تلاش کشورهای اوپک برای هماهنگی بیشتر با ایران

قیمت نفت در روزهای اخیر به واسطه تهدید‌های رژیم صهیونیستی علیه تاسیسات نفتی ایران چند دلار افزایش داشته است. هرچند ادعای این موضوع توسط مقامات اسرائیلی برای آنها بسیار خطرناک است و این مساله می‌تواند به قیمت نابودی تمام زیرساخت‌های انرژی و ترابری این رژیم منجر شود، با این حال شرایط کنونی حکایت از این دارد که اقتصاد انرژی برای اروپا رو به وخامت خواهد رفت. از طرف دیگر رئیس‌جمهوری ایران در سفری که به قطر داشت با نمایندگانی از کشورهای عضو اوپک دیدار داشته و هماهنگی برای مدیریت بازار به حداکثر رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد رویکرد کشورهای عضو اوپک متناسب با سیاست‌های ایران اجرا خواهد شد.

بر اساس نظرسنجی ماهانه رویترز، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه میلادی گذشته، 26.14 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که ۳۹۰ هزار بشکه در روز کمتر از رقم بازنگری شده برای آگوست است. لیبی، بیشترین کاهش تولید را در میان کشورهای عضو این گروه داشت.

کاهش تولید و صادرات لیبی که در بحبوحه بن‌بست میان جناح‌های سیاسی بر سر کنترل بانک مرکزی روی داد، به افزایش قیمت نفت کمک کرد. طبق یافته‌های این نظرسنجی، لیبی بزرگ‌ترین کاهش عرضه را به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز در سپتامبر داشت. پس از حل اختلاف بر سر ریاست بانک مرکزی و پایان وضعیت فورس ماژور در میادین نفتی لیبی، تولید این کشور احتمالا بهبود خواهد یافت.

علاوه بر لیبی که از مشارکت در کاهش تولید معاف است، بزرگ‌ترین کاهش تولید در عراق مشاهده شد که در تلاش برای بهبود پایبندی به سهمیه تولید تعیین‌شده توسط اوپک است. با این حال، طبق این نظرسنجی، تولید عراق همچنان ۹۰ هزار بشکه در روز بالاتر از سهمیه این کشور است. طبق گزارش شرکت‌های رصد نفتکش، نیجریه با کاهش صادرات، ۴۰ هزار بشکه در روز نفت کمتری تولید کرد.

در میان کشورهایی که تولید بالاتری داشتند، تنها افزایش تولید در ایران مشاهده شد که از شرکت در توافق نفتی اوپک معاف است. ایران در چند سال گذشته، با وجود تحریم‌های آمریکا، صادرات خود را افزایش داده و به بالاترین سطح از سال ۲۰۱۸ رسانده است.

اوپک حدود ۱۳۰ هزار بشکه در روز بیشتر از هدف تعیین‌شده برای ۹ عضو تحت پوشش توافق محدودیت عرضه، نفت تولید کرد و عراق همچنان مسؤول بخش اعظم این مازاد تولید است. اساس داده‌های فراهم‌شده توسط منابع خارجی، داده‌های رفینیتیو آیکان، اطلاعات شرکت‌های رصدکننده صادرات نفت شامل «کپلر» و پترولجستیک و اطلاعات ارائه‌شده توسط منابع شرکت‌های نفت، اوپک و مشاوران است.

هماهنگی بین اعضای اوپک در حوزه خلیج فارس
حسن مرادی، کارشناس بازار نفت در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: کنفرانس قطر در روزهای اخیر منجر به انسجام کشورهای نفتی شده است. وزیر خارجه عربستان هم تاکید کرده که سیاست حسن همجواری را با ایران داشته باشد. به همین دلیل یک موج مثبت در قبال این تنش‌ها ایجاد شده است، به طوری که هماهنگی بین اعضای اوپک در حوزه خلیج‌فارس به وجود آمده است.

