جامعه دانشگاهی، استادان و دانشجویان، نخبگان و دانشآموختگان همیشه نسبت به رویدادها و موضوعات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه حساس و در بسیاری موارد نقشآفرین بودهاند. انتخابات نیز به عنوان موضوعی سیاسی و تعیینکننده سرنوشت و مسیر جامعه از این امر مستثنی نیست و دانشگاهیان به قدر توان خود همواره در فرآیند انتخابات فعال بوده و بر آن اثر داشتهاند.
شهادت آیت الله سید ابراهیم رئیسی هشتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران عصر یکشنبه (۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳) در مسیر بازگشت از مراسم افتتاح سد «قیز قلعهسی» به سمت تبریز، در منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی بر اثر سانحه هوایی، باعث شد چهاردهمین دور انتخابات ریاستجمهوری یک سال زودتر از موعد برگزار شود.
بعد از انجام مراحل قانونی روز هشتم تیر، زمان برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری تعیین شد، ثبتنام از داوطلبان انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم از ۱۰ خرداد آغاز شد و ۱۴ خرداد پایان یافت. شورای نگهبان بعد از بررسی صلاحیت داوطلبان، مسعود پزشکیان، حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضیزادههاشمی و محمدباقر قالیباف را به عنوان ۶ نامزد انتخابات ریاستجمهوری روز ۲۰ خرداد اعلام کرد. روند تبلیغات آغاز شد و روز هشتم تیر انتخابات برگزار شد. پس از شمارش آرای اخذ شده، مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به دور راه یافتند که بر اساس قانون امروز (جمعه، ۱۵ تیر) برگزار میشود.
با توجه به اهمیت مشارکت در انتخابات حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب هم در سخنرانی اخیر خود بر مشارکت حداکثری مردم و انتخاب اصلح تاکید کردند و آن را موجب سرافرازی جمهوری اسلامی و حمایت از نظام خواندند.
ایشان همچنین در دیداری دیگر، مشارکت در مرحله دوم انتخابات را بسیار مهم دانستند و تاکید کردند: هر قدر مشارکت بهتر، صریحتر و روشنتر باشد نظام برای تحقق اهداف خود در داخل و پیگیری اهداف در مجموعه امتداد راهبردی کشور، از توانایی بیشتری برخوردار خواهد شد که این مسئله فرصت بسیار بزرگی است. ایشان ابراز امیدواری کردند: خداوند توفیق بهترین انتخاب را به مردم عنایت فرماید تا فرد منتخب بتواند اهداف نظام و ملت را محقق سازد.
در این میان نقش دانشگاهیان در آگاهیبخشی به جامعه در انتخابات مهم تلقی شده؛ زیرا هر کنش انتخاباتی که در دانشگاه رخ میدهد به صورت مستقیم و غیرمستقیم در جامعه اثر دارد.
وزارت علوم از نخستین روزهای آغاز فرایند انتخابات تصمیمهای لازم را برای برگزاری بهتر و مشارکت دانشگاهیان و جامعه دانشگاهی در اتخاذ کرد. نخستین جلسه ستاد انتخابات این وزارتخانه روز ۱۱ خرداد برگزار و طی آن تصمیم گرفته شد جلسات هیات نظارت بر تشکلها جهت تسریع در بررسی صدور مجوز برنامههای انتخاباتی روزانه در دانشگاهها برگزار شود تا اعطای مجوز سریعتر انجام شود. همچنین در این نشست هماهنگی های اولیه همچنین بحث و بررسی پیرامون فعال سازی بدنه دانشگاهی در رابطه با موضوع انتخابات انجام گرفت. افزون بر این، وزیر علوم در حکمی خطاب به معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وی را به سمت رئیس ستاد انتخابات دانشگاهیان کشور منصوب کرد.
عبداحسین کلانتری در نامهای خطاب به نامزدهای انتخابات خواستار حضور آنها در دانشگاهها برای تبیین برنامهها و مواضعشان شد و روسای دانشگاههای مستقر در تهران نیز در نامهای دیگر این دعوت را تکرار کردند.