میزگرد جلیلی: باید هزینه‌ها در عرصه فرهنگ اثربخش باشد

سعید جلیلی نامزد انتخابات ریاست جمهوری در میزگرد فرهنگی سیما که عصر امروز با حضور محمدهادی همایون و شهرام یزدانی به‌عنوان مشاوران وی برگزار شد، طی سخنانی بیان کرد: شعاری که ما برای دولت انتخاب کرده‌ایم، یک جهان فرصت و یک ایران جهش و هر ایرانی یک نقش پرشکوه است.

وی افزود: بر این اساس این شعار را اعلام کردیم که شعار خلاصه‌ی برنامه دولت برای چهار سال آتی است. از مزیت‌های نسبی کشور ما این است که فرصت‌های بسیاری را با خود دارد. اگر موفقیت‌هایی در موضوعات مختلف داشتیم، به مدد فرهنگ ما بوده است. اگر توانستیم قدرت یابیم، در خود عرصه فرهنگی می‌تواند فرصت‌ها و موفقیت‌ها بیشتر باشد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: رئیس‌جمهور باید این فرهنگ و فرصت‌هایش را بشناسد و آن را با برنامه به میدان بیاورد. با همدلی و هم‌افزایی دل‌هاو فکرها به هم پیوند می‌خورد و قدرت فرهنگ و هنر این است که این پیوند به جهان و حوزه تمدنی بدهد. اگر خدای ناکرده این پیوندها شکل بگیرد، یک سکوت شکل بگیرد.

جلیلی با برشمن فرهنگی‌های مقاومت، ما می‌توانیم، همه با هم می‌سازیم و امثال آن اظهار داشت: دشمنان علیه نقاط قوت ما یعنی فرهنگ ما حمله می‌کنند و این نشان از قوت ماست که باید برای آن برنامه داشت.

وی درباره نقش دولت در این زمینه گفت: رئیس‌جمهور علاوه‌بر اینکه در رأس دولت است، رئیس بخش‌های فرهنگی مانند شورای‌عالی انقلاب فرهنگی هم هست و در این زمینه باید با برنامه عمل کند. رئیس‌جمهور برای اثربخشی بودجه‌های فرهنگی باید برنامه داشته باشد. امروزه هزینه‌های بسیاری در این عرصه صورت می‌گیرد اما باید اثربخش باشد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: مدیران فرهنگی باید پخته و باتجربه باشند تا بتوانند در این زمینه موثر باشند و مفید عمل کنند.

جلیلی خاطرنشان کرد: ما در کشور 130 دستگاه داریم که بودجه فرهنگی می‌گیرند و باید نگاه دقیق و عمیق در این زمینه وجود داشته باشد. اگر می‌گوییم هر ایرانی یک نقش باشکوه دارد، باید این بستر فراهم شود تا فرد بتواند نقش‌آفرینی کند.

وی در پاسخ به سوالی درخصوص اینکه بعضاً در جامعه مطرح است که ایده‌های شما موجب فشار حداکثری به ایران خواهد شد و سخت‌گیری در حوزه فرهنگی و اجتماعی درباره عنوان می‌شود، بیان کرد: بعضا گفته می‌شود دشمن فشار حداکثری را دنبال می‌کند و دشمن این را اعلام و اعمال کرد. نگاهم این است زمانی که دشمن این فشار را شروع کرد، دولت وقت عملاً برخی مواضعی که داشت این بود که فشار است و ما نمی‌توانیم برخی کارها را انجام دهیم ولی اتفاقاً ما می‌گفتیم می‌توان موفق عمل کرد و آن فشار را شکست داد. ما این موارد را به دولت ارائه دادیم تا این فشار را دفع کرد و البته دوستان توجهی نداشتند. دولت شهید رئیسی این مبنا را جدی گرفت و مقام رسمی غرب اعلام کرد که این فشار شکست فاحش خورده است.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: اگر رویکرد فرهنگی، قدرتمند باشد، این فشار را از ملت کم می‌کند.

جلیلی ادامه اظهار داشت: فرهنگ باعث ارتقای کشور می‌شود و اتفاقا نباید از اولویت خارج شود. چه کسانی به فرهنگی بی‌توجه بودند؟ قبل از دولت آقای رئیسی چقدر به فرهنگ اهمیت داده شد؟ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی باید مثل دبیر شورای عالی امنیت ملی باید جایگاه داشته باشد تا بتواند نقش‌آفرینی کند. ما باید این فرصت را فراهم کنیم و باید برنامه داشت تا از ظرفیت‌های مردم هم استفاده شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت شما سختگیری اجتماعی در حوزه حجاب و فیلترینگ بیشتر می‌شود؟ بیان کرد: این موضوع پاسخ‌های فرهنگی دارد؛ مثلا گفته می‌شود در عرصه فضای مجازی سختی می‌آورید؟ این پاسخ فرهنگی دارد و این حوزه ابعاد مختلف دارد و یک فرصت است و ابعاد مختلف دارد. این ابعاد بر زندگی مردم موثر است و اگر مفهوم مسئولیت‌پذیری را باور داشتید، فضای مجازی تبدیل به یک فرصت حداکثری می‌شود که ضایعات آن را به حداقل رساند. اگر گفته می‌شود فضای مجازی آسیبی دارد، آن آسیب این‌گونه حل می‌شود.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به سوالی درباره عدالت اجتماعی و هم‌چنین توجه به نخبگان بیان کرد: امروز در بزنگاهی هستیم که فرصت‌های بی‌نظیر و کم‌نظیر تاریخی و فرهنگی را داریم؛ یکی از این‌ها، فرصت‌های علمی و فناوری است.

