درختکاری و تغییراقلیم؛کدام درختان بیشترین جذب کربن را دارند؟

هر ساله در تاریخ 15 اسفند، ایران شاهد برگزاری مراسم روز درختکاری است؛ روزی که به منظور ترویج فرهنگ کاشت درخت و حفاظت از محیط زیست گرامی داشته می‌شود. این مناسبت فرصتی است تا با تأکید بر اهمیت درختان در جذب دی‌اکسید کربن و مقابله با تغییرات اقلیمی، به نقش حیاتی آن‌ها در حفظ تعادل اکوسیستم‌ها بپردازیم.

اهمیت کاشت درخت در جذب کربن

درختان به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای طبیعی در جذب دی‌اکسید کربن از اتمسفر شناخته می‌شوند. یک درخت بالغ می‌تواند سالانه حدود 21 کیلوگرم دی‌اکسید کربن جذب کند و در طول عمر خود که ممکن است به صد سال برسد، تا یک تن دی‌اکسید کربن را از محیط حذف کند

این ظرفیت بالای جذب کربن، درختان را به یکی از اصلی‌ترین راهکارهای مقابله با گرمایش جهانی تبدیل کرده است.

به گفته محققان، کاشت درخت می‌تواند مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش برای حذف کربن باشد، البته به شرطی که در انتخاب نوع درختان و محل کاشت آن‌ها دقت شود. دولت‌ها در سراسر جهان متعهد به گسترش پوشش درختی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای شده‌اند. به عنوان مثال، بریتانیا قصد دارد تا سال 2050 سالانه 30 هزار هکتار درخت بکارد.

در مطالعه‌ای که در نشریه Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده، پژوهشگران با بررسی بریتانیا به‌عنوان یک نمونه نشان داده‌اند که ابهامات مربوط به تغییرات اقلیمی و وضعیت اقتصادی، تصمیم‌گیری درباره توازن بین حذف کربن و حفظ کشاورزی را دشوارتر کرده است.

فرانکی چو، دانش‌آموخته مقطع دکتری از دانشگاه اکستر و نویسنده اصلی این مطالعه، توضیح می‌دهد: اگر تغییرات اقلیمی ملایم‌تر باشد، کاشت درختان سوزنی‌برگ در زمین‌های کم‌بازده‌تر منطقی‌تر خواهد بود، اما در صورتی که شرایط اقلیمی شدیدتر شود، این درختان رشد مطلوبی نخواهند داشت.

با این حال، محققان با استفاده از نظریه‌های پیشرفته تصمیم‌گیری در شرایط عدم قطعیت نشان داده‌اند که کاشت درخت، باوجود این ریسک‌ها، همچنان مقرون‌به‌صرفه‌ترین راه برای حذف کربن است.

کشورهای پیشرو در کاشت درخت

در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورها با درک اهمیت کاشت درخت در مقابله با تغییرات اقلیمی، برنامه‌های گسترده‌ای را در این زمینه اجرا کرده‌اند:

چین: با فاصله زیاد، این کشور در زمینه کاشت درخت پیشتاز است. بر اساس آمار منتشر شده، در چند سال گذشته بیش از 2 میلیارد درخت در این کشور کاشته شده است.

عربستان سعودی و خاورمیانه: ابتکار بزرگ خاورمیانه با هدف کاشت 50 میلیارد درخت، شامل کاشت 10 میلیارد درخت در عربستان سعودی و 40 میلیارد درخت در سایر کشورهای منطقه، به منظور مقابله با تغییرات اقلیمی و بیابان‌زایی در حال اجرا است.

آنگولا: این کشور آفریقایی با اجرای پروژه‌های احیای جنگل، به عنوان پیشرو در قاره آفریقا شناخته می‌شود.

گونه‌های درختی با بالاترین ظرفیت جذب کربن

انتخاب گونه‌های مناسب درختی برای کاشت، تأثیر بسزایی در میزان جذب کربن دارد:

درختان سوزنی‌برگ: تحقیقات نشان داده است که این درختان نسبت به گونه‌های پهن‌برگ، کربن بیشتری از اتمسفر جذب می‌کنند.

درختان لاله: مطالعات اخیر نشان داده است که شاخه‌های چوب درختان لاله در جذب کربن کارآمد هستند.

درخت ارغوان (Cercis siliquastrum L): این گونه درختی نیز به عنوان یکی از مخازن مهم کربن در اکوسیستم‌های جنگلی شناخته می‌شود و تأثیر زیادی در کاهش انتشار کربن اتمسفری دارد.