وقتی که چند هفته قبل در جلسهای با حضور معاون عملیات نیروی زمینی سپاه در جریان جزئیات رزمایش مشترک ضد تروریستی سهند ۲۰۲۵ قرار گرفتیم و سردار معدنی گفت: این رزمایش با حضور ۱۰ کشور عضو شانگهای و تعداد دیگری از کشورهای منطقه به عنوان مهمان برگزار میشود، اولین چیزی که ذهنم را مشغول کرد بازنمایی رسانهای و نحوه روایت این رزمایش در رسانهها و افکار عمومی بعنوان یک فرصت راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران بود. رزمایشی که به لحاظ کمی و کیفی دارای اهمیت ویژه برای جمهوری اسلامی بود. از موضوعش در حوزه مقابله با تروریسم، مقطع زمانیاش تنها چند ماه پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه آمریکا و رژیم صهیونی علیه ایران، شرکتکنندگانش که ۱۳ کشور عضو و غیر عضو پیمان شانگهای بودند، موقعیت جغرافیاییاش در استان آذربایجان شرقی و منطقه شمالغرب و میزبانش که نیروی زمینی سپاه بود، هر کدام کارویژههای خاصی داشت که آن را از رزمایشهای دیگر متمایز میکرد.
موعد برگزاری رزمایش فرا رسید و توفیق رفیق راه شد تا در روزهای پایانی رزمایش به همراه معاون روابط عمومی و سخنگوی رزمایش و در کنار تیمهای رسانهای که برای پوشش خبری و رسانهای این رویداد کم نظیر عازم منطقه بودند، حضور داشته باشم. اگرچه از ماهها قبل این میزبانی به جمهوری اسلامی ایران و سپاه قدرتمند رسیده بود، اما بیشتر اقدامات اجرایی در یکی دو ماه گذشته برای برگزاری این رویداد فراهم آمده بود که نشان از درایت و مدیریت دستاندرکاران رزمایش داشت. همه چیز سر جای خودش بود. بالطبع مأموریت رسانهای هم به دلایل و ملاحظات مختلف در روزهای منتهی به رزمایش شروع شده بود و عملا فرصت برای بازنمایی این رویداد بسیار کوتاه و در حد روزهای رزمایش بود.
در شرایطی که منطقه با تهدیدهای تروریستی و ناامنیهای پیچیده روبهروست، برگزاری چنین رزمایشی معنایی فراتر از تمرین نظامی دارد. واقعیت این است که سهند ۲۰۲۵ نشان دهنده آمادگی جدی و تمرین شده برای مقابله تحرکات تروریستی بود و این را میشد در صحنه رزمایش و حتی مقایسه آن با رزمایشهای مشابه در کشورهای دیگر به وضوح مشاهده کرد.
فراتر از تحلیلیهای عملیاتی و سیاسی آنچه در عرصه میدان مشاهده شد و رسانهها هم در حد وسع خود به انتشار آن پرداختند، حاوی شاخصهها و ویژگیها از جمله اینکه، این رزمایش به عبارتی چندملیتی بود، حضور نیروهای کشورهای مختلف، فضای رزمایش را به صحنهای از همکاری واقعی تبدیل کرده بود. نکته دیگر انجام و اجرای عملیات ترکیبی بود، که تمرینهای زمینی، هوایی و حتی سایبری در یک هماهنگی دقیق اجرا شدند. بهرهگیری از فناوریهای نوین دیگر ویژگی این رزمایش بود. شاخصه دیگر، پهپادها و سامانههای رصد الکترونیکی بهطور عملیاتی دراین رزمایش به کار گرفته شدند و خبرنگاران حاضر، میتوانستند این پیشرفتها را بهطور زنده گزارش کنند. نکته مهم دیگر استفاده از سناریوهای واقعی بود. تمرینها بر اساس تهدیدهای ملموس طراحی شده بودند؛ از مقابله با حملات گروهکهای تروریستی تا حمله به مواضع آنها در خاک کشور همسایه و پاکسازی مناطق اشغالی، آزادی گروگانها و....
در ابتدا اشاره کردم که سردار معدنی در آن جلسه از حضور ۱۳ کشور سخن گفت، اما اینجا و در منطقه رزمایش در شبستر استان آذربایجان شرقی هیتهای این ۱۳ کشور را از نزدیک میدیدیم و ۱۲۰ نظامی کارکشته که از این کشورها برای شرکت و انجام عملیات به ایران آمده بودند. خبرنگاران رسانهها در منطقه رزمایش تلاش میکردند تا این همکاری چندجانبه به عنوان یک پیام روشن علیه تروریسم بازتاب پیدا کند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این رزمایش نقشی محوری داشت. تجربههای عملیاتی سپاه در سالهای گذشته، حالا در سهند ۲۰۲۵ به نمایش گذاشته شده بود و از نزدیک میشد دید که چگونه فرماندهان و پاسداران با اعتمادبهنفس و تسلط، عملیات را هدایت میکردند. این حضور نه تنها نماد اقتدار نظامی، بلکه نشاندهنده مشروعیت ایران در مبارزه با تروریسم بود.
از منظر رسانهای باید بگویم؛ سهند ۲۰۲۵ بیش از یک رزمایش نظامی و امنیتی بلکه سندی زنده بر اقتدار ایران و مشروعیت نقشآفرینیاش در منطقه و جهان بود. حضور فعال ایران، همکاری متحدان و نقشآفرینی سپاه، همه نشان دادند که ایران میتواند با کمک کشورهای هم پیمان، همزمان امنیت داخلی و ثبات منطقهای را تضمین کند.
برای بازنمایی رسانهای این رزمایش، دست اندرکاران برگزاری این رویداد دفاعی امنیتی، اهالی رسانه از رسانه ملی تا خبرگزاریها و روزنامهها و... زحمات زیادی را متحمل شدند و بازتابهای وسیعی هم پیدا کرد، اماجریان سازی رسانهای برای چنین اتفاق بزرگی میتوانست خیلی بیشتر از اینها باشد.
با همه اینها به عنوان سخن پایانی باید بگویم که پیام سهند ۲۰۲۵ روشن بود: ایران قدرتی مشروع، مقتدر و مسئولیتپذیر است و همه کشورهای منطقه بویژه در شرق به این مهم اذعان دارند و معترفند و همین ترکیب اقتدار، مشروعیت و موقعیت منطقهای است که جایگاه ایران را در معادلات جهانی تثبیت میکند.