▼ حرف روز
تابآوری صنعت نفت ایران در زیر فشار ۴۶۵ تحریم!
اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده است علیرغم تحریمهای بیسابقه علیه صنعت نفت کشور، تولید روزانه نفت ایران در شهریور ۱۴۰۴ با جهشی ۲۵۰ هزار بشکهای، به بالاترین میزان خود از زمان جنگ ۱۲ روزه رسیده است. این رشد چشمگیر، بیشترین افزایش تولید نفت ایران را در بازه زمانی اخیر نشان میدهد.
بر اساس این گزارش، تولید روزانه نفت ایران از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در ماه اوت، به ۳ میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه در ماه سپتامبر افزایش یافته است؛ افزایشی ۲۵۰ هزار بشکهای که پس از جنگ ۱۲ روزه به بالاترین سطح بازگشته است.
این اعتراف در حالی از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا مطرح میشود که طی ماههای گذشته، فشارهای تحریمی دولت ترامپ علیه صنعت نفت ایران به اوج خود رسیده و با ۱۴ بسته تحریمی جدید، بیش از ۴۶۵ اقدام محدودکننده علیه وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.
گفتنی است از شواهد و آمارها چنین برداشت میشد که دولت با هدف مقابله با تحریمها، جلوگیری از انزوای اقتصادی ایران و بازتعریف جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی، تغییرات مهمی را در سطوح مدیریتی و راهبردهای خود در دستور کار قرار داده است؛ تغییراتی که اگرچه در ابتدا گمان میرفت زمینهساز چالشی جدید در حوزه سیاست خارجی نفت باشند، اما نتیجه نهایی آن به پررنگتر شدن حضور ایران در بازارهای جهانی انرژی انجامید.
همزمان با تحریمها و برخی جابجاییهای مدیریتی در سطوح بالای صنعت نفت ایران، اشتباه محاسباتی کارشناسان و اندیشکدههای آمریکایی و تحلیلگران اینگونه رقم خورد که رویای ترامپ برای رساندن صادرات نفت ایران به صفر یا محدوده یکصد هزار بشکه، در حال عملی شدن است. در چنین شرایطی، کمتر کسی گمان میبرد ایران بتواند در شرایط کنونیِ تحریم و فشارهای بینالمللی، صادرات نفت را به وضعیتی قابل دفاع برساند که بانیان تحریمها لب به اعتراف در مورد افزایش تولید و صادرات نفت در این دوره بگشایند.
در این رابطه میتوان به دادههای شرکت تحلیل نفتی Vortexa اشاره کرد؛ مبنی بر اینکه در شرایط بازگشت اسنپبک، شبکه صادرات سایه ایران توانسته صادرات روزانه نفت خام و میعانات را در محدوده ۱.۳ تا ۱.۶ میلیون بشکه در روز حفظ کند. این در حالی است که این رقم در برخی مقاطع بالاتر از ۱.۸ میلیون بشکه در روز نیز ثبت شده است و نشانه خوبی از پایداری صادرات نفت ایران در شرایط تشدید تحریمها به شمار میرود.
در نهایت باید گفت ترکیب مدیریتی جدید در رأس صنعت نفت، بههمراه «دیپلماسی فعال نفتی» و با رویکرد «تنوع بازار» و تمرکز بر توان داخلی، باعث شده ایران در دورهی بازگشت تحریمها نهتنها از بازار حذف نشود، بلکه سهمی پایدارتر از گذشته را حفظ کند.(علی قاسمی)
▼ گزارش روز
فرصتسوزی یا نمایش دیپلماسی اقتدار؟!
