بصیرت کاهش تابآوری افکار عمومی آمریکا در قبال سیاستهای اقتصادی کاخ سفید را بررسی میکند
در دوران رقابت های انتخابات ، ترامپ وعده داد به مانور اقتصادی شرکای وارداتی واشنگتن در اقتصاد آمریکا پایان خواهد داد اما اکنون چنین وعده ای بیش از آن که جنبه ای واقع پیدا کند، ماهیتی فانتزی و البته پرهزینه یافته است
تابآوری اقتصادی و اجتماعی، مولفه ایست که از توانایی بالقوه و بالفعل یک جامعه در هضم تصمیمات کلان و مهم سیاستمداران نشات میگیرد.ترامپ پس از حضور مجدد در رأس معادلات سیاسی و اجرایی واشنگتن، جنگ تعرفهای گستردهای را با هدف حمایتگرایی اقتصادی در نظام بینالملل کلید زد. با این حال، بسیاری از استراتژیستها و موسسات اعتباری در آمریکا نسبت به عواقب و تبعات سیاستگذاریهای بیحساب وی در این عرصه هشدار داده اند. اگرچه حمایتگرایی اقتصادی در ذات خود ( در علم اقتصاد) مطلوبیت دارد اما در صورت کاهش تاب آوری عمومی ، تبدیل به پاشنه آشیل یک ساختار میشود. این قاعده در خصوص سیاستهای تعرفهای ترامپ نیز صادق است.
نظرسنجیها چه میگوید؟
رویگردانی بسیاری از رای دهندگان مستقل و حتی بخشی از جمهوریخواهان از رویکرد افراط گرایانه ترامپ در عرصه جنگ تعرفهای، به وضوح نشان میدهد که تابآوری شهروندان آمریکایی در این برهه حساس (نقطه اوج جنگ تعرفه ای ترامپ و دیگر کشورها) کاهش یافته و حتی تأکید بر انگاره ها و پیش فرضهای معطوف به حمایتگرایی اقتصادی ، نتوانسته این معادله را به سود کاخ سفید و وزارت خزانه داری دولت ترامپ تغییر دهد. بنابر نتایج آخرین نظرسنجی مرکز تحلیلی سیویکس (Civiqs) کمتر از نیمی از رای دهندگان آمریکایی در ۶ ایالت کلیدی آریزونا، جورجیا، میشیگان، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین نحوه مدیریت دولت توسط «دونالد ترامپ» را تایید می کنند. این مسئله می تواند در انتخابات میاندورهای کنگره تبدیل به نقطه آشکارساز شکست سیاسی رئیس جمهور آمریکا و همراهانش شود. در صورتی که جمهوریخواهان در انتخابات میاندورهای کنگره (که شامل کل مجلس نمایندگان و یک سوم سنا می شود) رقابت را به دموکراتها واگذار کنند، همراهی نسبی کنگره و کاخ سفید تضعیف گردیده و ترامپ تبدیل به سیاستمداری با قدرت مانور محدود می شود.هفته نامه نیوزویک در تفسیر نظرسنجیهایی که اخیرا جملگی از کاهش محبوبیت رئیس جمهور آمریکا در صد روز نخست حضور وی در مسند قدرت حمایت میکنند، به نکته مهم و قابل تأملی اشاره کرده است:
«با نزدیک شدن به انتخابات میان دورهای ۲۰۲۶ (۱۴۰۵)، تغییرات ایالتی در حمایت از ترامپ میتواند استراتژیهای مبارزات انتخاباتی آینده را تغییر شکل داده و تعیین کند که نتایج رای گیری در کدام ایالتها مهم و حیاتی میشوند.»
