دغدغه شماره یک

دکتر پزشکیان سال گذشته در گفت‌و‌گو با رسانه KHAMENEI.IR اشاره کرده بود یکی از بیشترین دغدغه‌ها و مشکلات در جلسات مشترک با رهبر انقلاب، تورم و روند صعودی قیمت‌ها و مشکلات معیشتی مردم است. در دو دهه‌ی اخیر، ۱۷ بار نام سال‌ها اقتصادی تعیین شده است که نشان‌دهنده‌ی اهمیت مسأله‌ی اقتصاد از منظر آیت‌الله خامنه‌ای است. ایشان بار‌ها و به بهانه‌های مختلف به مسئولان نظام یادآور شده‌اند که اقتصاد اولویت اول کشور است. برای مثال در دیدار مسئولان نظام در اسفندماه سال گذشته فرمودند: «راجع به مسائل کشور، آنچه در درجه‌ی اوّل مهم است، مسئله‌ی اقتصاد است.» پس از آن نیز بار‌ها به مناسبت‌های مختلف موضوعات کلیدی اقتصادی را از مسئولان مطالبه کردند.

پس از جنگ تحمیلی اخیر نیز -به‌رغم اینکه به‌نظر می‌رسد طبیعی است مسائل دفاعی و سیاست خارجی پررنگ‌تر شوند- رهبر انقلاب به‌کرات در مورد سیاست‌های اقتصادی مشخص صحبت کرده و پیگیر اجرای آنها شدند. ایشان در دیدار با رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت در شهریور سال جاری بر اهمیت پیگیری همکاری‌ها با چین تأکید کردند، در مورد پرهیز از موازی‌کاری، بیکاری و کم‌کاری تذکر دادند و ملاک اولویت کار‌ها (فوریت و زیرساختی بودن) را تعیین کردند. تأکید بر تقویت پیگیری‌ها در بدنه‌ی دولت، سبک کردن بدنه‌ی دولت، احیای واحد‌های تولیدی، تأمین به‌موقع کالا‌های اساسی، رفع انحصار از واردات کالا‌های اساسی، توزیع کالابرگ با قیمت ثابت و انضباط بازار نیز از دیگر مطالبات اقتصادی رهبر انقلاب از دولت بود.

در همین دیدار کلیدی، رهبر انقلاب پیگیر موضوعاتی همچون ذخیره‌ی گاز برای زمستان، حلّ نسبی مشکل مسکن، افزایش تولید و صادرات نفت و پرهیز از اسراف در دولت نیز شدند. حتی تأکید ایشان بر عبور از وضعیت «نه جنگ و نه صلح» را نیز باید در چارچوب دغدغه‌های اقتصادی ایشان دید. روشن است که حالت «نه جنگ و نه صلح» بیشترین آسیب را به رشد سرمایه‌گذاری، اشتغال و در نهایت رشد اقتصادی وارد می‌کند؛ بنابراین عبور از این وضعیت، بیشترین آورده را برای اقتصاد و معیشت به‌همراه دارد.

سخنرانی تلویزیونی رهبر انقلاب خطاب به ملت ایران در آذرماه سال جاری نیز رنگ‌وبوی اقتصادی داشت. ایشان ضمن توصیه به حمایت از رئیس‌جمهور محترم و دولت خدمتگزار، ادامه دادن بعضی از کار‌هایی را که شهید رئیسی شروع کرده بود و نیمه‌کاره مانده بود، را تأیید کردند. همچنین در دیدار اخیر بانوان، مسئله‌ی برابری دستمزد زنان و مردان، برابری امتیازات حکومتی با مردان، مثل حقّ بیمه برای زنان شاغل، بیمه‌ی زنان سرپرست خانواده، مرخصی‌های ویژه‌ی زنان را مطرح کرده و مراعات این سیاست‌ها را مطالبه کردند.

پروژه‌های کلیدی و مهم معمولاً با تأکید رهبر معظم انقلاب در دستور کار جدی رؤسای جمهور قرار می‌گیرند؛ به‌طور مثال ایشان در دیدار مسئولان نظام که در شهریور سال گذشته برگزار شد در مورد تکمیل کریدور شمال-جنوب فرمودند: «یک نکته‌ی مهمّ دیگری که در کار‌های ما، از جمله در مسئله‌ی اقتصاد تأثیر اساسی دارد، سرعت عمل است. ما بطیء حرکت میکنیم، کُند کار میکنیم. یک فکر سازنده‌ای به ذهنمان میرسد که باید عمل بشود، فرض کنید از باب مثال مثلاً مسیر شمال ـ جنوب؛ از وقتی که این فکر به ذهن ما میرسد، تا وقتی که تصمیم میگیریم این کار را انجام بدهیم، فاصله‌ی زیادی به وجود می‌آید؛ در حالی که گاهی اوقات این فاصله میتواند به یک‌دهم تقلیل پیدا کند.» پس از این توصیه، تکمیل راه‌آهن رشت-آستارا که حلقه‌ی مفقوده و بخش حیاتی کریدور شمال–جنوب است به‌طور ویژه در دستور کار رئیس‌جمهور قرار گرفت و در سال جاری پیشرفت قابل توجهی نیز داشته است.

از دیگر پروژه‌های کلیدی کشور، توسعه‌ی برق خورشیدی برای حل مسئله‌ی ناترازی برق است. رهبر انقلاب در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ در این خصوص فرمودند: «اینکه یک بخش خصوصی می‌آید خودش سرمایه‌گذاری میکند، ۱۸۰۰ مگاوات برق تولید میکند؛ این برای کشور خیلی باارزش است. اگر ما اینها را تشویق کنیم، اگر ما به اینها کمک کنیم، اگر برنامه‌ریزیِ درست انجام بگیرد، مطمئنّاً بخش خصوصی میتواند در این برنامه‌های کلان، هم فکر ارائه بدهد، هم عمل ارائه بدهد.» این توصیه نیز به‌طور جدی روی میز سیاستگذار قرار گرفت و در سال جاری احداث نیروگاه‌های خورشیدی رکورد بی‌سابقه‌ای را ثبت کرد.

اگرچه آیت‌الله خامنه‌ای تعمد دارند در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی -که جزو وظایف دولت است- مداخله نکنند، اما بر اساس قانون اساسی، سیاست‌های کلی اقتصادی را تعیین می‌کنند، بر حسن اجرای این سیاست‌ها نظارت می‌کنند، همواره اهمیت و اولویت حل مسائل اقتصادی را به مسئولان یادآور می‌شوند و پیگیری و اجرای پروژه‌های کلان و کلیدی را از آنها مطالبه می‌کنند. همچنین پیگیری‌های اقتصادی رهبر انقلاب از دولت‌ها معمولاً دو سطح دارد: تأکید بر اقدامات زیرساختی و فراموش نکردن اقدامات فوری. ایشان اگرچه بر پروژه‌های زیرساختی مرتبط با پیشرفت کشور تأکید دارند، اما همواره دغدغه‌ی آن را دارند که تا به نتیجه رسیدن اقدامات زیرساختی، مسائل فوری مرتبط با معیشت مردم -نظیر گرانی، تورّم و امثال اینها- مغفول واقع نشوند.