جلیلی اظهار داشت: اگر دنیا در موضوعات مختلف در حال ارتقاست، ما نخبگانی داریم که می‌توانند آن نقش باشکوه را ایفا کرده و نگذارند عقب‌ماندگی شکل بگیرد.  باید نخبگان بتوانند با حکمرانی ارتباط داشته باشند و این از مسائل بااهمیت است. باید برنامه‌ریزی‌مان متناسب با استعدادهای کشور برنامه داشته باشیم تا هر استعدادی نقش خود را ایفا کند. البته باید استعدادیابی را هم داشته باشیم و ممکن است کسی در موضوعات مختلف استعدادی دارد که باید کشف شود. نظام نخبگی با فراهم کردن استعدادیابی است.

وی در ادامه‌ی این نشست در پاسخ به سوال دیگری درخصوص نقش فرهنگ در دولت خود و برنامه‌ی خود در مواجهه با فضای مجازی، عنوان کرد: ما در این زمینه در دولت سایه جلسات متعددی داشتیم و جمع‌بندی کردیم. در موضوع آموزش و پرورش جلسات داشتیم تا این میزان از جمعیت ما در این وزارتخانه مشغول تدریس و یا تحصیل است، چه خروجی دارد و چگونه باید به نتیجه برسد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه دولت چهاردهم همزمان با برنامه هفتم آغاز خود را شروع می‌کند، خاطر نشان کرد: ما درباره حوزه‌ی خانواده بررسی کردیم تا اینکه چگونه بودجه‌هایی که به اسم تکریم خانواده خرج می‌شود، اثربخشی لازم را ندارد. هم‌چنین استفاده از ظرفیت مساجد از نکات مد نظر است.

جلیلی افزود: ما جلسات متعددی به فضای مجازی و هوش مصنوعی پرداخته‌ایم تا چگونه باید در این عرصه‌ها نیز پیشرفت داشته باشیم. بنده در حوادث سال 1401 از آبان‌ماه هر ماه چند دانشگاه را حضور یافتم و عمده‌ی این جلسات نیز پنج-شش ساعت طول می‌کشید و مباحث فضای مجازی مطرح می‌شد و بارها در این موضوع صحبت داشته‌ایم. باید بدانیم که با گفت‌وگو می‌توان به اقناع نسل جدید رسید.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر کسی در یک مغازه و یا تاکسی اینترنی حجاب را رعایت نکند، صاحب یک مغازه و یا آن تاکسی اینترنتی جریمه شود، این مسئله می‌تواند مشکل‌ساز شود؛ چه تدبیری در این زمینه دارید؟ اظهار داشت: بنده در حوادث سال 1401 بارها در دانشگاه‌ها حاضر شدم. اگر امروز مسائلی پیرامون موضوع حجاب و زن مطرح می‌شود و برخی نسبت به آن حساسیت نشان می‌دهند، مثلا بایدن، نخست‌وزیر کانادا و مکرون درباره حادثه‌ای در ایران بیانیه دادند اما وقتی هزاران زن در غزه کشته می‌شوند تاثری ندارند و کمک هم می‌کنند. چرا این‌گونه است؟

نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: باید دید که این مسئله از کجا شکل گرفته است. زمانی که معاون وزارت خارجه بودم، یک خانم دیپلمات نروژی به بنده گفت وقتی در ایران بودم یک دوره فقه ارشد خواندم و چرا از نگاه خوب‌تان نسبت به زن در اسلام دفاع نمی‌کنید؟

جلیلی اضافه کرد: زن ایرانی با فرهنگی ایرانی-اسلامی نقش باشکوه ایفا کرده و این در حالیست که جهان امروز اذغان دارد که در موضوع زن به بن‌بست رسیده است. نگاه به ارزش‌ها از زاویه نقطه قوت است و این منظر می‌توان این تمدن را به رخ کشید. زن در اروپا در سال 1920 حق رأی پیدا می‌کند ولی این مسئله در اندیشه ما وجود ندارد. اگر این نگاه را داشته باشیم، آن‌زمان باید بررسی کرد که 130 دستگاه فرهنگی چگونه ماموریت‌های خود را انجام دادند. فقط نباید به یک واقعه در یک مغازه نگاه کرد بلکه باید از ابتدا مسئله را دید.