بحرانی واقعی در کاخ سفید
ما با بحرانی جدی و گسترده در کاخ سفید مواجه هستیم که ترامپ مولد آن بوده و فعلا نیز قصد عقب نشینی از آن را ندارد! به عبارت بهتر، استمرار این مسیر یا عقب نشینی از آن، هر دو مصداق شکستی تمام عیار برای جمهوریخواهان ساکن کاخ سفید و شخص رئیس جمهور این کشور محسوب می شود. صورت مسئله گویاست: اصرار ترامپ بر رویکرد حمایت گرایانه اقتصادی و تقابل وی با اصول تجارت آزاد در نظام بین الملل منجر به خشم افکار عمومی آمریکا از وی شده است. حتی کسانی که کلیت حمایت گرایی اقتصادی ترامپ را مورد ستایش قرار می دادند، معتقدند وی پیش فرضها، مقدمات و بایسته های لازم را در ورود به این آوردگاه حساس و سرنوشت ساز در نظر نگرفته و همین مسئله، منجر به تشدید خطر رکود اقتصادی در همه ایالات آمریکا شده است. هشدارهایی که از سوی موسسه جی پی مورگان در خصوص کاهش رشد اقتصادی آمریکا در سال 2025 میلادی مخابره شده، آژیر قرمز را در کاخ سفید به صدا در آورده است.
ترامپ قدرت عقب نشینی ندارد!
برخی تحلیلگران معتقدند رئیس جمهور آمریکا نسبت به مخاطرات ریسک پذیری بی حد و حصر خود در عدم تنظیم نسبت «حمایت گرایی اقتصادی» و«جنگ تعرفه ای» ناآگاه بوده و حداقل، تصور عدم تاب آوری افکار عمومی کشورش در این خصوص را طی ماههای ابتدایی ریاست جمهوری خود نداشته است. شدت و عمق منازعات اقتصادی نوین درحوزه روابط بینالملل، نسبت به دور نخست ریاست جمهوری ترامپ بهمراتب پررنگتر خواهد بود. حضور زوج ترامپ-ماسک در کاخ سفید، مولد نوعی دیالکتیک فکری ـ عملی در مناسبات اقتصادی ایالاتمتحده آمریکا و دیگر بازیگران بینالمللی خواهد بود که نمیتوان فعلا برای آن نقطه پایانی متصور بود. در این میان، ترامپ نیاز مبرمی به حمایت افکار عمومی کشورش دارد اما آنچه در وال استریت و بازارهای سرمایه آمریکا رخ می دهد، جایی برای این خوشبینی باقی نگذاشته است.
منازعه ای بدون اهرم های اطمینان بخش
منازعهای که در نظام بینالملل و داخل امریکا بر سر تعرفههای اقتصادی شکل گرفته، ابعاد گستردهتری نسبت به روزهای نخستین پیدا کرده است. همانگونه که اشاره شده است هدایت منازعه «حمایت گرایی یکجانبه اقتصادی» و «تجارت آزاد» از بیستم ژانویه ۲۰۲۵، با حضور رسمی ترامپ و ماسک در مسند قدرت کلید خورده است. ایلان ماسک معتقد است باید این منازعه را از فضای انتزاعی و تئوریک خارج کرد و جنبهای عملیاتی به آن داد. بدون شک در آیندهای نزدیک، ماسک ورود بیپرواتری به صحنه این منازعه بینالمللی خواهد داشت؛ اما آنچه در این معادله مغفول باقی خواهد ماند، عدم همراهی افکار عمومی آمریکا با این روند است. از ماه ژانویه سال 2025، حتی یک روز وجود نداشته که در آن رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا صراحتا کشورهای دیگر را بابت تشدید جنگ تعرفه ای تهدید نکند. این تهدید در دوران مبارزات انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶ میلادی نیز پررنگ بود و پس از ورود ترامپ به کاخ سفید نیز تشدید شد. اما در دور نخست ریاست جمهور ی ترامپ، دامنه و عمق این جنگ اقتصادی قابل کنترل تر بود. شهروندان آمریکایی به مانند شهروندان دیگر کشورهای جهان به این نتیجه رسیده اند که قدرت کنترل جنگ اقتصادی آغاز شده از سال 2025 میلادی از دست ترامپ و ایلان ماسک خارج شده و همین مسئله مصادیق آسیب پذیری رئیس جمهورآمریکا را افزایش داده است. در این زمینه لازم است میان ماهیت منازعه و تبعات آن تفکیکی هوشمندانه قائل شد. در دوران رقابت های انتخابات ، ترامپ وعده داد به مانور اقتصادی شرکای وارداتی واشنگتن در اقتصاد آمریکا پایان خواهد داد اما اکنون چنین وعده ای بیش از آن که جنبه ای واقع پیدا کند، ماهیتی فانتزی و البته پرهزینه یافته است