«درد ما را انشاءالله شهادت و اسلام دوا میکند.» این گفته سردار سرلشکر شهید «محمدرضا زاهدی» است، جمله ای که ما را به این مهم توجه می دهد که چرا شهادت این چنین جایگاهی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش بر آن شدیم که به فلسفه شهادت نگاهی گذرا داشته باشم.
در طول هشت سال دفاع مقدس شهادت آرزوی تمام رزمندگان بود. رهبر معظم انقلاب در پاسخ به چرایی این آرزو میگویند: «چرا شهادت اینقدر با عظمت و اهمیت است؟ علت این است که انسانی که جان خود را در راه خدا میدهد، در حقیقت در یک لحظه نیاز و در آن وقتی که دین و راه خدا به کسانی که آنرا رونق دهند، احتیاج دارد، آن تلاش لازم را انجام داده است. کسی که در راه خدا تلاش میکند و از راحتی و زن و بچه و آسایش معمولی و امتیازات مادّی صرفنظر میکند، پاداش الهی راـ که همان شهادت است- بهدنبال دارد. این نشاندهنده عظمت مجاهدت اوست. لذا مکرر گفتهام که شهادت بالاترین پاداش و مزد جهاد فیسبیلاللّه است.»
جالب است که این منطق فکری در اعتقادات رزمندگان و مردم ایران ریشه داشته و دارد؛ چرا که مسئله جهاد و شهادت در فرهنگ اسلامی و بهویژه مکتب و آیین تشیع از اهمیت و ارزش والایی برخوردار است.
برای نمونه، خداوند در سوره بقره، آیه 154 میفرماید: «وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَٰكِنْ لَا تَشْعُرُونَ». در آیه شریفه دیگر آمده است: «وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ».
علاوه بر آیات قرآن، روایات و احادیث فراوانی وجود دارد که به روشنی بر اهمیت و فضیلت جهاد و جانفشانی در راه خدا دلالت میکند. امام حسین(ع) علاقه خود به شهادت را در قالب این بیت ابراز فرمودند: «و ان یکن الابدان للموت انشئت فقتل امریء بالسیف فی الله اجمل»؛ اگر بدنها برای مرگ آفریده شده، پس کشته شدن انسان با شمشیر در راه خدا، بهتر و زیباتر است.
به طور کلی باید گفت، اندیشه سیاسی شیعه، جهاد و شهادت را یک اصل و هدف استراتژیک و تأثیرگذار در صحنه دفاعی و تعاملات بینالمللی جهان اسلام تلقی کرده و آن را مهمترین عامل نجات ملل ستمدیده از شر استعمار و استثمار و حکومتهای ظالم و مستبد میداند. رمز موفقیت برقآسای آیین شیعه در رسیدن به اهداف خود و گشودن قلبهای انسانهای شیفته حقیقت، فرهنگ جهاد، ایثار و شهادتطلبی در این مکتب است. در مکتبی که جهاد در راه خدا پلی برای رسیدن به «احدی الحسنیین» است، شکست معنا و مفهومی ندارد. مکتبی که بتواند پیروانش را به گونهای تربیت کند که نبرد با دشمن و کشته شدن را رسیدن به سعادت ابدی بدانند، از هیچ قدرتی هراس نخواهد داشت و هیچ مانعی قادر نخواهد بود او را از رسیدن به اهدافش باز دارد و در میانه راه متوقف کند.