تکلیف علما و نخبگان حوزه و دانشگاه درباره وحدت اسلامی بیش از هر قشر دیگری است؛ به گونهای که اسلامی که از آن قرائت لیبرالی بیرون میآید و همچنین اسلامی که در آن بویی از سیاست نیست، از دل اندیشههایی بیرون میآید که به عنوان علما و نخبگان جامعه اسلامی معرفی میشود؛ بنابراین امروز هم کسانی که میتوانند معنای حقیقی وحدت را به جهان اسلام معرفی کنند، همین علما و نخبگان هستند که با ادلههای دقیق قرآنی، روایی و عقلی هم دهان یاوهگویانی را که بر طبل تفرقه و جدایی میکوبند، ببندند و هم آیندهای را ترسیم کنند که در آن تمدن اسلامی در جهان حرفی برای گفتن داشته باشد و بسیاری از مستضعفان جهان را بیدار کند.
حقیقت این است که یکی از عوامل تشتت و تفرقه همین روحیه جزم اندیشی و تحجر برخی از چهرههای تریبوندار علمی است که خود را مساوی با کل اسلام میدانند و به راحتی به تسفیه، تخطئه و تکفیر مخالفان دست میزنند و در این باره اندک درنگی را روا نمیدارند. نمونه بارز این جریان سردمداران جریانهای تکفیری و شیعیان انگلیسی هستند که بدون در نظر گرفتن ضروریات اسلامی و صرفاً با خط گرفتن از جریانهای تفرقهانداز و غربی سعی در بازی کردن در زمین دشمن را دارند؛ امام خمینی (ره) درباره اینها میگویند: «هان! اى مسلمانان قدرتمند، به خود آیید و خود را بشناسید و به عالم بشناسانید؛ و اختلافات فرقهاى و منطقهاى را، که به دست قدرتهاى جهانخوار و عمال فاسد آنها براى غارت شما و پایمال کردن شرف انسانى و اسلامى شما بار آمده، به حکم خداى تعالى و قرآن مجید به دور افکنید و تفرقهافکنان، از قبیل آخوندهاى جیرهخوار و ملیگرایان بیخبر از اسلام و مصالح مسلمین را از خود برانید، که ضرر اینان بر اسلام از ضرر جهانخواران کمتر نیست. اینان اسلام را وارونه نشان مىدهند، و راه را براى غارتگران باز مىکنند.»
با توجه به این سخن آیا به جز علما و نخبگان اسلامی که دغدغه دین دارند، کس دیگری میتواند در برابر اسلام وارونه ارائهشده از سوی این افراد بایستد؟ این موضوع تکلیف علما را دو چندان میکند؛ از همین رو رهبر معظم انقلاب در این باره میگویند: «ما بایستی مردم خودمان را هشیار و بیدار کنیم و خودمان مراقب باشیم. آن کسانی که بدون فهم، فهم حقیقت، بدون تقوا، جمعیت عظیمی از مسلمانان را از دین خارج میدانند، خارج میکنند، تکفیر میکنند این گروههای تکفیری نادان ـ حقیقتاً مناسبترین صفت برای اینها نادانی است، اگرچه در آنها خباثت هم هست، اما جهالت مهمترین خصوصیت اینهاست ـ اینها را بایستی ما تا آنجایی که میتوانیم، ارشاد کنیم؛ مردم را از اینها بترسانیم که بعضیها به خاطر ضعف ایمان، به خاطر ضعف معرفت، مجذوب این حرفهای دشمنان میشوند. ما باید مراقبت کنیم. وظیفه علما، وظیفه سنگینی است.»