کرامت انسان در حکومت امام خمینی (بخش آخر)

هیثم شیرکش
لایحه کاپیتولاسیون
در مهر ماه سال 1343، قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که براساس آن به نظامیان آمریکایی مامور در ایران و وابستگان آنان، مصونیت قضایی اعطاء می‌شد و کلیه مستشاران آمریکایی در ارتش، از حیطه قانون ایران خارج می‌گردیدند، به طوری که اگر مرتکب جرم و جنایتی در ایران می‌شدند، در دادگاههای ایران جوابگو نبودند (اهانتی بالاتر از این در حق کرامت مسلمان ایرانی متصور است؟!) امام خمینی(ره) که از حضور مستشاران آمریکایی در ایران و از تصویب کاپیتولاسیون خبر داشتند، تصمیم گرفتند تا این توطئه بزرگ را افشا کنند، ‌از این رو درحالی که رژیم مشغول برگزاری جشن چهارم آبان سال 1343 که مصادف با چهل و پنجمین سالروز تولد شاه بود، ‌امام (ره) در جمع هزاران نفر از مردم با گفتن انالله و انا الیه راجعون، شروع به سخنرانی کردند و فرمودند: رژیم ایران استقلال کشور را فروخت و در عمل دست نشاندگی خود را به آمریکا اعلام داشت، چنین روزی عزای ملت است و جا دارد مردم بر سر در منزل و مغازه‌های خود، پرچم سیاه بیاویزند.
امام (ره) دولت و مجلسیان را نوکران آمریکا نامیدند و قدرتهای شرق و غرب را به شدت محکوم کردند و فرمودند: اگر کسی سگ آمریکایی را با اتومبیل زیر بگیرد باز خواستش می‌کنند، حتی اگر شاه ایران باشد! اما چنانچه یک آشپز آمریکایی شاه ایران را زیر بگیرد، بزرگترین مقام را زیر بگیرد کسی حق اعتراض ندارد!
پس از این سخنرانی امام (ره) اعلامیه‌ای نیز منتشر کردند. این اعلامیه در شب پنجم آبان سال 1342 در تهران و اکثر شهرستانها پخش گردید و تعداد زیادی از آن در خانه‌های آمریکاییان ساکن ایران انداخته شد.
نه روز پس از این سخنرانی، در نیمه شب 13 آبان، صدها کماندو، منزل امام (ره) را در قم محاصره کردند و ایشان را شبانه به تهران آوردند و با یک هواپیمای باری به ترکیه تبعید نمودند و پس از مدتی،‌ شهید حاج آقا مصطفی فرزند امام (ره) را نیز به همان مکان تبعید کردند.
امام (ره) و فرزندشان پس از یازده ماه تبعید در ترکیه، به دلیل اعتراض مجامع روحانی و مردم ایران به عراق تبعید شدند و به مدت 13 سال نیز در آن کشور به سر بردند و در اثر فشار دولت رژیم پهلوی به عراق پنج ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ‌امام (ره) عراق را ترک کردند. (22)
دولت کریمه امام(ره) و کرامت انسانی
کرامت، همانطور که وصف ممتاز شخص حقیقی است، می‌تواند صفت برجسته شخصیت حقوقی نیز قرار بگیرد که معرف سیره علمی و عملی آن باشد مثلا وصف حکومت قرار گیرد که نظام خاص آن را تبیین نماید. یعنی اگر نظام یک حکومت برمبنای اسلام تحکیم شود و حامی نشر معارف آن و ضامن اجرای حدودش باشد، آن حکومت دارای وصف کرامت است، اگر تار و پود حکومت، همانا معرفت صحیح و عمل صالح باشد، توان آن را دارد که مکتب الهی را گرامی بدارد و اهل آن مکتب را عزیز و گرامی داشته و کرامت انسانی آنها را محقق سازد.
نهضت مردمی حضرت امام (ره) که منتج به تحقق پیروزی انقلاب اسلامی ایران گردید اوج تحقق کرامت انسانی در جامعه مسلمان ایرانی بود.
