بتوان مقابله کرد.

باید فناوری بومی و امن داشته باشیم

سردار جلالی با بیان این که برای این موضوع چاره ای نیست جز اینکه ما بتوانیم با توجه به اینکه قابلیت های مخفی شدن عناصر تهدید در درون ذات فناوری ها نو زیاد بوده است، تاکید کرد: مفاهیمی همچون خرابکاری صنعتی، جاسوسی صنعتی و یا استفاده از قابلیت های فناورانه برای آسیب زدن مواجه هستیم. لذا؛ همه کشور های مستقل و جمهوری اسلامی را به این سمت هدایت می کند که بتوانیم فناوری بومی و امن داشته باشیم، یعنی اجزا فناورانه را خودمان طراحی کرده و آن را بازسازی و تعمیر کنیم.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور تاکید کرد: بومی سازی، کشور را به سمتی می‌برد که دفاع و پدافند در برابر تهدیدات مبتنی بر فناوری ها راه حلی جز استفاده و بهره برداری از فناوری نو و صنایع نو نداشته باشد. بنابراین ما لازم است حتما در حوزه های مختلف از جمله عمدتا در فضای سایبری و سایر حوزه ها بتوانیم از فناوری و صنعت بومی امن با قابلیت طراحی و کنترل در داخل کشور را داشته باشیم.

حدود ۳۰ درصد حملات سایبری علیه ایران با استفاده از هوش مصنوعی

وی افزود: باید در فضای سایبری و سایر حوزه ها بتوانیم از فناوری و صنعت بومی امن با قابلیت طراحی و کنترل در داخل کشور داشته باشیم. دفاع، تهدید و امنیت در کشور منوط به توسعه فناوری های امن بومی است. بیش از 55 درصد تهدیدات جهانی و در ایران حدود 30 درصد حملات سایبری انجام شده مبتنی بر هوش مصنوعی بوده است.

سردار جلالی با بیان اینکه بیش از ۲۰۰ محصول امن و بومی در حوزه پدافند غیرعامل طراحی و ساخته شده، گفت: تولید سامانه های کنترل امنیتی فضای سایبری، سامانه اسکادا، سامانه کنترل حملات توزیع شده و ... از جمله این محصولات هستند.

اظهارات رئیس سازمان پدافند غیر عامل درباره اختلال سامانه سوخت

سردار جلالی با اشاره به حملات سایبری به سامانه سوخت کشور گفت: ما در فضای سایبری شرایط را در سه مرحله قبل، حین و بعد از حادثه و حمله دسته‌بندی می‌کنیم.

وی افزود: مجموعه اقدامات ما در حوزه سامانه سوخت به زمان قبل از حادثه و حمله باز می‌گردد که آسیب شناسی، تهیه نقشه‌های اجرایی و برنامه امن‌سازی اضطراری و مصون سازی است که ما برنامه این کار را در حوزه سامانه سوخت پس از حمله سال ۱۴۰۰ تهیه کردیم و بخش عمده‌ای از آن‌ها اجرا شد. پس از اجرا با نظارت و کنترل سازمان پدافند غیرعامل در این حوزه شاهد ضعف‌ها و اشکالاتی بودیم که مجدداً برای رفع و تکمیل این ضعف‌ها و نقایص تذکر داده شد.

زنجیره سامانه سوخت به چه شکل است؟

رئیس سازمان پدافند غیر عامل گفت: در حین حمله با توجه به اینکه سامانه سوخت متشکل از چندین سامانه اعم از سامانه مانیتور سیستم توزیع سوخت از طریق ایستگاه‌های پمپ بنزین، سامانه پرداخت و دریافت مالی و سامانه برنامه‌ریزی فروش نفت است که به یکدیگر متصل هستند.

وی ادامه داد: بخش ضعیف این زنجیره در حوزه امنیت آنجایی است که از یک نقطه ضعف ایجاد شود. بنابراین؛ یکی از سامانه‌ها می‌توانست موجب ایجاد مشکل شده باشد. ابهاماتی در این خصوص مطرح بود که آیا این اتفاق اختلال داخلی است یا حمله. هنگام حمله دو عنصر برای تجزیه و تحلیل وجود دارد. اول، پیدایش شواهد و قرائن حمله که لاگ‌های مربوط به آن باید استخراج، بررسی و تحلیل شود تا مسیر حمله کشف شود.