مرادی با بیان اینکه تنش‌های مربوط به جنگ می‌تواند در قیمت نفت تاثیر قابل توجهی داشته باشد، تصریح کرد: از یک سو دولت یمن به طور مرتب نفتکش‌ها را منفجر می‌کند و تجارت در بنادر اسرائیل مختل شده است. به همین دلیل خرید نفت در این منطقه کاهش یافته است. به همین دلیل اگر سهمی از صدور نفت را فلسطین اشغالی تامین می‌کرد، در مقطع کنونی به پایین‌ترین سطح خود رسیده است.
او تصریح کرد: در شرایط کنونی درگیری در لبنان تاثیر چندانی بر بازار نفت نداشته است چون لبنان کشوری نفتی نیست، به همین دلیل بر نوسانات نفت تاثیر ندارد. از طرف دیگر آمریکا در آستانه انتخابات قرار دارد، به همین دلیل اجازه نمی‌دهد اسرائیل تنش‌ها را به منطقه و کشورهای نفتی بکشاند. به طور قطع ادامه این بحران می‌تواند اثرات زیانباری برای آمریکا نیز داشته باشد.
این کارشناس بازار نفت تصریح کرد: تغییرات نفت فعلا در چند دلار محدود مانده است، مگر اینکه در آینده تغییرات جدی رخ دهد اما به طور قطع رشد قیمت دلار فعلا تا پایان انتخابات آمریکا چند دلار باقی می‌ماند.
مرادی با تاکید بر اینکه در اروپا با نزدیک شدن به فصل زمستان تقاضا برای نفت افزایش می‌یابد، اظهار کرد: قیمت نفت تا حدودی در زمستان افزایش می‌یابد. هرچند آمریکا بعد از مسائلی که برای گاز روسیه به وجود آمده تلاش کرده ذخیره‌سازی گاز را انجام دهد، همچنین مصرف بیشتر برق در منازل را در دستور کار قرار داده است، با این حال نمی‌تواند نسبت به تنش‌های خاورمیانه در امان بماند.
مرادی با اشاره به اینکه چشم‌انداز قیمت نفت در زمستان امسال به وضعیت نفت خاورمیانه بستگی دارد، تصریح کرد: در شرایط کنونی آمریکا باید بیشترین فشار را بر اسرائیل وارد کند تا تنش‌ها را پایان دهد. از طرف دیگر هنوز تقاضا در اروپا رشد نکرده است. به همین دلیل بعد از پایان تنش‌ها سفارش‌گذاری‌های جدید انجام می‌شود، همچنین چین در یک محیط آرام در مسیر روند صعودی برای افزایش تقاضای نفت قرار گرفته است، چراکه در چند وقت اخیر بعد از اینکه انفجارها در لبنان اتفاق افتاد اعتماد به صنایع الکترونیک غرب کاهش یافته است و این مساله باعث شده که تقاضا برای خرید کالاهای چینی افزایش یابد. به گفته مرادی، با نزدیک شدن ایران، عراق و عربستان هماهنگی بیشتری درباره عرضه نفت وجود خواهد داشت. همچنین روسیه نیز در اوپک پلاس تلاش می‌کند میزان تولید و عرضه نفت را با سایر اعضا هماهنگ کند. در شرایط کنونی اوپک بیشتر تلاش کرده قیمت را در نرخ کنونی تثبیت کند.

* تلاش اروپا برای تغییر استراتژی انرژی
همچنین رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «وطن امروز» با اشاره به اینکه از تابستان کشورهای نیم‌کره ‌شمالی ذخیره‌سازی نفت را آغاز کرده بودند، ادامه داد: همچنین صرفه‌جویی در مصرف و تنوع در مصرف انرژی همچون سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی داشته‌اند. در چند وقت اخیر که تنش‌ها افزایش یافته قیمت نفت چند درصد افزایش داشته است، به همین دلیل مانند گذشته بحران در بازار انرژی به وجود نخواهد آمد.
رضا پدیدار افزود: از زمان جنگ اوکراین و روسیه 27 کشور مصرف‌کننده انرژی روسیه به استراتژی‌های جدید همچون متنوع‌سازی مصرف انرژی روی آوردند. در کشورهای مختلف مصرف‌کننده مانند اوپک تا شرق آسیا سبد انرژی تغییر کرده است، بنابراین مانند 4 دهه پیش بحران جنگ منجر به بروز مشکلات تامین نفت نمی‌شود.
او تصریح کرد: ناترازی تولید و مصرف انرژی همواره در کشور وجود داشته است. گاهی این مساله از وضعیت تولید و تقاضا نشات گرفته و گاهی هم از بیرون و تحت تاثیر مسائل سیاسی به وجود آمده است. در مقطع کنونی با توجه به اینکه ایران در مرکز انرژی منطقه قرار دارد، به طوری که در محور انرژی 15 کشور حوزه خلیج فارس، 16 کشور آسیایی و 12 کشور آفریقایی قرار دارد، از این رو در بازار انرژی جهانی نقش موثری ایفا می‌کند.
بر اساس این گزارش می‌توان نتیجه گرفت هرچند اروپا بعد از جنگ اوکراین و روسیه به سمت سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی و تغییر سبد مصرف انرژی رفته است، با این حال هنوز بی‌نیاز از نفت نیست. به همین دلیل تغییر در وضعیت عرضه و تقاضای نفت ارسالی از خاورمیانه می‌تواند اقتصاد اروپا و جهان را تحت تاثیر قرار دهد، چرا که در همین ۶ ماه اخیر هدف قرار گرفتن نفتکش‌ها توسط یمنی‌ها باعث شده اقتصاد اروپا تحت تاثیر قرار گیرد، بنابراین با وجود اینکه تا حدودی اقتصاد انرژی جهان تغییر کرده اما همچنان نفت در بازار جهانی موثر است.