امام (ره)، پس از پیروزی انقلاب با صدور فرمانهای متعدد و تأسیس نهادها و بنیادهای مدنی زمینه تحقق بسیاری از کرامتهای انسانی را در جامعه فراهم ساختند که از جمله می‌توان از صدور فرمان تأسیس شوراهای اسلامی شهر و روستا نام برد.
شورا یکی از اصول و مبانی حکومت اسلامی است، زیرا بدون تحقق این امر و مشارکت و حضور مردم و منتخبان آنان در تصمیمات، تصمیم‌گیریها فاقد ضمانت اجرا و همه جانبه‌نگری می‌باشد. انقلاب اسلامی ایران، تحقق خویش را برپایه مشارکت مردم و اراده آنان بنا نهاد و برهمین اساس حضرت امام (ره) در نهم اردیبهشت ماه 1358 طی فرمانی به شورای انقلاب اسلامی تداوم این مشارکت را در سایه تشکیل شوراهای شهر و روستا خواستار گردیدند.
تاسیس سازمان تبلیغات اسلامی
انقلاب اسلامی که با تبلیغات روشنی بخش حضرت امام (ره) به سوی اسلام و ارزشهای الهی شکل گرفت، به پشتوانه امر مقدس تبلیغ اوج گرفت و به ثمر رسید. انقلاب اسلامی نه فقط آغاز و استمرار و پیروزی‌اش را مرهون تبلیغات بوده، بلکه تداوم حیات و ماندگاری‌اش نیز در گرو تبلیغات صحیح و اصولی از آن خواهد بود.
تشکیل سازمان تبلیغات اسلامی، براساس این ضرورتها، از سوی حضرت امام (ره) پاسخی به توجه به این امر حیاتی بود. حضرت امام (ره) در سال 68 طی حکمی به آیت الله جنتی، ‌ایشان را به ریاست این سازمان منصوب و به موجب این حکم می‌فرماید: امیدوارم با تلاش پیگیر و با استفاده از همه نیروهای مومن به انقلاب و اسلام، از عهده این مهم برآیید. تبلیغات که همان شناساندن خوبیها، تشویق به انجام آن، ترسیم بدیها و نشان دادن راه گریز و منع از آن است از اصول بسیار مهم اسلام عزیز است.... این مساله که نظام در اهداف خود جدی است و با هیچ کس شوخی ندارد و در صورت به خطر افتادن ارزشهای اسلامی، در هر موقعیت قاطعانه برخورد می‌نماید، باید به عنوان یک اصل خدشه‌ناپذیر برای تمامی دست اندرکاران و مردم تبلیغ گردد....(23) (تبلیغ کرامت انقلابی).
تاسیس بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی
بنیاد مستضعفان و جانبازان، یک مجموعه اقتصادی،‌ اجتماعی و فرهنگی است که در اسفند ماه سال 57، با فرمان امام (ره) تاسیس گردید. هدف از تاسیس بنیاد رسیدگی به اقشار مستضعف جامعه و نیز جانبازان عزیز که شهدای زنده لقب گرفته‌اند بوده که در طول مدت تاسیس و فعالیت گامهای بلندی را در راه اعتلای کرامت مستضعفان و جانبازان برداشته است.
تاسیس کمیته امداد امام خمینی
سابقه کمیته امداد به سالهای قبل از پیروزی انقلاب باز می گردد که تعدادی از انقلابیون از طرف امام (ره) ماموریت پیدا کردند که به خانواده‌های زندانیان نیازمندان و مبارزین رسیدگی کنند. با پیروزی انقلاب،‌ حمایت از نیازمندان در صدر برنامه‌ها قرار گرفت و کمیته امداد با صدور فرمان امام در اسفند ماه 1357 تشکیل گردید که هر سال جهت جذب هر چه بیشتر کمکهای مردمی هفته احسان و نیکوکاری را از 14 تا 21 اسفند ماه برگزار می‌کند.
تاسیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی
فرمان مدبرانه امام (ره) و دوراندیشی والای ایشان مبنی بر تاسیس بنیاد شهید در سال 1358 که از جهان بینی اسلام ناب محمدی (ص) نشأت گرفته ابتکاری بود که برای اولین بار در جهان محقق گردید و اهداف مقدسی چون زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهدا، حفظ حرمت و کرامت خانواده‌های معظم شهیدان بعنوان چشم و چراغ ملت ایران را به دنبال داشت.
مراتب فوق، بخشی کوچک از تدابیر و فرمانهای هوشمندانه امام خمینی (ره) در راستای تحقق کرامت انسانی در جامعه اسلامی است.
امام خمینی و نحوه قضا و اجرای حدود
امام (ره) پیرامون نحوه قضاوت و نیز اجرای حدود، مطالبی دارند که ذکر آنها بدون هیچگونه تفسیری، نشانگر رعایت کرامت انسانی در نظام مقدس جمهوری اسلامی است. ایشان می‌فرمایند:
میزان احکام، اسلام است در اجرای حدود، نباید از آن حدودی که حق تعالی فرموده است پائین‌ترعمل بشود و نباید زیادتر.
حتی آن کسی را که الان محکوم به قتل شده است و دارند می‌برندش در جایی که او را بکشند، هیچ کس حق ندارد، حتی یک کلمه درشت به او بگوید، اجرای حکم خداست اگر کسی یک سیلی به او زد او حق دارد در همانجا یک سیلی برگرداند و باید هم دیگران کمک کنند تا او قصاص بکند. اگر یک درشتی کرد، آن کسی که درشتی کرده است،‌ تعزیر لازم دارد، باید قوه قضائیه تعزیر کند او را.... وقتی زنده هستیم که همه موازین الهیه را عمل بکنیم،‌ وقتی می‌توانیم با قدرتهای بزرگ مقابله کنیم و آسیب‌پذیر نباشیم که متعهد به اسلام، متعهد به احکام اسلام باشیم.(24)
امام (ره) در جهت تحکیم هر چه بیشتر رعایت کرامت انسانی در فرمان هشت ماده‌ای خود در مورخ 24/9/1361 می‌فرماید:
«هیچ کس حق ندارد به خانه یا مغازه یا محل کار شخصی کسی بدون اذن صاحب آنها وارد شود یا کسی را جلب کند یا به نام کشف جرم یا ارتکاب گناه تعقیب و مراقبت نماید و یا نسبت به فردی اهانت نموده و اعمال غیرانسانی اسلامی مرتکب شود یا به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری، به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه،‌ گوش کند و یا برای کشف گناه و جرم هر چند گناه بزرگ باشد، ‌شنود بگذارد و یا به دنبال اسرار مردم باشد و تجسس از گناهان غیر نماید و یا اسراری که از غیر به او رسیده،‌ او بری یک نفر فاش کند، ‌تمام اینها جرم و گناه است...
حال مقایسه کنید، این فرمان تاریخی و مطاع امام(ره) را با اقرارات اخیر سردمداران آمریکائی منادی آزادی و حقوق بشر در کاخ سفید که اعلام کرده‌اند، برخلاف قانون و بدون هیچگونه مجوز منطقی به شنود مکالمات شهروندان خود پرداخته و بر این قانون‌شکنی به بهانه مبارزه با به اصطلاح تروریزم برخود می‌بالند.
نتیجه‌گیری
حکومت امام(ره) با استمداد از احکام نجات‌بخش اسلام و تطبیق موارد دینی، بعنوان یگانه حکومت اصیل دینی- مذهبی در تاریخ معاصر،‌ منادی احقاق کرامت انسانی در تمام ابعاد وجودی آن است. این مهم در زمان حیات پرفیض امام(ره) با تدابیر و فرمانهای حکیمانه ایشان استقرار یافته و با ولایت مطاع فرزند برومندشان حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (دام ظله) به قله افتخار رسیده است.
حال بر ماست که با به دوش کشیدن لوای حکومت محمدی امام(ره) و در رکاب مقام معظم رهبری و در ظل توجهات حضرت ولی عصر(عج) در راه پرخطری که در پیش‌رو داریم همواره مصمم و پیشگام باشیم.