نخستین اطلاعیه پدافند غیر عامل پس از اختلال سامانه سوخت

سردار جلالی گفت: راه حل دوم تجزیه تحلیل اطلاعاتی است که می‌توانیم متوجه شویم که چه کسی عامل و باعث حمله بوده است. طبیعتاً چون در حین حمله می‌توانیم متصل بودن یا نبودن آن به دشمن را حدس بزنیم اما برای بررسی دقیق‌تر آن باید صبر کنیم تا مطالعات مربوط به آن انجام و با تشخیص اعلام شود.

وی افزود: در حین حمله، ارجاع به مقصر و پیگیری محلی از اعراب ندارد و نخستین اقداماتی که باید انجام بشود، اطلاع رسانی است که دو ساعت پس از حمله یعنی بعد از بررسی‌های اولیه، اولین اطلاعیه سازمان پدافند غیرعامل صادر شد.

نحوه مقابله با حمله به سامانه سوخت کشور

رئیس سازمان پدافند غیر عامل بیان کرد: کار دوم حفظ تداوم کارکرد بود. یعنی جداسازی سامانه سوخت از شبکه سوخت‌رسانی. یعنی جداسازی سیستم سوخت‌رسانی از شبکه سوخت‌رسانی و جدا کردن آن به صورت دستی بود که در سه ساعت نزدیک به ۵۵ درصد از پمپ بنزین‌ها جداسازی شدند و پس از ۲۴ ساعت این عدد به ۹۰ درصد رسید.

وی ادامه داد: ما توانستیم کمتر از یک روز خدمت به مردم در عرصه سوخت‌رسانی را به مردم حفظ کنیم و تلاش داشتیم تا حداقل پیامد منفی ممکن برای مردم ایجاد شود که نسبت به اتفاق قبلی موفقیت خوبی داشتیم.

سردار جلالی: بدافزار مهاجم سیستم سوخت‌رسانی را شناسایی کردیم

سردار جلالی بیان کرد: همکاران و دوستان ما در شرکت ملی پالایش و پخش سوخت تلاش عمده و شبانه روزی داشتند تیم‌هایی که به دنبال منشا تهدید بودند توانستند ضد بدافزار موجود را شناسایی کنند و یک APT تهدید مدرن از این جنس بوده که کشف شده و در آزمایشگاه‌های ما در حال بررسی دقیق است.

وی افزود: در شبکه سوخت آسیب پذیری جدی مشاهده نشد، در شبکه برنامه‌ریزی نیز چنین موردی را شاهد بودیم. اما، در یکی از شبکه‌های دریافت و پرداخت آسیب پذیری وجود داشت که در حال پیگیری امنیتی است.

در مرحله امن‌سازی اضطراری و رفع مشکلات سامانه سوخت هستیم

رئیس سازمان پدافند غیرعامل با بیان اینکه اختلال در سامانه سوخت همچون یک پرونده جنایی دارای پیچیدگی و در حال پیگیری است، تاکید کرد: این مسئله همانند یک پرونده جنایی به شدت پیچیده است. ضمن اینکه ما در عرصه‌ای هستیم که هرچه در فضای رسانه و افکار عمومی اعلام می‌کنیم؛ هم دوستان و هم دشمنان به آن گوش فرا می‌دهند. بنابراین؛ بخشی از اطلاعاتی که ممکن است مورد استفاده دشمن قرار بگیرد بالطبع در این فضا بیان نمی‌شود و تلاش می‌کنیم هنگام دستیابی به نتیجه قطعی، پیگیری و دنبال شود.

سردار جلالی گفت: ما در مرحله امن‌سازی اضطراری و رفع مشکلات هستیم و پس از رفع اشکالات، سامانه به حالت اولیه باز می‌گردد که در خصوص بخش عمده‌ای از آن این اقدام انجام شده است.

برنامه سامانه سوخت باید بروزرسانی شود

رئیس سازمان پدافند غیرعامل ضمن اشاره به فناوری سامانه سوخت کشور عنوان کرد: سامانه سوخت یک سامانه قدیمی است و طبیعتاً بخش‌های ارتباطی، سامانه‌های پردازشی، اتصال با سامانه‌های دریافت و پرداخت، سامانه‌های صنعتی، جایگاه‌ها و سامانه‌های برنامه‌ریزی باید از ارتباط امن‌تر و دقیق‌تر برخوردار باشد که در اقدامات بعدی این موضوع را پیگیری و دنبال می‌کنیم.

وی در پایان تاکید کرد: برنامه بلند مدت سوخت نیز حتماً باید به سوی نوسازی سامانه حرکت کرده و اشکالات موجود در این سامانه باید به صورت جدی رفع شود.