معامله فضولی یکی از اقسام معاملات است که در آن تمام شرایط عقد برقرار است جز اینکه در آن فروشنده مالک مال نیست و اجازه فروش آن را هم ندارد. در واقع شخصی بدون اجازه مالک اصلی مال متعلق به او را به دیگری منتقل میکند. قانون مدنی ایران بر اساس فقه اسلامی، مشتری جاهل به فضولی را مستحق اصل ثمن به انضمام غرامات شناخته است. طرفی که مال متعلق به او بوده اما بدون اجازهاش مال فروخته شده، «مالک اصلی»، طرفی که مال متعلق به غیر را فروخته، «بایع فضولی» یا «فضول» و طرفی که مال را از بایع فضولی خریده، «مشتری» است.