یک سال ریاست ایران بر مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا

یک سال از ریاست جمهوری اسلامی ایران بر مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا ACD می‌گذرد. ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ بود که شهید حسین‌ امیرعبداللهیان وزیر شهید امور خارجه در هجدهمین نشست وزرای خارجه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک عهده‌دار ریاست این مجمع شد و ریاست بعد از ایران به قطر واگذار خواهد شد.

جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۸۳ (۲۰ ژوئن ۲۰۰۴) در سومین اجلاس وزرای امور خارجه در چین رسماً به عضویت مجمع درآمد، از جمله اعضای فعال این تشکل بین‌الدولی فراگیر در سطح آسیا بوده است. ایران در سال ۱۳۸۸ نیز ریاست این مجمع را به عهده داشت.

حال با گذشت یک سال از ریاست ایران بر این مجمع، قرار است مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور به‌منظور انجام سفری دوجانبه و همچنین شرکت در سومین نشست سران مجمع چهارشنبه راهی دوحه پایتخت قطر شود. سومین نشست سران مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا قرار است دوم و سوم اکتبر (۱۱ و ۱۲ مهرماه) در دوحه پایتخت قطر برگزار شود.

دومین نشست سران در سال ۲۰۱۶ (۱۹ مهر ۱۳۹۵) در بانکوک پایتخت تایلند برگزار شد و حسن روحانی رئیس‌جمهور پیشین در این نشست شرکت کرد. کویت هم در بیست و ششم مهرماه ۱۳۹۱ میزبان نخستین اجلاس سران بود و محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت در آن نشست شرکت کرد.

نوزدهمین نشست وزرای خارجه در تهران
جمهوری اسلامی ایران همواره در راستای تقویت مناسبات با کشورهای قاره آسیا مساعی خود را به کار گرفته است.

در همین راستا، چهارم تیرماه سال‌ جاری نوزدهمین نشست وزرای مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا در تهران برگزار شد. در این نشست ۴۰ هیأت عالی‌رتبه از ۳۱ کشور آسیایی و ۹ سازمان بین‌المللی حضور یافتند.

در مراسم افتتاحیه این نشست پیام محمد مخبر سرپرست وقت ریاست‌جمهوری توسط علی باقری سرپرست وقت وزارت خارجه قرائت شد. اینکه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا نیز به‌عنوان یک سازوکار همکاری فراگیر در آسیا مورد توجه و علاقه جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و این مجمع می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد آسیایی متحدتر، قدرتمندتر و نقش‌آفرین‌تر ایفا کند،‌ از جمله مواردی بود که در این پیام به آن اشاره شد.

در پیام محمد مخبر آمده بود: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک دولت پیشرو در مجمع گفت‌وگوی همکاری آسيا، همواره در تلاش برای تقویت تعاملات سازنده دو و چندجانبه در آسیاست. این رویکرد را در دوره ریاست بر مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا دنبال کرده‌ایم و مطمئنم که کشورهای عضو مجمع نیز به‌روشنی شاهد این اهتمام از سوی جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند. خوشبختانه این رویکرد با استقبال کشورهای عضو روبرو شده و نویدبخش روزهای پرکار و پرانگیزه‌ای در پیشبرد اهداف و برنامه‌های این مجمع در آینده است.

نشست وزرای خارجه ACD در نیویورک به ریاست عراقچی

در آخرین تحول هم نشست وزرای خارجه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا در حاشیه هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به ریاست سیدعباس عراقچی برگزار شد.

وزیر امور خارجه در این نشست به گسترش همکاری‌ها در بین کشورهای عضو مجمع اشاره کرد و نشست اخیر وزرای خارجه کشورهای عضو در تیرماه جاری در تهران را نقطه عطفی در تاریخ همکاری‌های کشورهای عضو خواند.

وی نشست سران کشورهای عضو در روزهای نهم و دهم مهرماه ۱۴۰۳ در دوحه را فرصت دیگری خواند که کشورهای عضو با گفت‌وگو در عالی‌ترین سطح، همکاری‌های فی‌مابین را تقویت کنند.

سخنرانان هم در این نشست از جمهوری اسلامی ایران به‌خاطر ریاست موفق و مؤثر بر مجمع و تحولات مثبت این دوره قدردانی کرده و در پایان حاضران پیش‌نویس اسناد نشست سران را تصویب کردند.

مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا موسوم به ACD متشکل از ۳۵ کشور آسیایی است و در سال ۲۰۰۲ تأسیس و ارتقای گفت‌وگوی درون آسیایی را با هدف اجرای پروژه‌ها و برنامه‌های مختلف همکاری در حوزه‌های اقتصادی و فرهنگی در دستور کار دارد.

ایران، تایلند، اندونزی، مالزی، فیلیپین، برونئی، سنگاپور، کامبوج، ویتنام، میانمار، لائوس، نپال، روسیه، ترکیه، ژاپن، چین، مغولستان، کره جنوبی، هند، افغانستان، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، بوتان، کویت، بحرین، عربستان، قطر، امارات عربی متحده، عمان، فلسطین، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان ۳۵ عضو این سازمان آسیایی را تشکیل می‌دهند.

قاره آسیا با ۴۸ کشور و بیش از ۳ میلیارد نفر جمعیت، ۲۶ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی دارد. از این تعداد ۳۵ کشور عضو مجمع مذکور هستند که حدود ۳ میلیارد نفر را تحت پوشش دارد.

ایده تشکیل مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا Asia Cooperation Dialogue برای اولین‌بار توسط نخست‌وزیر تایلند در سی و چهارمین نشست وزرای امور خارجه کشورهای آ.سه.آن در سال ۲۰۰۱ مطرح و مورد بحث قرار گرفت. اولین اجلاس وزرای امور خارجه ACD در سال ۲۰۰۳ با حضور نمایندگان ۱۸ کشور عضو در تایلند برگزار شد و وزرای امور خارجه کشورهای شرکت‌کننده در این اجلاس، حمایت خود را از تشکیل و تداوم کار مجمع مذکور اعلام کردند.

پانزدهمین نشست آن ژانویه ۲۰۱۷ در ابوظبی و چهاردهمین نشست وزرای خارجه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا اسفند ۱۳۹۴ در بانکوک پایتخت تایلند برگزار شد. اردیبهشت ۱۳۹۸ نیز قطر میزبان شانزدهمین نشست وزرای خارجه بود.

از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰، ۹ اجلاس در سطح وزرای خارجه کشورهای عضو «گفت‌وگوی همکاری آسیا» به ترتیب در تایلند، چین، پاکستان، قطر، کره جنوبی، قزاقستان و سریلانکا و تهران برگزار شد.