«أَفِيضُوا فِي ذِكْرِ اللهِ فَإِنهُ أَحْسَنُ الذكْرِ»؛ ذکرالله یعنی چه؟ گاهی فکر میکنیم ذکر، اورادی است که بیان میشود؛ مانند «لااله الا الله» و «سبحان الله»؛ ولی مهمتر از این اذکار لسانی، ذکر قلبی است، یعنی حضور ذکر در قلب. همین که در فارسی به آن «یاد» میگویند.
برای نمونه، میگوید فلانی! من دیشب به مناسبتی یادت کردم. یاد یعنی ذکر... یاد خدا زیباترین ذکرهاست. بالاخره این ذهن خالی نیست و همیشه باید یاد چیزی در آن باشد. زیباترین آنها یاد پروردگار عالم است. خیلی ساده حضرت با یک جمله کوتاه این را بیان فرمودهاند: «أَفِيضُوا فِي ذِكْرِ اللهِ» خوشا بهحال آنهایی که همیشه به یاد خدا هستند. باید دائماً خدا در قلب حضور داشته باشد. «وَارغَبُوا فِيمَا وَعَدَ المُتَقِينَ فَإِن وَعْدَهُ أَصْدَقُ الْوَعْدِ»؛ رغبت نشان بدهید در آن چیزهایی که خداوند به متقین وعده کرده است. «إِنَ الْمُتَقِينَ فِي جَنَاتٍ وَ عُيُونٍ» در قرآن این را داریم. به وعدههایی که خدا برای انسانهای باتقوا فرموده، رغبت نشان دهید؛ زیرا وعده پروردگار عالم، راستترین وعدههاست. چه کسی قرار است از پروردگار عالم وعده راستتر و درستتر بدهد؟ «إِنَ اللهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ»؛ خداوند هرگز خُلف وعده نخواهد کرد. آنچه وعده کرده، حتماً وفا میکند. اینطور باید پُر و سرشار به یاد خدا باشید. نه اینکه حتی موقع نماز هم گاهی به یاد خدا نباشید. همیشه باید به یاد خدا بود. اگر میخواستم درباره «ذکر الله» و فواید آن صحبت کنم، یکی دو جلسه طول میکشید، ولی حالا اشارهای میکنیم و میگذریم. مؤمن باید ذکر خدا را آنچنان سرشار داشته باشد؛ چون او زیباترین یادهاست. رغبت و میل نشان بدهید در آنچه خداوند به متقین وعده کرده است. «وَاقْتَدُوا بِهَدْيِ نَبِيكُمْ فَإِنهُ أَفْضَلُ الْهَدْيِ»؛ وقتی میخواهید در مسیری که در حال عبور هستید، دستگیرهها و وسایل با ارزش در اختیارتان باشد، راهش این است که به روش پیامبر خود اقتدا کنید، زیرا روش پیامبر بهترین روش است. به این فکر کن دنبال چه کسی میخواهی بروی؟ دنبال کسی برو که دنیا و آخرت را با او میتوانی داشته باشی. این برترین و بهترین روش است. «وَاسْتَنوا بِسُنتِهِ فَإِنهَا اَهْدَى السنَنِ»؛ معنای این عبارت این است که سنت پیامبر(ص) را پیاده کنید؛ زیرا سنت پیامبر(ص) هدایتگرترین سنتهاست. چه فرقی بین «هدی» و «سنت» است؟ هدی، روش است؛ یعنی به پیامبر نگاه کن و تاریخی را که برای او نوشتهاند، بخوان. ببین پیامبر چطور راه میرفتند؟ چطور تبسم میکردند؟ پیامبر دائماً لبهای مبارکشان به لبخند باز بود. پس شما هم اخمها را در هم نکنید. اگر میخواهید به آن جایی که گفتیم دست پیدا کنید، روش پیامبر(ص) این بوده و باید به روش او عمل کرد. پیامبر مقید بود همیشه لباسش تمیز و معطر باشد. شما هم روش پیامبر(ص) را ببینید. ایشان مقید بود خندهاش تبسم باشد، نه قهقهه. این روش پیامبر(ص) است. ببینید با همسرانش چطور معاشرت میکرد و با مردم چگونه بود؟ ولی سنت پیامبر(ص) دستوراتی است که در مسائل مهم صادر کردهاند. برای نمونه، درباره نماز دستور دادهاند اینگونه نماز بخوانید. فرق است بین «هدی» و «سنت» پیامبر(ص). «وَ تَعَلمُوا الْقُرآن فَإِنهُ أَحْسَنُ الْحَدِيثِ»؛ در این عبارت همه ابزاری که میشود بهوسیله آنها ١٠ امر و وسیله را بهدست آورد، بیان شده است. حضرت امیر(ع) درباره قرآن چهار دستور دادهاند که یکی بعد از دیگری بر همدیگر مترتب است. اول فرمود قرآن را یاد بگیرید که آن زیباترین گفتار است. چرا؟ چون هم به درد دنیا و هم به درد آخرت ما میخورد. اگر اهل ذوق و ادب عربی باشیم، هر چه قرآن بخوانیم خسته نمیشویم. اینقدر قرآن زیباست که فرد هر قدر میخواند، خسته نمیشود. چون زیباترین گفتار است.(خطبه110، نهجالبلاغه)