دیروز اجلاس بینالمللی صلح برای پایان دادن به جنگ غزه به میزبانی مشترک عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر، و دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در شهر ساحلی شرمالشیخ مصر برگزار شد اما ایران در این اجلاس شرکت نکرد. در روزهای قبل بحث عدم حضور ایران در اجلاس «صلح شرمالشیخ» مصر به یکی از موضوعات رسانهای تبدیل شده بود. این اجلاس که با دعوت رسمی دولت مصر و حمایت ایالات متحده برگزار و با هدف پایان دادن به جنگ در نوار غزه طراحی شده بود؛ اما پس از بحثهای مفصل در جلسه هیئت دولت، تصمیم بر این شد که رئیسجمهور مسعود پزشکیان و وزیر امور خارجه، عباس عراقچی، در این نشست شرکت نکنند. این تصمیم، پاسخ منفی ایران به دعوت مصر بود و واکنشهای متفاوتی را در فضای سیاسی کشور برانگیخت.در یک سو، چهرههای اصلاحطلب این اقدام را نشانهای از ازدستدادن فرصتهای دیپلماتیک خواندند به گونهای که جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران، در این باره اظهار داشت: «عدمپذیرش دعوت آمریکا برای حضور در صلح شرمالشیخ و قرارگرفتن در کنار نمایندگان رسمی کشورهای منطقه بهمنظور پایاندادن به جنگ در نوار غزه را رفتارى دوگانه از سوى جمهورى اسلامى و نوعى فرصتسوزی برای بازگشت به عرصه سیاست جهانی است.» این گروه معتقدند که حضور در چنین نشستهایی میتوانست جایگاه ایران را در معادلات جهانی تقویت کند.
در مقابل، منتقدان این دیدگاه، چنین رویکردی را سادهلوحانه و ناسازگار با اصول سیاست خارجی ایران میدانند. از این رو عبدالله گنجی، تحلیلگر مسائل سیاسی، در یادداشتی نوشت: «اصرار بر حضور پزشکیان در شرمالشیخ، خواسته یا ناخواسته به معنای ارتقای جایگاه ترامپ به عنوان «منجی صلح» است؛ در حالی که او همان کسی است که کشورمان را هدف تحریم و تهدید قرار داده است. این جماعت گویا نمیدانند نتایج میانجیگری آمریکا در کمپدیوید، اسلو و مادرید چه بود؛ تجربهای که فقط به تقویت صهیونیسم انجامید.» این گروه بر این باورند که حضور در اجلاسهایی تحت نظارت قدرتهای غربی، میتواند به زیان منافع ملی ایران تمام شود.
با این حال، موضع رسمی دولت و وزارت امور خارجه، با تأکید بر اصول ثابت سیاست خارجی ایران اعلام شد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در توضیح این تصمیم گفت: «نمیتوانیم با کسانی وارد تعامل شویم که به مردم ایران حمله کردهاند و همچنان ما را تهدید و تحریم میکنند.» وی افزود: «ایران از هر ابتکاری که به پایان نسلکشی رژیم صهیونیستی در غزه و اخراج نیروهای اشغالگر منجر شود، استقبال میکند؛ اما این مسیر باید از طریق همکاری واقعی کشورهای منطقه، نه تحت نظارت قدرتهای متجاوز، دنبال شود.» این اظهارات نشاندهنده پایبندی ایران به سیاست اصولی خود در برابر قدرتهای غربی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تأکید کرد که قدرت دیپلماتیک ایران به حضور در یک نشست خاص محدود نمیشود. به گفته وی، ایران توانایی پیشبرد اهداف خود را از طریق کانالهای مختلف دیپلماتیک دارد و عدم حضور در شرمالشیخ، به معنای عقبنشینی از صحنه بینالمللی نیست. این تصمیم، بهزعم برخی تحلیلگران، نه تنها نشانهای از انفعال نیست، بلکه نمایانگر دیپلماسی مبتنی بر استقلال و عزت است که از ساختارهای تحمیلی واشنگتن فاصله میگیرد و بر حمایت از ملتهای مظلوم منطقه تمرکز دارد.(حسن نوروزی)
▼ خبر ویژه
آمریکا در مسیر روم باستان؛ سقوط اجتنابناپذیر!
یوهان نوربرگ، پژوهشگر ارشد مؤسسه «کاتو» در واشنگتن، در مقالهای در واشنگتنپست هشدار داد که تهدید اصلی آمریکا خارجی نیست، بلکه از درون نشأت میگیرد. او نوشت: «خطرناکترین تهدید، کاهش اعتماد، تفرقه شدید و از دست دادن روح آتنی است که عصرهای طلایی را میسازد.» نوربرگ با مقایسه وضعیت فعلی آمریکا با سقوط تمدنهایی چون آتن و روم افزود: «حتی قدرتمندترین جوامع نیز میتوانند سقوط کنند.»او با اشاره به رشد جناحهای افراطی گفت: «ظهور راست افراطی و چپ غیر لیبرال، نشاندهنده تمایل مشترک به سرکوب نظرات مخالف و تحمیل تجانس ایدئولوژیک است.» به باور نوربرگ، تمدنها در اثر فرسایش داخلی، نه جنگ و بیماری، از بین میروند. او تأکید کرد: « با ادامه این وضعیت، انحطاط سرنوشت محتوم ما است» و یادآور شد: «اگر نابودی ما سرنوشت ما باشد، به دست خودمان خواهد بود.»