وی در پاسخ به این سوال که اگر در زمان دولت شما یک خانم بی‌حجاب در یک رستوران باشد و آن رستوران تعطیل شود و مردم با هم درگیر شوند چه تدبیری دارید؟ گفت: اگر عمق راهبردی را درک نکنیم، سطح ماجرا را درک نمی‌کنیم. در جامعه‌ی ما زن خانه‌دار، دانشمند، روستایی، سرپرست خانوار و این‌قبیل داریم که باید دولت برای آنان برنامه داشته باشد. درباره این سوال نیز باید گفت هرچیزی در کشور قانون دارد و قانون نباید تابع سلیقه‌ها باشد؛ اگر این را سلیقه‌ای کردیم مشکل شکل می‌گیرد. قانون فصل‌الخطاب است. لایحه حجاب هنوز به فرجام نرسیده و معتقدیم آن‌چیزی که جاری است به این معنا نیست که کامل است. باید نقاط قوت را تقویت و نقص‌ها برطرف شود. مادامی که قانون هست، آن قانون باید اجرا شود.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به سوالی درخصوص سند تحول آموزش و پرورش بیان کرد: سند تحول و برنامه‌ی هفتم، 7 ماموریت برای دولت در این دوره قرار داده است. این سند و برنامه باید دنبال شود. بعضی می‌گویند امروزه همه در دوره آموزش و پرورش دوست دارند در مدرسه غیرانتفاعی بوده و در دانشگاه دولتی باشند. ما این مسئله را بررسی کردیم، این نشان می‌دهد که بودجه‌ای خرج می‌کنیم، درست هزینه نمی‌شود.

جلیلی اظهار داشت: ما در این‌باره به مدلی رسیدیم در 12 سال مقاطع تحصیلی چه الگو و چه الزاماتی داریم و باید آن را اجرا کنیم.

وی در ادامه‌ی این نشست درباره جایگاه دانشگاه‌ها از منظر خود گفت: اگر در برنامه هفتم، رشد 8 درصدی را مطرح کرده‌ایم، این رشد چگونه به‌دست می‌آید؟ سهم دانشگاه‌ها اینجا چیست؟ این حق و ماموریت دانشگاه است که در این زمینه نقش‌آفرینی کند. نشاط اجتماعی باید افزایش یابد و دانشجو وقتی ببیند که می‌تواند بزرگ‌ترین پروژه‌ها را اجرا کند، در کشور می‌ماند. بسیاری از هزینه‌هایی که در دستگاه‌های دولتی برای مطالعات فرهنگی صورت می‌گیرد اثربخشی لازم را ندارد و اگر برای فارغ‌التحصیلان علوم انسانی هم ماموریت تعریف کنیم، بسیاری از مشلکات حل می‌شود.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به سوالی درباره عملکرد دبیری شورای عالی امنیت ملی در وقایع و مناطره‌های سال 1388 عنوان کرد: فرق مردم سالای دینی با بقیه این است که صرفا نمی‌خواهد با هر ابزاری بخران را مدیریت کند، اتفاقا باید با تبیین و اقناع مشکل حل شود. این کار روشنگری و اقناع می‌خواهد؛ برنامه‌ی ما در سال 1388 می‌گفتم که موضوعات را روشن کرده و جامعه را اقناع کنید. سال 1388 کفته می‌شد که انتخابات بهانه است و اصل نظام نشانه است؛ همان زمان بود که مضوعات متعددی را مطرح می‌کردند و موضوع تا 9 دی ادامه داشت و مردم وارد صحنه شدند و غبارها کنار رفت. مرحوم آقای هاشمی شاهرودی مصاحبه کردند که ما پیشنهاد دادیم و جلیلی دنبال کرد تا معترضین بیایند و سخنانشان را بگویند ولی اطرافیان آن‌ها نپذیرفتند.

یزدانی مشاور جلیلی در ادامه‌ی این نشست درخصوص حکمرانی نخبگانی گفت: ایده‌آل این است که نخبگان بتوانند امور را به‌دست بگیرند تا اثرگذاری داشته باشند. عدالت به‌معنای مساوات نیست و باید ظرفیت برای همه در نظر گرفته شود و نخبگان نیز به تناسب نیازهایشان آموزش ببینند.

همایون دیگر مشاور جلیلی در ادامه بیان کرد: همه‌ی جامعه به موضوع فرهنگی می‌پردازند و موضوع فرهنگ اهمیت دارد و همه باید به آن توجه داشته باشیم. باید صحنه فرهنگی بازآرایی شود و باید داشته‌هایمان را مورد دقت قرار دهیم. ناوگان فرهنگی ما نیاز به بازطراحی دارد.

سعید جلیلی نیز در پایان سخنان خود بیان کرد: روابط فرهنگی ما می‌تواند متنوع شده و محصولاتی داشته باشد که بازار هم خواهد داشت. انیمیشن‌هایی که می‌توانند در خارج از کشور مشتری داشته باشد، باید قدر دانسته شود و می‌تواند موفقیت‌های بزرگ را رقم بزند. ما در عرصه‌های مختلف پیشرفت داریم ولی اینها باید در فرهنگ و هنر نشان داده شود.