رزمایش سهند چگونه روایت انزوای ایران را برهم زد؟

رزمایش «سهند ۲۰۲۵» در شمال‌غرب کشور به پایان رسید؛ رزمایشی که طی آن ایران بار دیگر توانست مجموعه‌ای از قدرت‌های نظامی عضو سازمان همکاری شانگهای و چند کشور میهمان را در قالب یک تمرین مشترک کنار هم قرار دهد. این رزمایش در منطقه عمومی شبستر برگزار شد و در طول چند روز، یگان‌های شرکت‌کننده از پاکستان، چین، روسیه و هند حضور فعال داشتند و توانمندی‌های خود را در عرصه‌های گوناگون به نمایش گذاشتند. صحنه‌هایی که در این منطقه رقم خورد، نشان می‌داد ایران در برگزاری رزمایش‌های چندملیتی تجربه کافی اندوخته و قادر است هماهنگی میان نیرو‌های گوناگون با دکترین‌های متفاوت را مدیریت کند. 

این رویداد در حالی برگزار شد که در ماه‌های گذشته برخی رسانه‌های معاند با تمرکز بر تحولات پس از جنگ ۱۲ روزه، تصویری از انزوای ایران ارائه می‌کردند. با این حال، حضور نمایندگان چند قدرت نظامی بزرگ در این رزمایش، برخلاف این روایت عمل کرد و نشان داد دیپلماسی دفاعی ایران همچنان در مسیر تعاملات رو به جلو حرکت می‌کند. مقام‌های نظامی حاضر از کشور‌های گوناگون نیز در گفت‌و‌گو‌های حاشیه‌ای رزمایش، از استمرار همکاری‌های نظامی و تمرینی با ایران سخن گفته بودند؛ مسائلی که در طرح اولیه این رزمایش نقش مؤثری داشت. یکی از محور‌های پررنگ رزمایش سهند ۲۰۲۵، پیام بازدارندگی آن برای دولت‌هایی بود که در ماه‌های اخیر لحن تهدیدآمیز خود را تشدید کرده بودند. تهدید‌های مکرر رژیم صهیونیستی و اظهارنظر‌های تند مقامات آمریکایی از جمله موضوعاتی بود که به گفته برخی فرماندهان ایرانی، در طراحی صحنه‌های عملیاتی رزمایش مدنظر قرار گرفته بود. آنچه در میدان شبستر به نمایش درآمد، الگویی از واکنش‌های احتمالی ایران در برابر سناریو‌های تجاوز نظامی بود؛ الگویی که بر اساس تجربه‌های اخیر، به‌ویژه حوادث جنگ ۱۲ روزه شکل گرفته بود. در این رزمایش، نیرو‌های زمینی سپاه نقش محوری داشتند و بخش بزرگی از هماهنگی‌های عملیاتی به دست آنان انجام شد. سپاه با تکیه بر تجربه‌های چند دهه اخیر در نبرد با گروه‌های مسلح معارض در غرب، شمال‌غرب و جنوب‌شرق کشور، سناریو‌های ترکیبی مقابله با تهدید‌های تروریستی را نیز در رزمایش گنجانده بود. در همین باره، سردار «ولی معدنی» فرمانده رزمایش و معاون عملیات نیروی زمینی سپاه در سخنانی که پس از پایان رزمایش مطرح شد، ایران را یکی از کشور‌های صاحب‌تجربه در مواجهه با تهدید‌های تروریستی توصیف کرده بود. او با اشاره به سابقه فعالیت قرارگاه‌های حمزه سیدالشهداء (ع)، نجف اشرف و قدس، تأکید داشت که الگو‌های عملیاتی این یگان‌ها در رزمایش سهند نیز بازطراحی و اجرا شده است. در بخشی از رزمایش، نیرو‌های ویژه از جمله تیپ صابرین و تیپ میرزا کوچک‌خان عملیات‌هایی مبتنی‌بر پاکسازی و درگیری با واحد‌های شبه‌متخاصم را اجرا کردند؛ عملیاتی که یادآور تجربه‌های آنان در مناطق اشنویه، جاسوسان، قندیل، ایرانشهر، زاهدان و دیگر نقاطی بود که طی سال‌های گذشته کانون درگیری با گروه‌های تروریستی بوده است. این بخش از رزمایش توجه ناظران خارجی را نیز جلب کرد، زیرا ساختار تاکتیکی و سرعت عمل نیرو‌های شرکت‌کننده، نمونه‌ای از به‌روزرسانی توان عملیاتی یگان‌های زمینی ایران را نشان می‌داد.

رزمایش سهند ۲۰۲۵ با محوریت ارتقای هماهنگی‌های بین‌المللی و آزمون ظرفیت‌های رزمی، به سپاه این امکان را داد که عملکرد خود را در شرایط واقعی‌تر ارزیابی کند. با پایان این رزمایش، فرماندهان ایرانی اعلام کردند که نتایج آن در برنامه‌های آینده دفاعی و تمرینی کشور لحاظ خواهد شد.