وضعیت بارندگی در کشور به حدی کم و در وضعیت بحرانی قرار گرفته است که شایعات مربوط به آن، اعم از سرقت ابرها و دستکاری در جو و اقلیم نیز مطرح است. موضوعی که نه با جدیت کامل و با اسناد و مدارک معتبر علمی تأیید شده است و نه به طور کامل میتوان آن را رد کرد؛ اما آنچه واضح است، نامعتبر بودن آن بیشتر مورد تأکید کارشناسان است تا سندیت آن. جمعآوری نظرات کارشناسان نشان میدهد، اغلب معتقدند چنین پدیدهای هیچ واقعیت و سندیت علمی ندارد و پربارشی یا کمبارشیها در فصول پاییز، زمستان و بهار ناشی از تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین در برخی مناطق است.
هرچند تفاوت بارشها در ایران و کشورهای همسایه مشهود است و این پدیده دستمایهای شده تا برخی شبکههای اجتماعی و فضای مجازی بدون هیچ سند و مدرکی از ربایش ابرها بگویند و در واقع به تشویش اذهان عمومی دست بزنند؛ اما شواهد نشان میدهد چنین پدیده جویای حتی در برخی استانهای کشور نیز به عینه دیده میشود؛ به گونهای که در مرز دو استان ارتفاعات یک استان پوشیده از برف و دیگر استان هممرز با کاهش نزولات جوی مواجه است؛ رخدادی طبیعی که پژوهشگران آن را نتیجه تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، همچنین تأثیرگذاری مصرف انرژی و آلودگی هوا عنوان میکنند.
طبق دادههای مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی تا ۱۰ دی امسال بارش در ۲۹ استان کشور در مقایسه با دوره بلندمدت منفی بوده است. در مجموع، میزان بارشها در کشور نیز از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۰ دی ۱۴۰۲ در مقایسه با دوره بلندمدت ۴۴/۸ درصد کاهش یافته است. کاهش نزولات جوی اگرچه برای برخی استانهای کمآب نگرانکننده است، اما به گفته کارشناسان، تغییرات جوی در فلات ایران به شکلی است که نمیتوان گفت تا پایان سال بارشی اتفاق نمیافتد و در واقع اوج بارشها برای تأمین منابع آبی و کشاورزی معمولا زمستان و بهار است.
در همین زمینه، رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور میگوید: «علت بارش برف در ترکیه این است که جریانهای مرطوب ابتدا وارد جنوب شرق ترکیه و بعد وارد ایران میشوند، مانند شمال و جنوب البرز؛ جریانهای هوا که از دریای خزر میآید، وارد گیلان و مازندران میشود و بارندگی بیشتری دارد که اقلیم آن منطقه را متفاوت میکند؛ ولی در جنوب رشته کوه البرز مانند استان تهران بارندگی خیلی کمتر است؛ آن طرف کوه برف است و این طرف خبری نیست که این به دلیل اختلاف توپوگرافی است.»
در همین زمینه «محمدحسین رامشت» اقلیمشناس و استاد دانشگاه در مصاحببه با رسانهها درباره علل تغییرات جوی و کمبارشیها در کشور طی دو ماه اخیر انجام داد که بر اساس اعلام رامشت: «تغییرات اقلیمی پدیدهای است که از دیرباز وجود داشته، اما درباره آن اطلاعرسانی دقیقی نشده است. به گفته وی، هر 50 سال یک بار یک دوره چند ساله نوسان نزولات جوی یا کمبارشی و حتی خشکسالی در کشور رخ میدهد، البته ایران چند سال است با پدیده کمبارشی مواجه است، اما خیلی نگرانکننده نیست، چرا که اگر متناسب با ویژگی هویت اقلیمی سرزمین برنامهریزی شود و سیاستهای راهبردی برای مدیریت منابع آبی اجرا شود، حتی کمبارشیها نیز هیچ مشکلی برای کشور ایجاد نمیکند.»
به گفته رامشت، «در ایران 12 سیستم بارشی مناسب طی سال وجود دارد که اگر این بارشها ضعیف اتفاق بیفتد، کمبارشی رخ میدهد و بهعکس. البته باید قبول کرد در این سالها میزان مجموعه آبها ناشی از نزولات جوی کم شده است و در صورتی که مدیریت آب با ایجاد شبکه سراسری آب اعمال نشود، ادامه چنین پدیدهای میتواند در سالهای آینده نگرانکننده باشد. از آنجا که ایران دارای چهار کانون مهم افزایش منابع آبی به دلیل بارشهای نرمال در سال است، بنابراین به راحتی میتوان با ذخیرهسازی و مدیریت منابع از بحران کمبود آب در زمان خشکسالی عبور کرد.»