▼ اخبار
فرماندهی امام خامنهای، مسیر جنگ تحمیلی ۱۲ روزه را تغییر داد
حجت الاسلام والمسلمین احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی، با اشاره به نقش حیاتی نیروهای مسلح در تأمین امنیت کشور، گفت: «در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، فرماندهی حکیمانه رهبر معظم انقلاب و واکنش سریع نیروهای نظامی، روند جنگ را تغییر داد و مانع از گسترش خسارات شد.» وی تأکید کرد که عملیات دقیق و بهموقع موشکی جمهوری اسلامی، در همان ساعات اولیه، پیام اقتدار ایران را به دشمنان رساند.تولیت آستان قدس رضوی افزود: «اقتدار نظامی، ثبات اجتماعی و آرامش عمومی را تضمین میکند و مردم ایران، سزاوار امنیت و احتراماند.» وی با اشاره به شکست اهداف رژیم صهیونی در تجاوز اخیر، گفت: «با وجود حمایتهای گسترده غرب، اسرائیل حتی یک گروگان را آزاد نکرد و در تحقق اهدافش ناکام ماند.»او همچنین یادآور شد: «ایران با تکیه بر قدرت موشکی خود، الگویی برای ملتهای منطقه شده و نشان داد که میتوان در برابر رژیم صهیونیستی ایستاد و پاسخ قاطع داد.»
سکوی ملی هوش مصنوعی؛ در آستانه رونمایی
محمدامین آقامیری، دبیر شورای عالی فضای مجازی، از آماده شدن زیرساختهای سکوی ملی هوش مصنوعی خبر داد و گفت این پلتفرم بهزودی در اختیار همه مردم قرار میگیرد. آقامیری با تأکید بر نقش فضای مجازی در گسترش عدالت اجتماعی اظهار داشت: «مهمترین بستر برای برقراری عدالت در دورترین شهرستانهای کشور، فضای مجازی است». او به استفاده گسترده مردم از تلفن همراه اشاره کرد و گفت: «متوسط زمانی که هر فرد در طول روز به تلفن همراه خود نگاه میکند ۶ ساعت و ۴۰ دقیقه است که نشان میدهد بسیاری از فعالیتهای فضای فیزیکی اکنون در فضای مجازی بازتاب یافته است». آقامیری همچنین بر اهمیت فناوریهای نوین برای تسهیل دسترسی به خدمات مختلف تأکید کرد و افزود: «هوش مصنوعیهای مطرح دنیا فیلتر نیستند و وزارت ارتباطات توانست ChatGPT را به صورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار دهد». وی خواستار ابلاغ سریعتر استانداردهای پرتالهای دولتی در کمیسیون عالی تنظیم مقررات شد تا عدالت دیجیتال فراهم گردد.
موشکهای دقیق، امنیت ایران را تثبیت کرد
سردار محمد کرمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه، با اشاره به شلیک موشکهای دقیق به سرزمینهای اشغالی، این اقدام را نمادی از اقتدار دفاعی جمهوری اسلامی دانست که موجب تثبیت امنیت ملی و تقویت بازدارندگی منطقهای شده است. وی در یادواره سرداران و ۷۷۵ شهید شهرستان مهاباد گفت: «واکنش شجاعانه نیروهای مسلح با هدایتهای رهبر انقلاب، دشمن را به آتشبس واداشت». سردار کرمی تأکید کرد:« حمایت برخی قدرتهای غربی و شرقی از رژیم صهیونیستی در تضعیف امنیت ایران ناکام مانده و صدای آزادیخواهان جهان در مقابله با جنایات این رژیم بلندتر از همیشه شده است.» وی افزود: «این بیداری جهانی حاصل سالها ایثار، شهادت و فداکاری مردم و فرماندهان محور مقاومت است». فرمانده نیروی زمینی سپاه با ادای احترام به مقام شهدا گفت: «شهدا با پروردگار معامله کردند و راه آنها الهامبخش ملتهاست».
بازپس گیری پایگاه «بگرام» منتفی است؛ حتی یک آمریکایی زنده برنخواهد گشت
سید عیسی حسینی مزاری، رئیس خبرگزاری «صدای افغان»، بازپسگیری پایگاه هوایی بگرام توسط آمریکا را کاملاً منتفی دانست و تأکید کرد: «حتی یک آمریکایی زنده برنخواهد گشت». او با انتقاد شدید از اظهارات دونالد ترامپ درباره بگرام گفت که این اظهارات صرفاً «تبلیغات و فرافکنی علیه افغانستان» است و افزود: «مردم افغانستان ۲۰ سال در برابر آمریکا جنگیدهاند و هیچگاه اجازه بازگشت نیروهای آمریکایی را نخواهند داد». حسینی مزاری همچنین به نقش افغانستان در محور مقاومت اشاره کرد و گفت:« افغانستان از نخستین حامیان جمهوری اسلامی ایران و مقاومت در برابر آمریکا بوده است.» درباره روابط روسیه، ایران و هند با افغانستان ، وی گفت:« این کشورها برای امنیت و آرامش افغانستان تلاش میکنند.». او در پایان اظهار داشت:« روابط ایران و افغانستان خوب است ولی کافی نیست و ایران میتواند در بازسازی افغانستان نقش مهمی ایفا کند.»
▼ اخبار کوتاه
◄ علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در واکنش به آزادی اسرای فلسطینی نوشت: «استقبال پرشور و با عظمت مردم شجاع و مظلوم فلسطین از زندانیان آزاد شده، نشان داد کدام طرف پیروز است!» وی با اشاره به تداوم محبوبیت حماس افزود: «رژیم صهیونیستی اکنون میبیند که مقاومت در دل مردم جایگاهی بالاتر یافته است. مقاومت همواره پایدار است و پیروز.»
◄ ایتمار لوین، تحلیلگر صهیونیست در پایگاه «نیوز وان» نوشت: «با توجه به اهداف سهگانه حماس در 7 اکتبر 2023، این گروه تاکنون پیروز جنگ محسوب میشود.» وی افزود: «حماس توانست اسرای اسرائیلی را آزاد کند، روند سازش با کشورهای عربی را متوقف سازد و بقای اسرائیل را به خطر بیندازد.» لوین تأکید کرد:« سیاستهای دولت نتانیاهو باعث تضعیف موقعیت اسرائیل شده است.»
◄ مرکز «توانمندسازی تشکلهای دانشجویی» با حضور نمایندگان تشکلها و مسئولان نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاهها آغاز به کار کرد. مهدی عباسی مهر، مدیرکل تشکلهای دانشجویی نهاد مقام معظم رهبری رهبری، گفت: «هدف ما ایجاد فضایی برای فعالیتهای فکری و پاسخگویی به شبهات دانشجویان است.» وی افزود: «این مرکز باید به گعدهای ثابت برای گفتوگوهای عمیق فکری و تربیت نیروی تشکیلاتی تبدیل شود.»
◄ مراسم رونمایی از کتاب «ایرانی بودن افتخار دارد» با حضور مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران، محمدحسین رجبیدوانی پژوهشگر تاریخ اسلام و حجتالاسلام علی ذوعلم،رئیس دبیرخانه بیانیه گام دوم انقلاب، برگزار شد. محمدامین توکلیزاده، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، گفت: «ایرانِ پس از جنگ باید ایرانِ دیگری باشد که در برابر استعمار ایستاده است.» ذوعلم نیز تأکید کرد: «افتخار به ایرانی بودن، راهی برای نجات بشر از سرسپردگی است.»
◄ عبدالله فرحان، اسیر فلسطینی آزاد شده، از شکنجههای شدید در زندانهای رژیم صهیونی پرده برداشت. وی گفت: «ما در زندانهای اسرائیل مورد ضرب و شتم قرار گرفتیم» و افزود که زندانبانان «گلولههای پلاستیکی و بمبهای صوتی» به سوی اسرا شلیک میکردند.فرحان همچنین گفت:« تنها غذای روزانه اسرا یک قاشق برنج و یک تخم مرغ برای هر چهار نفر بود.»
◄ فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، از ترسیم نقشه راه دستیابی به ترانزیت ۱۵ میلیون تن کالا در نشست سهجانبه ایران، آذربایجان و روسیه خبر داد. وی گفت: «این چشمانداز دستیافتنی است و با اجرای نقشه راه، موانع حل خواهد شد.» صادق همچنین اتصال ریلی رشت-آستارا را حلقه نهایی کریدور شمال–جنوب دانست و بر تسهیل فرآیندهای گمرکی و افزایش تردد کامیونها تأکید کرد.